کارشناس: تولید مشترک انگیزه ای برای سرمایه گذاری در صنعت نفت است

سید سجاد پورالحسینی کارشناس افزایش استخراج نفت در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاریگفت: در حال حاضر خصوصی سازی در بخش بالادستی صنعت نفت نداریم و حضور بخش خصوصی در بخش های میان دستی این صنعت محدود است.

وی افزود: وقتی از سمت بالادستی صنعت نفت صحبت می کنیم به این معناست که واقعاً تولید چاه یا اکتشاف و توسعه یک کانسار را به بخش خصوصی واگذار کرده ایم که در کشور وجود ندارد.

این کارشناس صنعت نفت می افزاید: در ازای حل مشکل در حوزه افزایش استخراج نفت، مدل های مختلف قراردادی مانند بیع متقابل و پرداخت وجود دارد. این یک روش ناکارآمد برای شرط پرداخت به حل مشکل است، به عنوان مثال در یک چاه. چرا که متقاضیان این شغل عمدتاً دانشگاه ها و شرکت های کوچک دانش بنیان هستند که می توانند کارهای تحقیقاتی انجام دهند و نمی توانند دید تجاری برای این کار داشته باشند.

وی افزود: پیشنهاد من جذب سرمایه های عمومی برای ورود به صنعت نفت از طریق بورس است. یعنی بخشی با مسلک بین المللی، بخشی با هدف عرضه عمومی به مردم و بخشی دیگر با ساختاری شبیه اقدامات برای مردم.

پورالحسینی همچنین افزود: ارزش صنعت نفت ایران به حدی است که در صورت اجرای چنین طرحی از طریق بورس می تواند حجم بورس کشور را بین سه و نیم تا چهار برابر افزایش دهد. به عبارت دیگر جذابیت زیادی برای ورود بخش خصوصی به صنعت نفت ایجاد می کند.

وی گفت: در سال‌های اخیر بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی می‌خواستند در ازای نفت، سرمایه خود را در پروژه‌های انرژی و ساختمانی ایران سرمایه‌گذاری کنند، اما به دلایل مختلف مابه‌التفاوت حاصل نشد. برای جذب این سرمایه ها باید مدل های قراردادی جذابی به آنها ارائه کنیم.

برجام می تواند آزمایشی برای جذب سرمایه گذاران در صنعت نفت باشد

این کارشناس افزایش استخراج نفت گفت: در بسیاری از کشورها شرایط به گونه ای است که در ازای دریافت سهام این پروژه در قالب مالکیت خصوصی، سرمایه جذب می کند اما این موضوع با قانون اساسی کشورمان در تضاد است. کشور؛ بنابراین، ما باید بر اساس تجربه قراردادهای IPC در دوره برجام، تغییراتی در مدل‌های قراردادهای موجود در سراسر جهان ایجاد کنیم.

وی بیان کرد: بسیاری از کارشناسان این دوره را تمام شده می دانند اما باید تاکید کنیم که این دوره داده هایی را در اختیار کشور قرار داده است که می تواند آزمایشی برای آینده باشد. این داده ها شامل درخواست شرکت های بزرگ نفتی برای ورود به این منطقه از جهان است.

پولحسینی گفت: از سوی دیگر با توجه به تجربیات تلخی که با ورود برخی شرکت ها به کشور ایجاد شده، نمی توان به راحتی به یک شرکت برای سرمایه گذاری در حوزه های ایرانی اعتماد کرد که منطقی و مبتنی بر امنیت ملی است. قراردادها باید به گونه ای تطبیق داده شود که چنین تجربیاتی دیگر تکرار نشود.

وی افزود: برای خصوصی سازی صنعت بالادستی نفت باید وزارت نفت به عنوان یک کشور مورد توجه قرار گیرد و سایر بخش ها در تعامل با آن مورد توجه قرار گیرند. به عنوان مثال در بخش مسکن، بسیاری از میانجی‌گری‌های بانک‌ها و شرکت‌های بیمه بزرگ به دلیل جذابیت این بخش از نظر سودآوری بوده است. ما باید صنعت نفت را جذاب‌تر از این بخش‌ها کنیم.

بخش خصوصی می تواند در استفاده از محصولات چاه مشارکت کند

این کارشناس افزایش تولید نفت گفت: یکی از راه‌های تشویق سرمایه‌گذاری در صنعت نفت این است که با توجه به قانون اساسی که مالکیت سپرده را حفظ می‌کند، بتواند قرارداد مشارکت در تولید منعقد کند. به عنوان مثال، ممکن است قرارداد به گونه‌ای اصلاح شود که مالکیت میدان در دست دولت باشد، اما محصول تولید، اعم از نفت، گاز یا میعانات گازی، بین دولت و سرمایه‌گذار تقسیم شود.

وی تصریح کرد: به عنوان مثال 70 درصد نفت تولیدی از چاهی که با سرمایه گذاری بخش خصوصی تولید می شود را می توان در اختیار دولت قرار داد و 30 درصد مابقی را در اختیار بخش خصوصی قرار داد. یعنی دولت حق تصمیم گیری در مورد صادرات یا مصرف این 30 درصد در داخل کشور را ندارد و بخش خصوصی می تواند این 30 درصد را با توجه به سود و نیاز خود برنامه ریزی کند.

پورالحسینی ادامه می دهد: اگر مالکیت این 30 درصد به رسمیت شناخته شود، این سرمایه گذار می تواند به عنوان مثال برای 20 سال آینده همانطور که در قرارداد ذکر شده برنامه ریزی کند که در پایین دست این چاه نفت، پالایشگاه، پتروشیمی، پالایشگاه یا کارخانه های کوچک پایین دستی بسازد. که به مواد اولیه این پتروشیمی نیاز دارند. به طور کلی برای ساخت یک کارخانه نساجی، سرمایه گذار مطمئن است که محصول پتروشیمی را خودش به عنوان ماده اولیه تولید می کند و کارخانه اش به دلیل کمبود مواد اولیه تعطیل نمی شود که مهم ترین آن است. موضوع مهمی برای جذب سرمایه گذار مشوق محسوب می شود.

بیشتر بدانید:

وی در بخشی دیگر از سخنان خود درباره اهمیت ورود بخش خصوصی و سرمایه های عمومی در بالادست صنعت نفت بیان کرد: درباره نحوه توزیع یارانه سوخت بین کارشناسان مختلف بحث های زیادی وجود دارد. یکی از راهکارها می تواند این باشد که این یارانه به افراد بالادستی صنعت نفت اعطا شود و سهام آن طبق برنامه زمانی دقیق و به تدریج و بدون ایجاد شوک در اختیار مردم قرار گیرد.

این کارشناس افزایش تولید نفت می افزاید: سودی که از این طریق به دست می آید چون به دست مردم می رسد باعث می شود کسانی که امروز از افزایش قیمت سوخت رنج می برند در کمتر از دو سه سال از قیمت آن بهره مند شوند. افزایش دهد.

وی بیان کرد: سودآور کردن چنین بخش تولیدی می‌تواند در بخش‌های غیرمولد از جامعه کمک مالی کند و به‌عنوان مثال بانک‌ها را به‌جای سفته‌بازی در املاک به سمت صنعت نفت و فعالیت‌های پایین‌دستی آن سوق دهد. بنابراین زنجیره ای از تحولات اقتصادی رخ خواهد داد.