00:00 – 22 نوامبر 1403
وزارت جهاد کشاورزی در سال 1373 طی یک برنامه 10 ساله خوداتکایی 8 محصول اساسی را در دستور کار خود قرار داده بود که هدف آن دستیابی به خودکفایی 70 درصدی در تولید دانه های روغنی تا سال 1404 هجری شمسی بود، اما با وجود آن حقیقت. این است که زمان زیادی تا پایان این برنامه باقی مانده است، ما با هدف وزارت جهاد اختلاف فاحشی داریم و هم کارشناسان صنعت و هم در بخش کشاورزی دلایل شکست آن را مطرح می کنند. او برنامه ریزی می کند.
بر اساس گزارش های منتشر شده، طی سال های 1393 تا 1393 هجری شمسی، طرح خودکفایی در صنعت نفت با رشد 10 درصدی از 6 درصد در سال 1393 به 16 درصد در سال 1393 و تا 10 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که 40 درصد خوداتکایی از دانه های روغنی در برنامه هفتم هدف گذاری شده بود.
بر اساس آمار انجمن روغن های نباتی در سال گذشته 2 میلیون تن انواع روغن در کشور تولید شده است که پیش بینی می شود این رقم در سال جاری به 2 میلیون و 200 هزار تن برسد که 150 هزار تن آن روغنی معادل 7 تا است. 10 درصد نیاز کشور به تولید داخلی و 90 درصد مابقی از طریق دانه های روغنی یا روغن خام وارد می شود.
غلامرضا نوری قزلجا وزیر جهاد کشاورزی در همایش ملی اخلاق در کشاورزی و غذا گفت: بررسی الگوی مصرف روغن نشان می دهد که مصرف آنها یک و نیم برابر سند ملی امنیت غذایی و بیشتر از استاندارد بین المللی که منجر به خروج ارزهای خارجی از کشور شده و فشار بیشتری را بر اقتصاد خانواده تحمیل می کند. در حالی که فرهنگ مصرف مبتنی بر اخلاق منجر به استفاده صحیح از غذا می شود.
ظرفیت خوداتکایی 40 درصد دانه های روغنی در کشور وجود دارد
صدرالله دولت، مدیرعامل سابق پشتیبانی امور دام گفت: در برنامه پنج ساله هفتم موظف هستیم در دانه های روغنی به خوداتکایی 40 درصدی دست پیدا کنیم که این امر مستلزم یک سری اقدامات و بودجه است که متولیان باید آن را دنبال کنند. اما آنچه مسلم است این ظرفیت بسته به شرایط جغرافیایی در کشور وجود دارد.
به گفته وی، با توجه به توان و توان کشور، در صورت حمایت از کشت دانه های روغنی می توان در برنامه هفتم به خوداتکایی 40 درصدی دست یافت و برای تحقق این امر کشاورزان باید از دانه های روغنی به عنوان یک محصول استفاده کنند. محصول دوم بعد از برنج و سایر محصولات زراعی یا انتقال فصل کاشت برای افزایش تولید.
دولت با اشاره به اینکه برنامه هفتم در قالب برنامه‌های پروژه‌محور دنبال می‌شود، افزود: براساس آمار گمرک به دلیل وابستگی ۹۰ درصدی به نفت کشور، سالانه ۵ تا ۵.۵ میلیون تن دانه‌های روغنی و سویا وارد کشور می‌شود. برای واردات این میزان دانه های روغنی بیش از 3 میلیارد دلار ارز هزینه می شود که رقم بالایی است بنابراین باید تلاش کنیم در برنامه هفتم کاهش ارز به خارج از کشور به خودکفایی 40 درصدی برسیم.
مدیرعامل اسبق سازمان حمایت از امور دام، قیمت دانه‌های روغنی وارداتی را 500 دلار در هر تن اعلام کرد و گفت: با احتساب قیمت دانه‌های روغنی وارداتی امروز، با دستیابی به وابستگی 40 درصدی دانه‌های روغنی حدود 1.2 میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی حاصل می‌شود، البته تا سال آینده. قیمت پایان برنامه ممکن است نوسان داشته باشد.
بر اساس اعلام انجمن روغن‌های نباتی، مصرف سرانه روغن سالانه بین 23 تا 24 کیلوگرم است که بر آزادسازی قیمت‌ها و لغو یارانه واردات بر حجم مصرف تأثیر می‌گذارد، هرچند لغو ارز ترجیحی در واردات باعث شده است. تاثیر کاهش مصرف سرانه تا حدودی.
این کشور 90 درصد به تامین نفت آن سوی مرز وابسته است
ایل قالی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: در برنامه هفتم بر خودکفایی 90 درصدی در محصولات اساسی تاکید شد اما در حوزه دانه های روغنی به دلیل وابستگی 90 درصدی به دیگران. در سمت مرز، 40 درصد خوداتکایی هدف قرار گرفته است.
به گفته وی، اگرچه امکان کشت دانه های روغنی در کشور وجود ندارد، اما مسئولان ذی صلاح در حوزه تولید و کشاورزی باید برای تحقق هدف برنامه هفتم برنامه مدونی اتخاذ کنند.
ایمانی از دو برابر شدن تولید کلزا خبر داد و گفت: در فصل زراعی 1402 تا 1403 از سطح 140 هزار هکتار دانه های روغنی 280 هزار تن کلزا تولید شد.
این کارشناس کشاورزی تعیین قیمت تضمینی مناسب برای کلزا، بارندگی های بهاره و فراوانی نهاده های بذر و کود برای کشاورزان را از عوامل موثر در افزایش تولید کلزا در سال زراعی گذشته اعلام کرد و گفت: امسال 200 هزار هکتار کلزا تولید شد کاشته شد و پیش بینی می شود این مقدار حدود 260 هزار تا 270 هزار تن محصول تولید کند.
دستیابی به خوداتکایی 40 درصدی دانه های روغنی در برنامه هفتم می تواند دستاوردهایی برای اقتصاد کشور داشته باشد که انتظار می رود با اتخاذ سیاست های حمایتی و برنامه ریزی مناسب محقق شود زیرا خوداتکایی نسبی در تولید محصولات استراتژیک منجر به بهبود اقتصاد ملی عامل امنیت غذایی، کاهش وابستگی به مرزها و خروج از کشور تاثیر زیادی دارد.
