پیشرفت اجتماعی و ابعاد آن در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت

سومین تفاوت این است که مفهوم «پیشرفت اجتماعی» به شکلی که اکنون تعریف می شود (شاخص پیشرفت اجتماعی 2014) سازگار است و نتایج سیاست ها و برنامه ها را مطالعه می کند و مستقل از شاخص های اقتصادی است، در حالی که در ابتدا این مفهوم فقط اندازه گیری می شد. بر اساس شاخص های اقتصادی، بنابراین مفهوم پیشرفت اجتماعی برای سنجش و مقایسه وضعیت کشورهای در حال توسعه مناسب تر از مفهوم توسعه اجتماعی به نظر می رسد. فرهنگ شرکت و شرایط فرهنگی شرکت در آن دخیل است و تأثیر خود را نشان می دهد، هرچند خود شاخص نیز دارای عناصر فرهنگی است.
یکی از تعاریف رایج پیشرفت اجتماعی این است: «پیشرفت اجتماعی عبارت است از توانایی جامعه در رفع نیازهای اساسی شهروندان، ایجاد شرایطی که در آن شهروندان بتوانند کیفیت زندگی فردی و جمعی خود را بهبود بخشند و حفظ کنند. شرایطی را ایجاد کنید که “همه بتوانند پتانسیل خود را بشناسند”. پورتر و همکارانش که این تعریف را ارائه می‌کنند، آن را به سه بعد تقسیم کرده‌اند: ارضای نیازهای اساسی انسان، ایجاد کیفیت خوب زندگی و فرصت‌های رشد و شکوفایی که هر کدام با چهار شاخص فرعی اندازه‌گیری می‌شوند. .
تعريف ما از پيشرفت اجتماعي در الگوي پيشرفت اسلامي ايراني اين است: «تحول مستمر ظرفيت‌هاي اجتماعي و انساني موجود ايران و ارتباط بين آنها به منظور ارتقاي كيفيت زندگي مادي و معنوي همه مردمان مختلف ايران. این تعریف از فرآیند شامل 4 بعد ظرفیت های اجتماعی، ظرفیت های انسانی، کیفیت زندگی مادی و کیفیت زندگی معنوی است. علاوه بر این، از ارتباط بین این 4 بعد، 6 بعد دیگر به دست می آید که در مجموع تعریف پیشرفت اجتماعی را تشکیل می دهند که شامل 10 بعد زیر است: چهار بعد اصلی آن عبارتند از بازگشت ظرفیت های اجتماعی، بازگشت ظرفیت های انسانی. بازگشت کیفیت مادی زندگی و بازگشت کیفیت زندگی معنوی است. و شش بعد دیگر مربوط به رابطه بین آنهاست که شامل تحول مستمر رابطه بین ظرفیت های اجتماعی و انسانی، تحول رابطه ظرفیت های اجتماعی با کیفیت زندگی مادی، تحول رابطه بین ظرفیت های اجتماعی است. و کیفیت زندگی معنوی، تحول رابطه بین ظرفیت های انسانی و کیفیت زندگی مادی. ، تکامل رابطه بین ظرفیت انسانی و کیفیت معنوی زندگی انسان ها و در نهایت تحول رابطه بین کیفیت مادی و معنوی زندگی است. هر یک از این 10 بعد را می توان با شاخص ها اندازه گیری کرد.
به نظر می‌رسد این تعریف کامل‌تر و جامع‌تر از تعریف پورتر است، زیرا به صراحت به نیازهای مادی و معنوی توجه کرده است. همچنین به صراحت به شرایط اجتماعی و انسانی لازم برای رفع نیازهای مادی و معنوی همه انسان ها اشاره می کند و همچنین به فرهنگ جامعه ایرانی و خرده فرهنگ های آن و در نهایت به رابطه بین ابعاد چهارگانه توجه می کند. ده بعد شاخص پیشرفت اجتماعی را می‌توان با زیرشاخص‌ها اندازه‌گیری کرد و یک شاخص ترکیبی پیشرفت اجتماعی در الگوی اسلامی ایرانی ارائه کرد.

به گزارش ای بی اس نیوز، در متن این یادداشت آمده است: مفهوم «پیشرفت اجتماعی» از نظر زمانی بر مفهوم «توسعه اجتماعی» برتری دارد، اما اکنون هر دو مفهوم مورد استفاده کارشناسان توسعه قرار گرفته و گاه به صورت مترادف به کار می روند. هر دو مفهوم در طول زمان تکامل یافته‌اند و انواع و تعاریف زیادی پیدا کرده‌اند که متفکران توسعه برای برآوردن نیازهای پژوهشی و اولویت‌های رویکرد خود از آنها استفاده می‌کنند.