وی با بیان اینکه کشور ما در یک بافت جغرافیایی خشک و نیمه خشک قرار دارد و باید به بهره وری بیشتر توجه شود، افزود: افزایش بهره وری آب کشاورزی نیازمند حرکت جهادی است.
شرح این گفتگو به شرح زیر است:
سوال: ما هشدارهای مختلفی در مورد مصرف آب یا هر نوع مصرف انرژی در زمان های مختلف می شنویم.در آستانه ورود به فصل تابستان، در آستانه فصل تابستان هشدارهای مصرف آب بیشتر می شود. چگونه مصرف را مدیریت کنیم و چگونه به مصرف بهینه برسیم؟ کم مصرف بحثی است و مصرف بهینه بحث بسیار مهمی است که در مورد آن بحثی نمی شود و یا اصلاً آن را نمی دانیم فارغ از اینکه گاز باشد یا برق. لطفا در مورد مصرف بهینه توضیح دهید؟
عباس: یکی از مشکلات ما در حوزه آب این است که بهره وری ما در حوزه آب بسیار پایین است. به عنوان مثال کشاورزی را در نظر بگیرید که درصد زیادی از آب را در دنیا مصرف می کند، مثلاً به ازای هر متر مکعب آب. چند کیلوگرم محصول برداشت می شود؟ جایی می تواند به دو تا دو و نیم کیلوگرم بر متر مکعب و در جایی به یک و نیم کیلوگرم برسد، این تفاوت این دو نشان می دهد که مصرف و بهره وری بهینه در زمینه آب کشاورزی در این دو محصول یا هر دو فرهنگ ها متفاوت است، بنابراین باید به این سمت رفت تا کمترین آب مصرف شود و حداکثر محصول برداشت شود، اینطور نیست که از آن استفاده نکنیم، حتی در صنعت، در آبیاری و فضای سبز. لازم است از یک طرف برای جلوگیری از اسراف و از طرفی برای جلوگیری از هدر رفتن آن به اندازه کافی استفاده کنیم، مثلاً در زمینه صنعت از آب استفاده می کنیم، اما آیا می توان این آب را بازیافت کرد یا خیر و در از طرف دیگر آیا می توان از روش هایی استفاده کرد آیا باید مصرف این آب را به حداقل برسانیم؟ به عنوان مثال در نظر بگیرید که در یک نیروگاه از آب برای خنک کردن سیستم نیروگاه استفاده می شود، آیا می توانیم چرخه این نیروگاه را از نظر سوخت تغییر دهیم یا از نظر سیکل ترکیبی تغییراتی ایجاد کنیم تا بتوانیم تولیدی با حداقل آب، نه اینکه تولید باعث کاهش آب یا حتی افزایش تولید شود، بلکه برای آن میزان تولید آب کمتری مصرف شود، می‌توانیم از توانایی‌های دانش اولیه استفاده کنیم و این ظرفیت دانش اولیه به ما کمک می‌کند تا با استفاده از فناوری‌های جدید، آب را به حداقل برسانیم و حداکثر تولید را داشته باشیم. ، در زمینه فضای سبز هم همینطور است که از چه سیستم ها و گیاهانی استفاده کنیم، زمانی که شما از چمن استفاده می کنید مقدار زیادی آب می خواهد، در عین حال گیاهان مقاوم به خشکی می روید که سبزی یکسانی دارند. و تازگی، اما به آب کمتری نیاز دارند. بنابراین باید به سمت روش هایی رفت که بتواند حداکثر بهره برداری را داشته باشد و کمترین آب را مصرف کند، چه در حوزه کشاورزی، چه در حوزه صنعت و چه در زمینه فضاهای سبز، در حوزه نوشیدنی هم همین طور است. آبی که در منازل خود استفاده می کنیم وارد سیستم فاضلاب می شود و آبی که وارد سیستم فاضلاب می شود با استفاده از سیستم های تصفیه و مکان هایی که نیازی به آب با کیفیت نیست تا 80 درصد آب خود را به چرخه تولید برمی گرداند. مثلاً در نیروگاهی که چرخه آن تغییر نکرده و با همان سیستم خنک کننده آب خنک می شود، از فاضلاب تصفیه شده فاضلاب خانگی استفاده می کنیم و به جای استفاده از آب با کیفیت بالا استفاده می کنیم. بنابراین باید هم در زمینه بازیافت آب و هم از روش هایی استفاده کنیم که راندمان و بهره وری مصرف آب را افزایش داده و به نحوی مصرف بهینه در حوزه های مختلف مصرف آب داشته باشیم.
سوال: در قسمت های مختلفی که اشاره کردید چند نکته مهم وجود دارد. یکی از بحث ها آموزش است که بیشتر در حوزه عمومی کاربرد دارد، البته اختصاصی هم هست، اما بحث دیگر استفاده از تکنولوژی روز در این زمینه است، اگر قرار باشد آب به چرخه مصرف برگردد. نیاز به فناوری خاصی دارد، چه فناوری داریم و چه فناوری داریم؟
عباس: در این زمینه ها رشد بسیار خوبی داشته ایم، مثلاً گاهی نمایشگاه هایی که برگزار می شود، چه نمایشگاه های ملی باشد و چه نمایشگاه های بین المللی، در داخل کشور برگزار می شود، زمانی که ما حضور داریم، پایگاه های دانش بسیار خوبی دارند که دستگاه ساخته اند. که می تواند انجام دهد اما همین بحث آموزشی که شما اشاره کردید، در حوزه فرهنگ سازی، در این قسمت که باید به سمت استفاده از این سیستم ها برویم، کمی کمتر کار شده است و از طرف دیگر، دانشمندان و متخصصان ما کار کرده اند، اما از سوی دیگر از دانش و فناوری آنها آنقدر استفاده نمی شود، ما باید فرهنگ سازی کنیم تا کارخانه های ما و حتی در مصارف خانگی ما مردم به آن سمت بروند. و با استفاده از این سیستم ها، در کشورهایی که در سراسر دنیا هزینه آب بالایی دارند، به دنبال استفاده از دستگاهی هستند که بتواند مصرف آب را کاهش دهد، اما از طرفی تولید و بهره وری را افزایش دهد. پس از نظر فناوری در این زمینه عقب نیستیم، اما از نظر مصرف و استفاده از این فناوری و این فناوری مشکل داریم و باید به سمت مصرف کمتر آب در حوزه فرهنگ سازی، فرهنگی حرکت کنیم. زمان و از نظر قیمت باید این کار را انجام دهیم. صنعت را می توان اجبار کرد چون ممکن است در بعضی جاها بار صنعتی جدیدی نداشته باشید، چه سیستم مثلاً فاضلاب یا بازیافت آب باشد، آب در مجموعه خودش، اگر این نیاز را به صنایع بیاوریم، قطعاً صنایع خواهند آمد. حرکت به سمت استفاده از این فناوری ها به عنوان فردی که به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه کار می کنم و با این مجموعه ها آشنا هستم، می خواهم به شما بگویم که در این زمینه مشکلی نداریم، حتی با ارتقای آن هم مشکلی نداریم. آنها افراد توانمندی هستند اما استفاده از دانش و تکنیک آنها آنطور که باید ترویج و توسعه نیافته است.
