اسرار فاش شده قبل از غرق شدن

به گزارش ای بی اس نیوز، بر اساس آنچه مسئولان شهرستان اشنویه و استان آذربایجان غربی پیش از این اعلام کرده اند، آبگیری سد چپرآباد تا پایان تیرماه 1402 انجام می شود و از آب ذخیره شده در دریاچه این سد استفاده می شود. مصارف شرب، کشاورزی و زیست محیطی با هدف آبرسانی به کشاورزان در حاشیه رودخانه کانیرش به مساحت یک هزار و 53 هکتار.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اشنویه پیش از این از احتمال آبگرفتگی 13 محوطه تاریخی از سد چپرآباد خبر داده بود. پس از آن است که نتایج کاوش‌های باستان‌شناسان تاکنون نشان می‌دهد که محوطه‌های تاریخی پشت سد چپرآباد قدمتی حدود هفت هزار سال دارند. باستان شناسان بر این باورند که یافته های پشت این سد نقطه عطفی برای باستان شناسی جنوب غربی آذربایجان است.

هم اکنون فصل دوم کاوش های نجاتی محوطه های تاریخی سد چپرآباد اشنویه توسط پنج کمیسیون اکتشافی دارای مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و گردشگری در حال انجام است. بهروز خانم محمدی که سرپرست کاوش های باستان شناسی یکی از محوطه های پشت سد چپرآباد به نام «شیخ رش 3» در اشنویه آذربایجان غربی است، درباره نتایج کاوش در این محوطه تاریخی گفت: با توجه به اینکه این مکان یکی از مناطق پرخطر سد چپرآباد محسوب می شود و در شروع برداشت آب به طور کامل به زیر آب می رود، عملیات اکتشاف نجات و کسب حداکثر اطلاعات از آن نه تنها مفید، بلکه ضروری و ضروری است.

این دکترای باستان شناسی افزود: در فصل اول، ترانشه ای به ابعاد 5.7 در 5.5 متر افتتاح شد و کاوش تا خاک بکر در عمق 240 سانتی متری از سطح ترانشه ادامه یافت. سطح ترانشه به طور کامل کاوش شد و در پایان کاوش 9 جایگاه (ساختار معماری) و 4 مشخصه (تنور) به دست آمد و دو دوره معماری و بخشی از دیوارها نمایان شد که به دلیل قرار گرفتن آنها در شیب تپه بلند گرگورو به احتمال زیاد مربوط به سازه های مسکونی روستاییان این منطقه است.

وی ادامه داد: معماری به دست آمده بقایای حداقل چهار اتاق کوچک را در دو طرف دیوار بزرگتری نشان می دهد که با قلوه سنگ و تخته سنگ های کوچک ساخته شده است. داخل هر اتاق یک تنور سفالی تعبیه شده و بقایای کودهای قابل احتراق و فضولات حیوانی همچنان در آنجا باقی می ماند.

رئیس شورای باستان شناسی محوطه تاریخی «شیخ رش 3» گفت: بنا به دلایلی که برای ما نامعلوم است بناها رها شده و اهالی محل را ترک کردند و محتویات تنورها سالم ماند. در مرحله بعدی استعمار در این منطقه، افرادی که در محل مستقر شدند، بدون توجه به بقایای معماری قبلی و تنورهای موجود، زمین محل را هموار کرده و دهانه تنورها را با سنگ پر کرده و اقدام به ساخت و ساز کردند. یک دیوار بالای آنها

وی در ادامه مطالب فرهنگی به دست آمده از کاوش های نجات یافته محوطه شیخ رش 3 را از نظر مطالعاتی متنوع و مهم دانست و گفت: به طور کلی اشیاء و مصالح فرهنگی به دست آمده در چهار گروه الف: اسناد در خشت ب: اجسام فلزی، ج: اجسام شیشه ای و د: اجسام سنگی را می توان طبقه بندی کرد.

خانم محمدی مهم ترین داده های فرهنگی به دست آمده در کاوش های شیخ راش را «سفال» دانست و افزود: به طور کلی بیش از 400 قطعه سفال در حفاری ها به دست آمد که در یک طبقه بندی کلی می توان آنها را به دو دسته تقسیم کرد. : سفال با لعاب سفالی ساده و سفال لعابدار طبقه بندی شده با شیشه و لعاب روشن.

این باستان شناس با بیان اینکه بیش از 80 درصد سفال های به دست آمده را سفال های تک لعاب سفالی تشکیل می دهند و این سفال ها را می توان در دو طیف قرمز نخودی و آجری بررسی کرد، گفت: این سفال ها اغلب به خوبی پخته شده و خمیر آنها ماسه ای ریز است. شن باد می وزد بیشتر سفال های این دسته ساده و بدون تزیین هستند و درصد تزئینات کمتری دارند که شامل نقوش حکاکی، نقش برجسته، اضافه شده به نقوش هندسی و گیاهی است.

وی ادامه داد: بیشتر اشکال این دسته از سفال ها کاسه، کوزه، آبخوری، بشقاب و سفال های مخصوص با درب خاکستری است. اما در میان این دسته از سفال ها تکه های کوزه و پیه سوز نیز دیده می شود.

رئیس شورای باستان شناسی محوطه تاریخی پشت سد چپرآباد گفت: دسته دوم سفال های لعاب دار و شیشه ای است که در انواع سفال های تک رنگ، سفال های لعاب پاشیده، سفال های نقاشی زیر لعاب، سفال های آبی و سفید، هفت. سفال های رنگی یا لعاب دار، سفال و سفال سفالی که بر اساس الگوی زیر لعاب تقسیم می شوند و نقوش این دسته از سفال ها شامل نقوش شیشه ای ساده، نقش های هندسی، نقوش گیاهی، نقش های نقطه ای، نقش های راه راه و … است.

خانم محمدی گفت: رنگ های به کار رفته در این گونه ها متنوع بوده و شامل سفید، فیروزه ای، قهوه ای، آبی کبالتی، مشکی، زرد، سبز و قرمز است و طرح سفال نشان می دهد که فرم غالب از این دسته از سفال ها کاسه، بشقاب، کاسه و کوزه

وی افزود: شیشه های به دست آمده در کاوش های منطقه شیخ رش 3 شامل قطعات کوچک دستبندهای رنگی و ظروف شیشه ای کوچک است که احتمالاً به عنوان عطر یا آبنما استفاده می شده است. دستبندهای شیشه ای در دو رنگ آبی و کهربایی و با تکنیک های فیتیله و دمیدن ساخته شده اند.

به گفته این باستان شناس، اشیای سنگی به دست آمده در حین کاوش در منطقه شیخ رش 3 شامل چکش، مشت سنگ، دسته هاون و دسته های آس از ماسه سنگ، سنگ آهک و سنگ رودخانه است و اغلب به صورت روزانه مورد استفاده قرار می گیرد. ابزار کشاورزی و آشپزخانه می گیرند.

وی در تشریح موقعیت تاریخی محوطه تاریخی شیخ رش 3 گفت: اطلاعات مربوط به این منطقه از ایران در قرون اولیه اسلامی بسیار اندک است و شواهد موجود حاکی از شکل گیری حکومت های محلی اولیه مانند «روادیان» و «صدقه» است. در این منطقه (ابن حقل 1366:85) روادیان را در قرن سوم هجری «حزبانی» و در قرن چهارم هجری «روادی» می نامیدند.

خانم محمدی افزود: این حکومت در کردستان و آذربایجان غربی نفوذ و قدرت داشت و با تسلط بر سرزمین های اطراف دریاچه ارومیه حکومت مقتدری ایجاد کرد و مدت ها با عوامل خلیفه درگیر بودند (کسروی 1335: 148). بنابراین بیشتر سرزمین آذربایجان و به ویژه نواحی جنوب آن در قرون اولیه اسلامی در اختیار این حکومت بود و همزمان در منطقه شیخ راش 3 آبادی در حال شکل گیری بود.

رئیس شورای باستان شناسی شیخ راش 3 با بیان اینکه سفال ها و اسناد به دست آمده در کاوش های بازیابی نشان می دهد که استقرار در منطقه شیخ راش 3 در اوایل دوران اسلامی به ویژه قرن سوم در قرن پنجم هجری شکل گرفته است. وی در ادامه چندین صد سال گفت: با توجه به داده های فرهنگی به دست آمده، به ویژه سفال ها و شواهد معماری، بی شک این محوطه بخشی از بافت های مسکونی مربوط به سازه های احتمالاً دفاعی بالای تپه بلند گرگرو است و با توجه به لانگ. تپه گرگرو به عنوان «ارگ دولتی»، هسته مرکزی و مجموعه درون برج و بارو را «شارستان» و فضاهای بیرون حصار و اطراف آن را «رباد» می دانند.

خانم محمدی گفت: به نظر می رسد با توجه به اینکه کاوش ها تا سطح زمین بکر ادامه داشته است، شواهد اولیه سکونت در این منطقه نباید زودتر از قرون اولیه اسلامی و سده های سوم تا پنجم هجری باشد. منطقه شیخ رش در این قرون شاهد شکل گیری آبادی اولیه و رونق و اوج رونق بوده است.

در این زمینه بخوانید:

کشف مهم در شمال غرب ایران

انتهای پیام