به گزارش خبرگزاری ای بی اس نیوز ، یکی از مهم ترین منابع درآمدی دولت ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، درآمد مالیاتی است. اما در کشور ما بخش قابل توجهی از درآمد دولت از فروش نفت خام حاصل می شود که به دلیل نوسانات شدید قیمت ها و آسیب پذیری آن در برابر تحریم ها، یکی از چالش های اساسی کشور محسوب می شود. واقعیت این است که وابستگی درآمدهای عمومی به بخش نفت به عنوان یک متغیر خارجی منجر به آسیب پذیری اقتصاد کشور شده است. زیرا درآمدهای نفتی از کنترل تصمیم گیران سیاسی و تصمیم گیران کلان جامعه می گریزد.
یکی از اولویت های دولت برای تامین منابع درآمدی، تبدیل مالیات به منبع اصلی تامین مالی بودجه است که در بند چهارم سیاست های کلی برنامه پنج ساله هفتم توسعه به آن اشاره شده است. البته نباید فراموش کرد که کاهش سهم درآمدهای نفتی یا افزایش درآمدهای مالیاتی باید با افزایش شفافیت، کاهش فرار مالیاتی و هدفمندی معافیت ها همراه باشد، اقدامات مالیاتی در راستای کاهش فشار بر واحدهای اقتصادی با رعایت سیاست های کلی. کشور
به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی، یکی از تحولات مثبت در نظام مالیاتی استان، تغییر نظام سنتی حسابرس محور به نظام مالیاتی نظام محور است. زیرا این موضوع می تواند به افزایش شفافیت درآمدها و همچنین تحقق عدالت مالیاتی در کشور کمک شایانی کند. بررسی لایحه مالی 1403 نشان دهنده افزایش تقریبا 50 درصدی درآمدهای مالیاتی نسبت به قانون دارایی سال گذشته است. در نتیجه اکثر درآمدهای مالیاتی یعنی 42 درصد به مالیات کالا و خدمات و 40 درصد دیگر از کل درآمد مالیاتی به مالیات شرکت ها اختصاص دارد.
البته مواردی مانند افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده، محدودیت استفاده تجاری از حساب های غیرتجاری، تغییر مشوق مالیاتی موضوع تبصره (7) ماده (105) و تبصره (131) قانون. مالیات های مستقیم با توجه به شرایط تورمی کشور، اخذ مالیات از خانه ها و خودروهای گران قیمت و عدم بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیز از مهمترین نقاط قوت و ضعف لایحه بودجه 1403 ذکر شده است.
در روزهای اخیر کمیسیون تلفیق شورای اسلامی در لایحه قانون بودجه 1403 افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده را تصویب کرد و بر این اساس منابع به دست آمده به مبلغ 70 هزار میلیارد تومان و سایر منابع بودجه ای صرف می شود. تخصیص اعتبار برای تناسب حقوق پرسنل نظامی و مستمری بگیران کشوری طی سال آینده.
منبع اصلی تورم در ایران چیست؟
برخی کارشناسان اقتصادی از افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده انتقاد کرده و آن را عاملی موثر در افزایش تورم می دانند. آنها معتقدند که ساختار صندوق های بازنشستگی نباید به بودجه دولتی بستگی داشته باشد. اما تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد که بی‌ثباتی مالی این صندوق‌ها باعث شده است که در سال‌های مختلف کسری منابع این صندوق‌ها از منابع عمومی تامین شود. این امر لزوم اصلاح هر چه سریعتر صندوق های بازنشستگی را نشان می دهد.
بر این اساس، بر اساس داده‌های اقتصاد ایران، به نظر می‌رسد یکی از عوامل اصلی ایجاد و حفظ تورم در کشور ما، افزایش مخارج عمومی و کسری بودجه ناشی از آن، تامین مالی این کسری از طریق استقراض از سیستم بانکی به‌ویژه مرکزی است. بانک، و تغییرات در متغیرهای پولی رشد، به ویژه نقدینگی و اعتبار. به عبارت دیگر، منبع اصلی تورم در ایران افزایش مخارج عمومی، نامناسب بودن ساختار بودجه از جمله پایین بودن سهم درآمدهای مالیاتی و وابستگی دولت به درآمدها است.
بنابراین، با توجه به رویکرد جدید دولت برای افزایش سهم درآمد مالیاتی و رفع چالش کسری منابع صندوق بازنشستگی ارائه شده در لایحه لایحه بودجه سال آینده، به اضافه اعمال نرخ مالیات بر ارزش افزوده یک درصد در نظر گرفته شده است. این را نمی توان تشدید تورم در سال آینده تلقی کرد.
از سوی دیگر، اعمال مالیات بر ارزش افزوده یک درصدی در همه بخش‌های اقتصادی کشور مؤثر نیست. زیرا طبق ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده، عمده نیازهای اساسی مردم، کالاهای اساسی و پرمصرف از قبیل نان، آرد، گوشت، شکر، برنج، حبوبات، شیر، پنیر و روغن نباتی و همچنین بخش کشاورزی و صادرات کالا از مالیات بر ارزش افزوده معاف است.
از سوی دیگر رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: حداکثر اثر تورمی افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده در اقتصاد از کشور 0.6 درصد خواهد بود.
از آنجایی که بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده، 40 درصد اقتصاد کشور از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است، می‌توان فرض کرد که بخش زیادی از این مالیات توسط افراد کم درآمد پرداخت نمی‌شود. در عوض مالیات بر ارزش افزوده شامل افرادی می شود که سطح درآمد بالاتری دارند. بنابراین می توان گفت افزایش درصدی مالیات بر ارزش افزوده نمی تواند عامل موثری در افزایش تورم در سال آینده باشد و فشار مضاعفی بر جیب شهروندان ایجاد کند حتی اگر رویکرد دولت و سازمان مالیاتی به گونه ای باشد که با وصول مالیات از مالیات دهندگان با درآمد بالا، بار مالیاتی از طبقات پایین کاهش می یابد. کاهش درآمدهای پایین در جامعه
absnews
