از خاک تا زندگی؛ چگونه عنصر هزاره را حفظ کنیم؟

به گزارش ای بی اس نیوز، به گفته کارشناسان، خاک بیش از 25 درصد تنوع زیستی دارد و حدود 90 درصد موجودات زنده از آن استفاده می کنند. علاوه بر این، بیش از 95 درصد غذای ما از خاک تامین می شود. از سوی دیگر، خاک جدا از تولید محصولات کشاورزی، نقش مهمی در تنظیم اقلیم، تصفیه آب و کاهش آلودگی، کنترل سیل، تامین غذا، چوب و سوخت، ذخیره کربن، تامین منابع دارویی و ژنتیکی، تامین مصالح ساختمانی دارد. و میراث فرهنگی

اهمیت این عنصر به حدی است که می گویند اگر منابع آبی محدودی نداشته باشیم و آب به مقدار کافی تامین شود اما خاک نباشد، نمی توانیم تولید نکنیم و حدود 1000 سال طول می کشد تا تشکیل شود. 2 تا 3 سانتی متر خاک.

امروزه خاک ها با چالش های زیادی مانند شوری، فرسایش، تغییر کاربری، تخریب و کاهش مواد آلی مواجه هستند. چالش هایی که اگر امروز برطرف نشود، قطعا نسل آینده با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد.

با توجه به اهمیت این عنصر اساسی و ارزشمند و به مناسبت روز جهانی خاک (14 آذر) با فرهاد مشیری، رئیس گروه تحقیقات حاصلخیزی و تغذیه خاک پژوهشکده خاک و آب کشور به گفت و گو نشستیم. در مورد چالش ها و راه های غلبه بر این چالش ها.

خلاصه ای از این گفتگو را در ادامه می خوانید:

گفته می شود شوری، فرسایش، تغییر کاربری عواملی هستند که خاک ها را تهدید می کنند، به نظر شما چه عوامل دیگری می تواند خاک ها را تهدید کند؟

خاک با چالش هایی مانند فرسایش، شوری و تغییر کاربری زمین مواجه است، اما یکی از چالش های اصلی در این بخش کمبود مواد آلی است. کمبود مواد آلی خاک به دلیل ماهیت اقلیم و عدم مدیریت زمین است.

کاهش مواد آلی خاک چندان قابل مشاهده نیست، اما منجر به کاهش ظرفیت تولیدی خاک می شود.

مشکل دیگر کاهش مواد مغذی خاک است. دلیل تخلیه این است که مواد غذایی را که از خاک می گیریم به خاک برنمی گردانیم و حاصلخیزی خاک کاهش می یابد و باعث نوسان تولید ما می شود. خاک هایی با کاهش حاصلخیزی منجر به ناپایداری می شود.

* برای افزایش حاصلخیزی خاک چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

برای نزدیک شدن به تعادل خاک، استفاده از کودهای فسفر، پتاسیم و نیتروژن از 4.5 تا 5 میلیون تن در سال ضروری است. اما آنچه در کشور اتفاق می افتد به طور متوسط ​​2.5 تا 3 میلیون تن در حالت ایده آل است و این مشکل بین مصرف و استخراج عناصر از خاک فاصله ایجاد می کند. این چالش اساسی ماست که حاصلخیزی خاک را تهدید می کند.

در واقع می توان گفت که برای حل آن باید با توجه به نیاز محصول و تعادل خاک از کود استفاده کنیم. علاوه بر این، یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید مدیریت بهتر مواد آلی خاک است. اتخاذ روش های کشاورزی، به ویژه رعایت تناوب صحیح و ایجاد یک سیستم کشاورزی حفاظتی، نیز یکی از راه حل های مفید برای بهبود حاصلخیزی خاک است.

* گفته می شود در هر هکتار 16.7 تن فرسایش خاک داریم، چه راهکارهایی برای کاهش فرسایش خاک پیشنهاد می شود؟

روش حفاظت خاک می تواند فیزیکی باشد. همانند احداث سدها، جلوگیری از شخم زدن در جهت شیب زمین کشاورزی، احیای جنگل و چرا و کاشت گونه های مناسب درختان، درختچه ها و گیاهان مرتعی در زمینه منابع طبیعی می تواند به حفظ خاک به عنوان یک روش ارگانیک منجر شود. یکی از بهترین اقداماتی که می توانیم برداریم استفاده از ساختارهای فیزیکی و روش های بیولوژیکی در کنار هم و توجه به اصول کشت و خاک ورزی مناسب است. برای حفاظت از خاک ها باید از روش های خاک ورزی حفاظتی استفاده کنیم.

* برای مقابله با شوری آب چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

اساسی ترین مسئله در این بخش این است که باید از آب مناسب استفاده کنیم. آبیاری خاک را شور می کند. آب املاح را وارد خاک می کند و به مرور زمان خاک شور می شود. آب و هوای ما نیز این شرایط را بدتر می کند.

برداشت بیش از حد ما از منابع آبی در چند سال گذشته باعث شده است که از آب با کیفیت به سمت آب کم کیفیت یا شور برویم. به دلیل شرایط اقلیمی نمی توانیم آب دیگری در دسترس داشته باشیم بنابراین باید به سمت ایجاد الگوی کشت مناسب حرکت کنیم. ما باید از تکنیک های آبخیزداری برای احیای منابع آب و رسیدن به کیفیت بهتر آب استفاده کنیم.

در اراضی شور، روش هایی مانند کشت، اصلاح، اصلاح و مدیریت خاک و استفاده از مواد آلی می تواند اثرات شوری را کاهش دهد تا بتوانیم عملکرد بیشتری از این اراضی به دست آوریم.

* گفته می شود حدود 30 درصد از 18.5 میلیون هکتار اراضی کشاورزی و 5 درصد از مساحت کشور را کلاس 1 و 2 تشکیل می دهد. آیا بهتر نیست در مقابل این حجم از مرغوبیت کشاورزی به فکر کشت جایگزین باشیم. زمین و کاهش منابع خاک؟

ما 18.5 میلیون هکتار زمین زراعی داریم که حدود 13 تا 14 میلیون هکتار آن را زیر کشت داریم. از بین اراضی زراعی 6.5 درصد کیفیت اول و 21.5 درصد مرغوب است و در مجموع 30 درصد از این 18.5 میلیون زمین دارای کیفیت اول و دوم است. خاک های کلاس سه و چهار هم داریم، هرچند محدودیت هایی دارند، اما باید به گونه ای مدیریت شوند که امکان کشت فراهم شود.

کل زمین هایی که می توانیم در چرخه تولید با هزینه کم تا متوسط ​​نگهداری کنیم 70 درصد زمین های زراعی ما است و نمی توانیم از این ظرفیت غافل شویم. اینطور نیست که ما فقط در زمین با کیفیت اول و دوم کشاورزی کنیم. کشاورزی ما نیز باید در زمین های با کیفیت سوم و چهارم ادامه یابد. در چند سال گذشته توانسته‌ایم سه یا چهار محصول در این زمین بکاریم و حتی در برخی از محصولات مانند گندم به خودکفایی رسیده‌ایم.

اگر بتوانیم بر محدودیت هایی که در این سرزمین ها وجود دارد غلبه کنیم و مدیریت بهتری داشته باشیم که هزینه ای برای ما نداشته باشد، به نتایج خوبی می رسیم و خوراک کشور را تامین می کنیم.

ما باید کشاورزی کارآمدتری داشته باشیم. این سرزمین استعداد دارد. ما خاک های قابل کشت خوبی در کشور داریم اما باید بهره وری را افزایش دهیم و از این منابع آبی و خاکی با بهره وری بیشتری استفاده کنیم. اگر از منابع خود به نحو احسن استفاده کنیم، می توانیم با منابع موجود به عملکرد و تولید بالاتری برسیم. این درست است زیرا اگر بررسی کنید، متوجه خواهید شد که شکاف بین موفق ترین کشاورزان و سایر کشاورزان زیاد است که نشان می دهد افرادی هستند که می توانند از منابع بهینه استفاده کنند.

*آخرین کلمه…
ما با همین منابع آب و خاک می توانیم به راحتی غذای کشور را حتی تا 100 میلیون نفر تامین کنیم. از نظر افزایش بهره وری. البته از روش های دیگر مانند هیدروپونیک و … نیز نباید غافل شد.

انتهای پیام