پنج ریسک بزرگ برای اقتصاد ایران/قابلیت پیش بینی اقتصاد دشوار شده است

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ای بی اس نیوز ، نشست علمی و تخصصی مرکز تحقیقات توسعه و آینده نگاری با عنوان «ریسک های تجاری در فرآیند جهش تولید؛ چالش ها و توصیه های سیاستی» برگزار شد. در این دیدار علاءالدین ازوجی; مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و رئیس سابق سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران به عنوان مدیر علمی جلسه و همچنین علی داوری؛ عضو هیئت علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران و رضا محمد کاظمی; استاد دانشگاه تهران و نایب رئیس کرسی کارآفرینی یونسکو به عنوان سخنران در این نشست به ارائه دیدگاه های خود پرداختند.

در ابتدای جلسه علاءالدین آزوجی؛ مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و رئیس سابق سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران به عنوان مدیر علمی این نشست گفت: از نظر اقتصادی، ریسک های تجاری شامل دو دسته می شود. اول ریسک هایی که جنبه داخلی دارند و دوم ریسک هایی که جنبه بین المللی دارند.

نکته اصلی این است که هر چه اقتصاد یک کشور با ثبات تر باشد، ریسک های بنگاه های اقتصادی به داخل کشور هدایت می شود و هر چه اقتصاد ناپایدارتر باشد، منطقه ریسک بیشتر به بیرون و فضای بین المللی رانده می شود.

آزوجی افزود: بی ثباتی در اقتصاد کلان دارای 4 شاخص بی ثباتی است در حوزه رشد، بی ثباتی نرخ تورم، بی ثباتی نرخ ارز و بی ثباتی کسری بودجه وجود دارد. ریسک مفهوم و پارادایم جدیدی است که در دو دهه اخیر وارد نظام کسب و کار شده و رکن اصلی تصمیم گیری در حوزه تولید، رفاه و … می باشد.

در ادامه این دیدار، علی داوری؛ یکی از اعضای هیات علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران در تعریف ریسک گفت: ما ریسک را انواع عدم قطعیت در حوزه کسب و کار می نامیم، زمانی که وضعیت آینده قابل پیش بینی نیست و زمانی که با بی ثباتی مواجه هستیم با ریسک مواجه می شویم. واقعیت این است که هرچه اقتصادها بیشتر به سمت ثبات حرکت کنند، قطعا ریسک های خارجی کاهش می یابد و ریسک های داخلی قابل توجه می شود و هر چه شرایط اقتصادی ناپایدارتر شود، ریسک های خارجی نیز به همان نسبت افزایش می یابد.

وی افزود: واقعیت این است که شرایط اقتصادی ایران در سال های اخیر به گونه ای است که قابلیت پیش بینی آن نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است و نمی دانیم چشم انداز اقتصادی ما در سال های آینده چگونه خواهد بود. شرایط اقتصاد ایران در این سال ها به ما نشان می دهد که ریسک های خارجی تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران دارد و اقتصاد ایران درگیر ریسک های خارجی است.

او اضافه کرد: در طول سه دهه ثبات اقتصادی کشور، تقریباً 800 هزار کارآفرین و کارفرما در کشور داشته ایم که این تعداد در سال های اخیر کاهش یافته است. و این کاهش به دلیل بی ثباتی اقتصادی کشور است.

داوری افزود: در اسفند ماه 1402 نظرسنجی انجام دادیم تا بتوانیم با استفاده از نظرات اساتید و صاحب نظران ریسک های اقتصادی سال 1403 را بررسی کنیم. در نتیجه این بررسی، ریسک های اقتصاد ایران در دو دسته ریسک قرار می گیرد ریسک های کلان و خاص بخش طبقه بندی شده اند.

در این بررسی ریسک‌های بخش کلان اقتصادی عناصری مانند کاهش اشتغال، رکود تولید، کاهش قدرت خرید مردم، اعمال محدودیت‌های صادراتی، واردات مشکل‌تر تامین مواد اولیه، تجهیزات و قطعات یدکی، تشدید رکود اقتصادی، اعمال تحریم های بین المللی، نرخ رشد منفی اقتصادی، افزایش تورم، افزایش قیمت دلار، مشکل در تامین مالی بنگاه های اقتصادی از سیستم بانکی، تشدید خروج سرمایه از کشور، دسترسی به فناوری های جدید، افزایش مهاجرت نیروی انسانی متخصص و تأثیر احیای برجام بر کسب و کارها.

همچنین در دسته دوم ریسک های خاص صنعت مواردی مانند افزایش قیمت مواد اولیه، افزایش هزینه های تجاری، کاهش دسترسی به نقدینگی، افزایش اختلال در تامین مواد اولیه، کاهش تقاضا و افزایش ریسک ها وجود دارد. خرید کالاهای جایگزین و مشابه توسط مشتریان، کاهش سرمایه‌گذاری تولیدکنندگان، کاهش فعالیت کسب‌وکارهای کوچک و استارت‌آپ‌ها، محو شدن چشم‌انداز توسعه کسب‌وکار، افزایش چالش‌های مالیاتی در شرکت‌ها، محدودیت دسترسی به فضای مجازی. ، کمبود نیروی کار تخصصی کاهش انگیزه عملکرد و بهره وری، میزان حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان و کاهش اجرای برنامه های حمایت اجتماعی. این شامل کارکنان سازمان ها می شود.

اقتصاد دانش به عنوان ابزاری برای کاهش کسری بودجه

در ادامه دیدار با رضا محمد کاظمی؛ استاد دانشگاه تهران و نایب رئیس کرسی کارآفرینی یونسکو، ضمن تاکید بر اقتصاد دانش بنیان به عنوان راهکاری برای کاهش کسری بودجه ناشی از کاهش درآمدهای نفتی، گفت: یکی از شاخص های مهم اقتصاد کشور مقاومت برای کاهش 40 درصدی کسری بودجه کشور استفاده از توانمندی های اقتصاد دانش بنیان است.

وی ادامه داد: اکنون در دوره ای هستیم که دانشگاه های دنیا وارد نسل سوم شده اند. اولین نسل از دانشگاه ها، دانشگاه های آموزش محور هستند که از زمان سقراط و افلاطون وجود داشته اند. در دهه 1960 و در اوج جنگ سرد، دانشگاه های پژوهشی به عنوان دانشگاه های نسل دوم تأسیس شدند. در نهایت، نسل سوم از دانشگاه های ثروت آفرین تشکیل شده است که در سال 2001 با فروریختن برج های دوقلو و شروع جنگ سرد ایجاد شدند. بحران اقتصادی در ایالات متحده آمریکا با حمایت دو سناتور به نام‌های بای و دال، قانونی پیشنهاد شد که طبق این قانون، دانشگاه‌های نسل سوم بتوانند به دولت و ملت در تولید ثروت و خروج از بحران‌های اقتصادی کمک کنند.

محمد کاظمی تاکید کرد: در سال 2023 سه دانشگاه هاروارد، استنفورد و MIT در مجموع 232 میلیارد دلار ثروت تولید خواهند کرد. این تولید ثروت با تأسیس شرکت های دانش بنیان سطح بالا محقق شد. قانون دانشگاه های نسل سوم فرآیندی را ایجاد کرد که طی آن شرکت های دانش بنیان تضمین می کنند که 20 درصد از درآمد خود را به دانشگاه اختصاص دهند که منجر به تولید ثروت این دانشگاه ها شده است.

نایب رئیس کرسی کارآفرینی یونسکو افزود: این شرکت های دانش بنیان و کارآفرین هستند که پس از انفجار برج های دوقلو آمریکا را از بحران اقتصادی خارج کردند. امروزه دانشگاه های نسل سوم دانش فنی خود را می فروشند و از طریق فروش این دانش فنی است که کسب درآمد می کنند و بهترین دانشگاهی است که بتواند با استارت آپ های بیشتری ارتباط برقرار کند. فهرست 500 ثروتمند جهان شامل افراد مبتکر و خلاق 30 تا 40 ساله است که توانسته اند از طریق نوآوری ثروت تولید کنند.

علاءالدین ازوجی با جمع بندی موضوعات جلسه؛ مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و رئیس سابق سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران 5 خطر را برای اقتصاد ایران که به عنوان ریسک های اصلی تجارت شناخته می شوند، تورم، تامین آب، فرسایش حقوق اجتماعی عنوان کرد. انسجام، نابرابری و رکود اقتصادی.

مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور افزود: فضای بیرونی برای بنگاه های صنعتی مناسب نیست و چشم انداز مناسبی وجود ندارد و بر اساس 4 شاخص عدم قطعیت اگر فرض کنیم شرایط کشور مانند سال گذشته ادامه داشته باشد. ، تنها 10 درصد از این شرایط برای کشور مناسب است. » و در 90 درصد باقیمانده شرایط نامساعدی خواهیم داشت که نشان دهنده آینده خوبی برای شرکت نیست.

آزوجی مدیرکل سابق سیاست ها و توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و حمایت اجتماعی گفت: مراکز دانشگاهی و آموزشی ما تولید کننده ثروت نیستند. برای اینکه تولید ثروت صورت بگیرد باید بین دانشگاه و کسب و کار ارتباط وجود داشته باشد و پایه آن توسط دولت ایجاد شود تا دانشگاه به محل تولید ثروت تبدیل شود.

absnews