ایران یازدهمین تولیدکننده مرغ در دنیا/ پتانسیل تامین ۵۰۰ هزارتن مرغ به بازارهای منطقه فراهم شد
۰۷:۰۹ – ۰۸ خرداد ۱۴۰۴
ای بی اس نیوز؛ آزاده محبی – بر اساس آمار، با ظرفیت‌های فعلی مرغداری‌ها، توان تولید ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن مرغ در کشور وجود دارد؛ در حالی که نیاز حداکثری بازار با احتساب سرانه مصرف، ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن است. لذا با استفاده بهینه از ظرفیت صنعت طیور، باید بازاریابی مناسبی در بازارهای هدف انجام و برنامه‌ریزی مدونی برای صادرات اتخاذ شود. تصمیمات ناگهانی در حوزه صادرات باعث شده که تولیدکنندگان با مازاد مرغ مواجه شده و در فروش متحمل ضرر شوند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند ایران در رتبه دهم یا یازدهم تولید مرغ در جهان قرار دارد و امکان ارتقای این جایگاه با بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های صنعت مرغداری وجود دارد.
بر اساس سیاست وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر جوجه‌ریزی ماهانه ۱۵۰ میلیون قطعه و بیشتر، بخشی از مرغ تولیدی باید به بازارهای هدف صادر شود و برنامه صادرات پیوسته‌ای دنبال شود، چرا که حداکثر جوجه‌ریزی مورد نیاز با توجه به ذخایر استراتژیک حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیون قطعه است و در صورت جلوگیری از صادرات، همانند شرایط کنونی مرغداران دچار زیان خواهند شد. با وجود اعلام قیمت مصوب، افزایش عرضه نسبت به تقاضا منجر به کاهش قیمت مرغ و ادامه این روند برای مرغداران غیرقابل تحمل است.
غلامرضا نوری وزیر جهاد کشاورزی درباره آخرین وضعیت صادرات مرغ اظهار داشت: بر اساس قانون، ممنوعیت‌های ناگهانی نداریم و سال گذشته به دلیل نبود برنامه‌ریزی، مشکلاتی وجود داشت. قانونگذار تاکید کرده که دستگاه مسئول باید یک سال پیش برنامه سال بعد را اعلام کند و امسال این موضوع رعایت شده و مراجع ذی‌ربط مانند اتاق بازرگانی، توسعه تجارت و مرکز ملی مقررات به موقع اطلاعات را دریافت کرده‌اند و بر اساس آن عمل خواهد شد.
وزیر جهاد کشاورزی افزود: هیچ برنامه‌ای برای جلوگیری از صادرات مرغ اعلام نکردیم. با توجه به اینکه دان مرغ با نرخ ترجیحی تامین می‌شود، تنظیم عرضه برای مصرف داخل است و بخش اضافه تولید به صورت صادراتی ترخیص می‌شود. مازاد محصول ابتدا برای ذخایر استفاده می‌شود و سپس صادرات انجام می‌شود.
نیاز به صادرات پایدار با جوجه‌ریزی بالای ۱۴۰ میلیون قطعه
محمدعلی کمالی سروستانی، مشاور اتحادیه مرغداران گوشتی گفت: وقتی دولت قیمت تکلیفی تعیین می‌کند باید بتواند در مواقعی که قیمت بازار کمتر از نرخ مصوب است، مرغ زنده را خریداری کند یا کشتارگاه‌ها را مجبور به خرید با قیمت مصوب نماید، مشابه رویکردی که برای لبنیات انجام می‌شود.
وی افزود: وقتی قیمت از مصوب بالاتر می‌رود، مرغداران تهدید به جریمه می‌شوند. صنعت مرغداری با ۱۷ هزار مرغدار و جوجه‌ریزی ماهانه ۱۵۰ میلیون قطعه، ساختاری رقابتی دارد که امکان انحصار قیمت وجود ندارد. بنابراین قیمت‌گذاری کاری بیهوده است، ولی اگر دولت قیمت حمایتی اعلام کند، تولیدکنندگان اطمینان پیدا می‌کنند که در صورت زیان بازار، مرغشان با قیمت تعیین‌شده خریداری و ذخیره خواهد شد.
کمالی سروستانی اشاره کرد که سال گذشته به مدت ۱۰ ماه قیمت مرغ در بازار کمتر از قیمت مصوب بود ولی حمایتی صورت نگرفت و حتی پشتیبانی امور دام توان پرداخت به مرغداران را نداشت. مشکلات سامانه بازارگاه و نحوه محاسبه نهاده‌ها نیز باعث کاهش حمایت از تولید شده است. یارانه نهاده به مرغدار صرفا ۳۲ تا ۳۴ درصد یک کیلو مرغ را پوشش می‌دهد، حال آنکه قیمت تعیین‌شده برای مرغ از نظر قانونی و شرعی منطقی نیست.
مشاور اتحادیه مرغداران گوشتی با بیان اینکه جوجه‌ریزی بالای ۱۴۰ میلیون قطعه بیش از نیاز کشور است، گفت: ما معتقدیم جوجه‌ریزی بیش از این میزان در بازار داخل نیاز نداریم و اگر دولت بیش از ۱۴۳ تا ۱۴۴ میلیون قطعه جوجه ریزی می‌کند، باید صادرات پایدار نیز همراه آن باشد تا با فروش مازاد تولید ارزآوری برای کشور ایجاد شود.
وی ادامه داد: سال گذشته ۱ میلیارد و ۷۷۶ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام شده که معادل تولید ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تن گوشت مرغ است، در حالی که مصرف حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن است.
همچنین وی اظهار داشت: پتانسیل صادرات سالانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تن مرغ وجود دارد و ایران جزو یازدهمین و دوازدهمین تولیدکنندگان مرغ در دنیا است، اما نگران تعلل در تامین نهاده هستیم.
ظرفیت صادرات ۵۰۰ هزار تن مرغ به بازارهای هدف وجود دارد
سید فرزاد طلاکش، دبیر فدراسیون طیور با اشاره به چالش‌های صنعت مرغ گوشتی گفت: موضوع نژاد آرین یکی از مشکلات است. علی‌رغم اینکه در برنامه هفتم سهم مرغ آرین ۴ درصد تعیین شده، وزارت جهاد ۲۵ درصد را به مرغداران تحمیل می‌کند که مرغداران نارضایتی دارند و پول می‌دهند ولی جوجه‌ریزی نمی‌کنند و به نژادهای دیگر روی می‌آورند.
وی افزود: بر اساس سرانه مصرف گذشته، جوجه‌ریزی طبق برنامه دو ماه بعد انجام می‌شد ولی در سه سال اخیر وزارت جهاد اصطلاحاً جوجه‌ریزی را بر اساس حداکثر مصرف تعیین کرده که غیرمنطقی است. وقتی قیمت کاهش می‌یابد، مرغداران مرغ را نگه می‌دارند و با سنگین کردن وزن، تصور بهبود وضعیت دارند اما این باعث کاهش کیفیت مرغ و افزایش چربی می‌شود که برای مصرف‌کننده مطلوب نیست.
طلاکش گفت: اگر مرغ تولید شده برای صادرات مناسب نباشد، بازار صادراتی موفق نخواهد بود و در برنامه هفتم نیز آمده که هیچ سازمان دولتی حق جلوگیری از صادرات ندارد و در صورت کمبود باید واردات صورت بگیرد. رئیس جمهور همنامه نوشته که دستگاه‌ها حق جلوگیری از صادرات ندارند و در صورت کمبود موظف به واردات هستند، اما متأسفانه در این زمینه تخلفاتی وجود دارد و وزارت جهاد همکاری نمی‌کند.
دبیر فدراسیون طیور به امکان صادرات بیش از ۳۰۰ هزار تن مرغ سالانه اشاره و اظهار داشت: مرغداران از عدم حمایت بانک‌ها و مشکلات دریافت نهاده گله‌مندند و در برخی مواقع نهاده‌هایی که کیفیتشان کاهش یافته به آنها تحویل داده می‌شود.
وی قیمت تمام‌شده مرغ زنده را بالای ۷۰ هزار تومان اعلام کرد و افزود: هر کیلو مرغ زنده در بازار بیش از ۶۲ هزار تومان فروخته نمی‌شود، در حالی که مصرف پایین است و این وضعیت ممکن است در نیمه دوم سال چالش‌زا باشد. بانک مرکزی در تأمین ارز واردکنندگان نهاده ۹ ماه عقب است و واردکنندگان توان ادامه وضعیت را ندارند، در حالی که بانک مرکزی باید نهایتاً ۲ تا ۳ ماه تأمین ارز کند.
این مقام مسئول افزود: سه سال پیش تولید مرغ بالای ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بود و ایران هشتمین تولیدکننده محسوب می‌شد، اما کاهش تولید به ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار تن رتبه کشور را نزول داده است. بدون بازار صادراتی و اقتصاد پایدار امکان افزایش تولید وجود ندارد.
طلاکش خاطرنشان کرد: ظرفیت ایجاد نشده، در حالی که بازار منطقه به راحتی می‌تواند سالانه ۵۰۰ هزار تن مرغ را جذب کند. برای امسال به شرط عدم دخالت دولت، حداکثر صادرات ممکن ۱۰۰ هزار تن خواهد بود.
با وجود ظرفیت صنعت مرغداری، پتانسیل صادرات حداقل ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تن مرغ به بازارهای هدف وجود دارد که با فرض قیمت ۲ دلار به ازای هر کیلو، می‌توان بخشی از ارز مورد نیاز نهاده‌های دامی را تأمین کرد و همچنین از خروج مرغداران از چرخه تولید به دلیل زیان جلوگیری نمود.
