آیا آثاری که با هوش مصنوعی ساخته می شوند مورد حمایت قانون هستند؟

در آذرماه 1348 قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان به تصویب مجلس شورای ملی رسید و بر اساس این قانون از 12 گروه حمایت شد. اما آیا امروزه با توجه به تغییرات هنرها از هنرهای جدید به کمک هوش مصنوعی نیز حمایت می شود؟
به گزارش ای بی اس نیوز، “اثر” در لغت نامه ها با معانی مختلف تعریف شده است. نقش، رد، رد، نشان، علامت، اثر، خاصیت، منفعت، عکس العمل، تألیف، ترکیب، نگارش، ریشه، رد، فعل، نقش، نتیجه، نتیجه و نتیجه همه معانی این کلمه است.
در مورد آثار، مطابق ماده یک قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان، «هر چیزی که از دانش، هنر یا ابتکار (خالقان) سرچشمه می گیرد، صرف نظر از روش بیان، ظهور یا ایجاد آن، «اثر» نامیده می شود. بر اساس این قانون، نویسنده و هنرمند «خالق» نامیده می شوند.
پنجشنبه 20 دی ماه 1348، پس از تصویب مجلس سنای ایران در آذرماه همان سال، قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مؤلفان و هنرمندان به تصویب مجلس شورای ملی رسید. طبق این قانون قرار بود حقوق مادی و معنوی نویسندگان، نویسندگان و هنرمندان حفظ شود.
بر اساس موضوعات تدوین شده، سی و سه ماده و تبصره مشمول این قانون قرار گرفت. بر اساس ماده 2 این قانون از 12 گروه اثر حمایت شد.
در واقع کار زیرگروه های این 12 گروه شامل حق می شود حقوق نویسندگان، نویسندگان و هنرمندان محفوظ خواهد بود. البته در مرداد ماه 1388 طرح اصلاح ماده 12 این قانون به تصویب شورای اسلامی رسید. در این طرح مدت حفاظت از آثار از 30 سال به 50 سال پس از فوت خالق افزایش می یابد.
علی نجفی توانا – وکیل دادگستری – در گفت وگو با ای بی اس نیوز وی با تمرکز بر حمایت از آثار هنرهای تجسمی توسط این قانون، به بررسی این قانون با اشاره به موضوع سرقت آثار هنری پرداخت و اظهار داشت: قانون حمایت از مولفان، نویسندگان و هنرمندان در سال 1348 تصویب شد و در سال 1389 تغییراتی در آن اعمال شد. به مفاد آن؛ این یک قانون کلی است که از هر کسی که مجوز می دهد، به رسمیت می شناسد و هنری را ایجاد می کند که می تواند به عنوان “خلاق” توصیف شود، محافظت می کند.
وی ادامه داد: تخلف از مفاد این قانون به نحوی که موجب تضییع حقوق پدیدآورندگان شود، مورد تشویق و مجازات قرار می گیرد و حتی می توان بر اساس این قوانین و سایر قوانین مطالبه خسارت مادی و معنوی کرد. قانون برای اینکه بتوان هنرها و آثار خاصی را طرحواره کرد، عناوین مورد حمایت خود را در ماده 2 ذکر کرده است.
1- کتاب ها، رساله ها، جزوات، نمایشنامه ها و سایر نوشته های علمی، فنی، ادبی و هنری.
2- اشعار، ترانه ها، سرودها و تصنیف هایی که به هر ترتیب و روشی نوشته، ضبط یا منتشر شده اند.
بودن
3- اثر سمعی و بصری برای اجرا روی صحنه یا صفحه سینما یا پخش از آن
رادیو یا تلویزیون به هر ترتیب و با هر روشی نوشته، ضبط یا منتشر می شود.
4- اثر موسیقایی که به هر ترتیب و روشی نوشته، ضبط یا منتشر شده باشد.
5- طراحی، تصویر، طرح، نقش، نقشه جغرافیایی ابتکاری، نوشته ها و خطوط
تزیین و هر گونه جلوه تزیینی و جلوه بصری به هر شکلی چه ساده و چه
ترکیبی ایجاد شده است.
6- هر فیگور (مجسمه).
7- آثار معماری مانند نقشه ها و نقشه های ساختمانی.
8- اثر عکاسی تولید شده با روشی بدیع.
9- کارهای ابتکاری مربوط به صنایع دستی یا هنرهای صنعتی و طراحی قالی و فرش.
10- اثر بدیع مبتنی بر فرهنگ عامه (فولکلور) یا میراث فرهنگی و هنری ملی
رخ داده است
11- کار فنی که جنبه اختراع و نوآوری دارد.
12- هر اثر بدیع دیگری که ترکیبی از چند اثر ذکر شده در این فصل باشد
رخ داده است
این وکیل دادگستری اعلام کرد: به طور کلی هرگونه اقدام ابتکاری که بتوان آن را به عنوان یک اثر علمی، هنری یا حتی صنعتی تلقی کرد، مشمول حمایت این قانون است و در چارچوب ماده 23 این قانون، ابعاد مختلف آن مجرم شناخته می شود و در صورتی که در محدوده تخلفات، افراد حسب مورد تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت. سه سال حبس. ضمناً پرداخت خسارت مادی و معنوی بر عهده مقصر است، حتی اگر مرتکب شخص حقوقی باشد که شامل مؤسساتی مانند گالری ها، مؤسسات انتشاراتی و غیره باشد. ; طبق مواد 20 و 143 قانون مجازات اسلامی حتی مجازاتهای کیفری نیز علیه مرتکبین اعمال می شود. حتی اگر سود به عنوان بخشی از منافع شرکت یا از طرف یک موسسه به دست آمده باشد.
وی افزود: اما در این راستا جدول زمانی نیز تعیین شده است.
قوانین کپی رایت ضعیف
نجفی توانا خاطرنشان کرد: اگرچه طبق قانون کپی رایت در سراسر دنیا با متخلفان به شدت برخورد شده است و جرم انگاری ها در این زمینه مجازات نویسنده را تعیین کرده است، اما در کشور ما به دلیل ضعف کنترل در بسیاری از ابعاد از جمله این مورد. متأسفانه شاهد ظهور دزدی های هنری و ادبی به صورت گسترده تر هستیم.
وی می افزاید: در این نوع تخلف اگر هنرمندی با ذکر نام یا مرجع از آثار دیگران استفاده کند، این عمل قابل تحریم نیست.
به گفته وی، در یک کلام قانون لازم وجود دارد، اما کنترل و مدیریت اعمال قانون و همچنین کنترل لازم وجود ندارد.
وی گفت: توجه شده است که تعقیب قربانیان سرقت و ضرب و جرح آثار هنری توسط مراجع قضایی آغاز شده است. بنابراین با توجه به تخصصی بودن نظام قضایی کشور و نظام وکالت، باید در این زمینه تخصص لازم را داشته باشند.
قیدهای قانونی به هوش مصنوعی کمک می کنند
نجفی توانا در پاسخ به این سوال که آیا آثار هنری دیجیتال و آثار ساخته شده با هوش مصنوعی مشمول این قانون می شوند یا خیر؟ وی همچنین پاسخ داد و در این خصوص گفت: با توجه به زمان تصویب قانون ما در سال 1348 و قانون اصلاحی در سال 1389، هیچ اشاره ای به هنرهای دیجیتال یا هنرهای ایجاد شده با استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی نشده است، اما چند قید ادبی وجود دارد. در این حق چیزی است که در علم حقوق قابل درک است; اثر سمعی و بصری، فیلم، نمایش، کار عکاسی، روش ابداعی، صنایع دستی صنعتی یا موضوع کپی رایت در هر ترکیبی که دارای نوع جدیدی از هنر باشد که اثری در چارچوب تاریخ مرتبط با این تخصص ها و رشته ها تلقی شود، قطعاً قانون جامعیت لازم برای حمایت از پدیدآورنده را خواهد داشت. البته در قانون مربوط به جرایم رایانه ای به این نوع جرایم کمتر توجه شده است و از این نوع جرایم مربوط به آثار هنری و ادبی سخنی به میان نیامده است، اما از نظر تطبیق از مصداق تا قضاوت معتقدیم که وجود دارد. حمایت از این دسته از آثار هنری و هنرمندان منعی ندارد.
قانون تغییر در ذات یک اثر هنری چیست؟
وی همچنین درباره مالکیت اثری که هنرمند دیگری در اثر اصلی تغییراتی ایجاد کرده است، بیان کرد: زمانی که فردی به عنوان خالق اثری را خلق می کند مالک آن اثر است و ارائه آن اثر بدون اجازه صاحب اثر جرم محسوب می شود. .
این فقیه ادامه می دهد: مثلاً مجسمه سازی بخشی را به کاری اضافه می کند که قبلاً توسط دیگری انجام شده است. یقیناً با تمسک به اثری که متعلق به دیگری است، تخلف صورت گرفته است. به نظر می رسد اگر بخش جدید قابل جداسازی نباشد، نویسنده هیچ حقی نخواهد داشت. مگر اینکه بتوان نسخه را به عنوان اثر دیگری ارائه کرد، از این نظر می توان حقوق پدیدآورنده را نیز در نظر گرفت.
حراج ها و گالری ها نیز مسئول کپی رایت هستند
وی در پایان درباره وظیفه موسسات برگزارکننده حراج و گالری ها و کنترل کپی رایت گفت: نهادی که مسئولیت حراج یا حتی نمایشگاه را بر عهده دارد وظیفه دارد مالکیت این هنر و هنرمند را تایید کند. ناشران نیز موظفند بررسی های لازم را در این زمینه انجام دهند. این وظیفه را می توان بین ارائه دهنده اثر و مجموعه ای که کار را بدون تأیید ارائه کرده است تقسیم کرد.
انتهای پیام