افزایش استقلال در تولید برنج از طریق معرفی ارقام جدید در مزارع برنج

گزارش خبرگزاری صداوسیما. خانم حسینی افزود: برنج دومین غلات پرمصرف سبد غذایی مردم ایران است و بعد از گندم مهم ترین تامین کننده کالری برای مردم است. بنابراین نقش برنج در امنیت غذایی کشور غیرقابل انکار است و ما باید تمام تلاش خود را بکنیم تا این محصول مهم که سهم بسزایی در امنیت غذایی کشور دارد در داخل تولید شود و نیازی به واردات نداشته باشیم. محصول تا حد امکان

وی گفت: بر اساس آنچه که به صورت رسمی اعلام شده است، سرانه مصرف حدود 34 کیلوگرم است که نسبت به میانگین مصرف سرانه جهانی 54 کیلوگرم کمتر است. طبق سند امنیت غذایی سرانه مصرف مناسب حدود 28 کیلوگرم است.

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور همچنین افزود: در حال حاضر سطح خودکفایی برنج کشور حدود 70 درصد است. یعنی 70 درصد برنج کشور را در داخل تولید می کنیم. تولید برنج بین 3.2 تا 3.6 میلیون تن است که معادل دو و نیم میلیون تن برنج سفید است.
خانم حسینی گفت: پژوهشکده برنج کشور یک پژوهشکده ملی با اساتید و محققین در تخصص های مختلف است و مهم ترین وظیفه آن این است که نتایج آن را به موقع و کاربردی در اختیار شالیکاران قرار دهد تا باعث افزایش کمیت و بهبود کیفیت برنج ایرانی این نتایج عمدتاً به دو دسته قومی و کشاورزی تقسیم می شوند.

رئیس پژوهشکده برنج کشور افزود: اکتشافات واریته شامل اصلاح و معرفی ارقام جدید برنج است و هر رقم جدید دارای ویژگی های متمایزی است که نیاز کشاورزان را برآورده می کند. اکتشافات کشاورزی شامل دستورالعمل‌های عملی برای کنترل عوامل مضر مانند علف‌های هرز، آفات، بیماری‌ها، دستورالعمل‌های فنی تغذیه گیاه از جمله نوع مناسب کود، زمان و میزان مصرف بسته به ویژگی‌های خاک و نوع رقم، مستمر است. کنترل مزارع، بهبود مکانیزاسیون و کاهش ضایعات در این مرحله از تبدیل شلتوک به برنج سفید است. در واقع انتقال دانش به کشاورزان باعث افزایش تولید می شود و نتایج عملی در کنار آموزش و ترویج به کشاورزان در برداشت بیشتر کمک می کند.

خانم حسینی گفت: از آنجایی که نیاز آبی گیاه برنج بالاست، برای افزایش ضریب خوداتکایی برنج و دستیابی به تولید پایدار، افزایش راندمان آب مصرفی برنج ضروری است. نتایج زراعی باید مبتنی بر بهبود کارایی مصرف آب برای کشاورزان برنج باشد. این نتایج عبارتند از: معرفی ارقام مقاوم به خشکی، معرفی ارقام زودرس مطابق با تقویم کشاورزی هر منطقه برای مصرف آب کمتر، کاربرد نتایج تحقیقات در مورد آبیاری دوره ای مزارع برنج شمال کشور، کاربرد روش های کشت. . دستورالعمل در شرایط کم آبیاری و استفاده از روش های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره ای. در سیستم خشک کن برنج می باشد.

وی همچنین درباره معرفی ارقام جدید افزود: موسسه بر اساس اهداف برنامه های راهبردی و افزایش پایدار تولید برنج، ارقام را در چند گروه اصلاح و معرفی می کند که از جمله آنها می توان به ارقام گروه با پتانسیل بالا با عملکرد بالا، ارقام متحمل اشاره کرد. به تنش های غیر بیولوژیکی مانند خشکی و شوری ارقام زودرس و با کیفیت مناسب با تقویم کشاورزی، ارقام خالص شده از جمعیت های برنج محلی، ارقام هوازی مناسب برای کشت مستقیم و ارقام مقاوم به بیماری های مهم برنج.

رئیس پژوهشکده برنج کشور افزود: اولین رقم برنج مقاوم به خشکی را در سال 1400 به نام رقم کیان معرفی کردیم. رقم کیان رقمی است که ریشه قوی تری نسبت به سایر ارقام برنج دارد و به تنش خشکی مقاوم است. بالاتر از همه این که خشکسالی آخر فصل را خیلی خوب تحمل می کند، بنابراین در پایان فصل سی تا سی و پنج روز نمی توانیم مزرعه را آبیاری کنیم و آب کمتری مصرف می کنیم. واریته کیان در برابر پوست اندازی مقاوم است و از کیفیت و طعم خوبی برخوردار است. یکی دیگر از گونه های مقاوم به تنش خشکی اخیرا نامگذاری شده و به زودی به صورت رسمی معرفی می شود: هستی نام دارد و مانند رقم کیان مقاوم به خشکی بوده و از راندمان مصرف آب بالاتری نسبت به انواع برنج معمولی برخوردار است. ارقامی مانند تیسا، هلال و طلوع زودرس و پرمحصول بوده و در برابر واریس و خواب و همچنین بلاست مقاوم هستند. ارقامی مانند راش و امید نیز پر پتانسیل با کارایی بالا هستند و برای افزایش بهره وری تولید اصلاح و معرفی شده اند. ارقام گیلانه، گیلار و آنام نیز کیفیت خوبی دارند و عطر و طعمی مشابه ارقام محلی دارند. این ارقام زودرس متناسب با تقویم کشاورزی شمال کشور است. رقم ستایش برای تحمل مناطق سردسیر و کوهستانی با آب قابل دسترس برای کشت برنج معرفی شد، اما در برابر بلاست برنج نیز مقاوم است. رقم توکا نیز حاصل ترکیب توده های برنج محلی ایرانی است و به ذائقه ایرانیان معرفی شده است. معرفی ارقام هوازی مناسب برای کشت دیم، اصلاح و معرفی ارقام متحمل به شوری و بررسی سازگاری ارقام چند ساله برنج از دیگر برنامه های اصلاحی برنج است. به طور کلی برنامه های اصلاح نژاد و معرفی ارقام برنج با هدف افزایش تولید برنج ایرانی و ارتقای کیفیت آن مطابق با ذائقه مصرف کننده ایرانی است. لازم به ذکر است که تمامی برنامه های پرورش برنج بر اساس بهبود بهره وری است.

خانم حسینی گفتند همانطور که اشاره کردم باید از نتایج اصلاح کشاورزی و همچنین معرفی ارقام در مزرعه استفاده کرد تا شاهد افزایش تولید برنج در واحد سطح باشیم. به عنوان مثال، یافته‌های تحقیقاتی در مورد آبیاری دوره‌ای در سال‌های اخیر در مزارع برنج کشور عملیاتی شده و باعث شده است که کشت برنج در زمان کمبود آب دچار افت عملکرد نشود. به این ترتیب که به جای آبیاری غرقابی مداوم، طبق برنامه زمان بندی تعیین شده به صورت دوره ای آب به کشاورزان می رسید و علاوه بر تولید مناسب، صرفه جویی قابل توجهی در میزان آب مصرفی نیز انجام می شد که باعث بهبود راندمان می شد. از مصرف آب برای مدیریت صحیح مزرعه در صورت عدم آبیاری کافی، کارشناسان در رشته های مختلف دستورالعمل های فنی مدیریت مزرعه را در صورت عدم آبیاری ناکافی منتشر کرده و در اختیار کشاورزان قرار داده اند. به عنوان مثال میزان و روش مبارزه شیمیایی با علف های هرز در آبیاری دوره ای با آبیاری غرقابی متفاوت است و نیاز به آموزش کشاورزان در این زمینه احساس می شد. و آنها تمام توصیه ها را به طور عملی در مزرعه آموزش دادند. بنابراین ارائه بسته های چند گونه ای و چند محصولی به کشاورزان به صرفه جویی در مصرف آب کمک کرده است.

وی افزود: برای کاهش سختی کار و کاهش هزینه های تولید می توان برنج را به صورت دیم کشت به معنای کاشت بذر در خاک خشک تولید کرد. اگر در این سیستم کشت از آبیاری مدرن مانند آبیاری قطره ای استفاده شود، در مصرف آب صرفه جویی خواهیم کرد. یکی از برنامه های تحقیقاتی پژوهشکده برنج کشور جلوگیری از کاهش عملکرد در شرایط آبیاری قطره ای است که احتمالاً در شرایط آبیاری با مقداری آب می توان عملکرد را افزایش داد. در سال های اخیر نیز این موسسه دستورالعمل های فنی هر منطقه را منتشر و در اختیار کشاورزان قرار داده است. به زودی ارقام هوازی مناسب برای کشت دیم معرفی و در اختیار کشاورزان قرار می گیرد. ارقام هوازی در شرایط غیر غرقابی و هوازی رشد و عملکرد خوبی دارند و مخصوص کشت دیم هستند.

رئیس پژوهشکده برنج کشور گفت: اعضای هیئت علمی این پژوهشکده با سال ها تلاش و تحقیق موفق به اصلاح ارقام هوازی مناسب این سیستم کشت شده اند که در آینده معرفی خواهند شد. ارقام هوازی پتانسیل عملکرد بالاتری دارند و می توانند تولید را در واحد سطح افزایش دهند.

خانم حسینی افزود: دریافت ژرم پلاسم ارقام متحمل به شوری از کشورهای دیگر و برنامه های اصلاحی با هدف معرفی ارقام متحمل به شوری برای مناطقی از کشور که دارای خاک و مناطق شور هستند نیز از برنامه های آتی موسسه است. که در حال انجام هستند.

وی درباره کیفیت و مزایای ارقام جدید بیان کرد: ارقام جدیدی که به تازگی معرفی کرده ایم و قرار است به طور رسمی معرفی شوند به سه گروه تقسیم می شوند. گروه دوم شامل ارقام مقاوم به تنش های غیرزیستی به ویژه تنش خشکی می باشد که برای مناطقی است که با کمبود آب به خصوص در اواخر فصل مواجه هستند، حتی گروه سوم را ارقام بسیار مرغوب با ژنوم ارقام محلی تشکیل می دهند که جایگزین کیفیت بالای فعلی می شوند. ارقام هدف تمامی ارقام افزایش عملکرد در واحد سطح علاوه بر افزایش تولید ملی برنج ایرانی است.

رئیس پژوهشکده برنج کشور درباره مقاومت، ویژگی ها و مدت زمان کشت این ارقام اضافه کرد: جدیدترین ارقامی که معرفی کردیم از گروه ارقام بالقوه با عملکرد بالا، از گروه ارقام تحمل کننده تنش خشکی و از دسته ارقام متحمل به تنش خشکی است. گروه ارقام خشک با کیفیت و از فصل جدید کشاورزی 1403 وارد میدان می شوند و امیدواریم ترکیب این ارقام با ارقامی که قبلا معرفی کردیم باعث افزایش تولید ملی برنج شود.

خانم حسینی گفت: خودمختاری ما در تولید برنج در حال حاضر 70 درصد است و خودمان 70 درصد نیاز کشور را تولید می کنیم و تلاش می کنیم این رقم را افزایش دهیم و سهم 30 درصدی را که هر سال برنج وارد می کنیم کاهش دهیم.