امکان ذخیره 16 درصد روغن از پنبه دانه وجود دارد
محمد حسین کاویانی، مدیرعامل صندوق پنبه در این نشست به بحث تولید و واردات پنبه و راهکارهای خودکفایی در این محصول استراتژیک پرداخت.
آخرین وضعیت واردات پنبه در سال گذشته چگونه است؟
کاویانی: بر اساس آخرین آمار تا پایان بهمن ۹۸ هزار تن پنبه وارد کشور شد و همیشه پیش بینی می شود تا پایان اسفندماه به ۱۱۰ هزار تن برسد. این در حالی است که در سال 1401 هجری شمسی 80 هزار تن پنبه وارد شده است یعنی طی 11 ماه از سال 1402 هجری قمری نسبت به سال 1401 هجری قمری بین 20 تا 25 درصد افزایش داشته است.
صنعت نساجی مدعی است سالانه 180 هزار تن پنبه نیاز است و طبق آخرین آمار وزارت جهاد 80 هزار تن تولید کردیم. کارخانجات نساجی باید بسته به میزان مصرفشان دو تا سه ماه انبار داشته باشند. بنابراین وزارتخانه های صلح و جهاد و کشاورزی برای مواقع ضروری مقداری پنبه ذخیره داشته باشند تا مشکلی از این بابت پیش نیاید.
الان وضعیت ارز نعمه مشخص نیست آیا دولت امسال برای واردات پنبه تخصیص می دهد یا خیر؟ قیمتش همون 28500 تومن میشه؟ اگر قیمت ارز NEMA تغییر کند، قیمت پنبه اجتناب ناپذیر است.
قیمت پنبه خارجی چنده؟ قیمت پنبه خارجی و داخلی چقدر متفاوت است؟
کاویانی: در حال حاضر قیمت وارداتی پرده تاجیکی کمتر از 115 هزار تومان نیست و به دلیل گرانی بذر پنبه و کودهای مورد نیاز برای کشت پنبه، قیمت پنبه داخلی باید افزایش یابد و کشاورزان همواره انتظار افزایش قیمت را دارند. پنبه متناسب با هزینه های تولید از سوی دیگر باید قیمت پنبه برای کشاورزان سودآور باشد و نباید از پنبه خارجی برای صنعت نساجی بالاتر باشد.
آخرین پیشرفت کشت پنبه در سال جدید کشاورزی چیست؟
کاویانی: کشت پنبه در مناطق گرم استانداری ها آغاز شده و تا اواسط خردادماه در مناطق مختلف کشت ادامه دارد. اگر دولت قیمت خرید تضمینی پنبه را اعلام کند، در زمان باقیمانده تمایل بیشتری به کشت پنبه خواهد داشت تا واردات نسبت به سایر محصولات قابل کشت کاهش یابد. برآوردها حاکی از آن است که سطح زیر کشت پنبه از 90 هزار تن فراتر نخواهد رفت، در حالی که در صورت اعلام قیمت پنبه امکان افزایش سطح زیر کشت به 110 هزار هکتار وجود دارد.
راهکارهای رسیدن به خودکفایی در پنبه چیست؟
کاویانی: بر اساس تجربه سال های گذشته اگر قیمت پنبه سه برابر گندم بود به صرفه بود. بنابراین حداقل قیمت هر کیلو کشاورز باید بیش از 50 هزار تومان باشد.
اگر قیمت خرید هر کیلو از کشاورزان کمتر از 50 هزار تومان نباشد سطح زیر کشت افزایش می یابد. اما برای رسیدن به خودکفایی در این محصول استراتژیک باید حمایت همه جانبه از تولید صورت گیرد.
با وجود اینکه بیش از 20 سال است که پنبه دانه را به عنوان دانه روغنی خریداری می کنیم، اما متاسفانه به نتیجه ای نرسیده ایم. اگر پنبه دانه مانند سایر دانه های روغنی دانه روغنی محسوب شود، دانه روغنی محسوب می شود. علاوه بر استخراج 16 درصد روغن، تولید پنبه به دلیل تشویق کشاورزان به کاشت افزایش می یابد.
تا سال 82 به پنبه دانه مانند سایر دانه های روغنی یارانه پرداخت می شد و در شرایط فعلی کمتر از 100 هزار تن تولید پنبه دانه نداریم که 16 هزار تن روغن مورد نظر از آن استخراج می شود. با این حال، از سال 2002، پنبه دانه از استخراج روغن حذف شد و از طریق فشار برای سایر امتیازات دانه های روغنی، علاوه بر استخراج روغن، کنجاله سویا در دسترس کشاورزان قرار گرفت.
پتانسیل تولید پنبه کشور چیست؟ آیا امکان صادرات به بازارهای هدف وجود دارد؟
کاویانی: در صورت مناسب بودن قیمت خرید تضمینی از کشاورزان سطح زیر کشت به 110 هزار هکتار با بهره وری 2.5 تن در هکتار می رسد و 90 تا 100 هزار تن پنبه تولید می شود.
در سال های اخیر علاوه بر تامین 100 درصد پنبه داخلی، صادرات پنبه را به کشورهای دیگر نیز انجام داده ایم. در حال حاضر پتانسیل 500 هزار تنی پنبه در کشور وجود دارد که با حمایت از تولید ظرف چند سال آینده محقق خواهد شد. امسال با افزایش سطح زیر کشت پنبه به 110 هزار هکتار، بین 440 تا 450 هزار تن پنبه تولید خواهد شد که حدود 150 هزار تن پنبه است. پنبه باید در قالب نخ، پارچه و سایر محصولات نهایی به بازارهای هدف صادر شود.