پروژه تایتان بدون نتیجه به‌پایان خود رسید؛ مروری بر یک‌دهه فعالیت خودروسازی اپل

چند روز پیش «مارک گرمن»، خبرنگار بلومبرگ، از تعطیلی پروژه خودرو اپل موسوم به «تایتان» پس از ده سال فعالیت خبر داد؛ موضوعی که می‌تواند حدود ۲۰۰۰ کارمند این بخش را در شوک فرو ببرد. البته احتمالاً اکثر افراد شاغل در بخش خودرو به فعالیت‌های هوش مصنوعی اپل ملحق خواهند شد تا زیر نظر «جان جیانندرا» روی پروژه‌های AI این شرکت کار کنند.

علی‌رغم اطلاع از وجود چنین پروژه‌ای، عموم مردم تا حد زیادی از جزئیات برنامه‌ریزی کوپرتینویی‌ها در این بخش بی‌خبر بودند و این موضوع حتی در بین کارمندان اپل نیز به چشم می‌آمد. در طول کار روی پروژه تایتان، مشخص نبود که هدف اپل توسعه خودروهای برقی است یا ماشین‌های خودران؛ گاهی هم ظاهر امر از برنامه‌ریزی آن‌ها برای توسعه هر دو بخش خبر می‌داد. درنتیجه عدم وجود هدف مشخص و فشار سهام‌داران برای تعیین وضعیت این پروژه، «تیم‌ کوک»، مدیرعامل اپل را به سمت لغو این بخش سوق داد. در این مقاله نگاهی به فراز و نشیب‌های ۱۰ ساله پروژه تایتان داریم و از دلایل شکست آن می‌گوییم. تا انتها همراه دیجیاتو باشید. 

۲۰۱۳

پیش از شروع پروژه تایتان، سران اپل حضور در بازار خودروهای برقی را در سر می‌پروراندند. در سال ۲۰۱۳، روزنامه «سانفرانسیسکو کرونیکل» گزارش داد که «آدریان پریکا»، مدیر بخش ادغام و تملیک (M&A) اپل، به‌صورت مخفیانه با «ایلان ماسک» ملاقاتی داشته و پیرامون فعالیت در بازار خودروهای برقی مذاکراتی داشته‌اند. اگرچه این ملاقات نتیجه‌ خاصی نداشت، اما موجب شکل‌گیری ارتباط اولیه‌ای بین اپل و تسلا شد. تقریباً در همان زمان، تسلا «داگ فیلد» را که نقش مهمی در طراحی‌های سخت‌افزاری اپل داشت، به استخدام خود درآورد. 

۲۰۱۴

در این زمان، اپل بی‌سروصدا فعالیت پروژه تایتان را آغاز کرد و به‌همین منظور، افراد مستعدی از شرکت‌های خودروسازی قدیمی‌تر مانند فورد، مرسدس بنز و همین‌طور کارمندانی از سایر بخش‌های داخلی خود را دور هم گرد آورد. تیم کوک در پروژه خودرو به «استیو زادسکی»، مهندس سابق فورد و مسئول بخش آیفون‌ها و آیپد‌ها، این اختیار را داد تا تیمی شامل حدوداً ۱۰۰۰ نیرو را برای چنین امری تشکیل دهد. البته که اپل صرفاً مشغول جمع‌آوری نیرو نبود و هم‌زمان با برخی شرکت‌ها مانند Magna Steyr و BMW ارتباط داشت. 

۲۰۱۵

با استخدام «مارک نیوسون»، طراح برخی خودروهای فورد، به‌نظر می‌رسید که اپل به‌طور جدی روی خودرو کار می‌کند. در فوریه ۲۰۱۵، مجله فایننشال تایمز خبری را مبنی بر فعالیت متخصصین بخش خودرو اپل در یک آزمایشگاه تحقیقاتی مخفی منتشر کرد و سپس «وال استریت ژورنال»، از تمرکز اپل روی ساخت یک خودرو الکتریکی با طراحی مشابه ون‌های کوچک گفت. این گزارش همچنین ادعا کرد که اپل توسعه ماشین‌های خودران را (در آن بازه زمانی) در دستور کار خود نداشت. با وجود همه این فعالیت‌ها، پروژه تایتان هنوز به‌صورت غیررسمی به‌ کار خود ادامه می‌داد و با جذب برخی متخصصین از سایر بخش‌های شرکت، توسعه این پروژه را دنبال می‌کرد. 

طی جلسه سهام‌داران اپل در مارس ۲۰۱۵، از تیم کوک درباره خرید تسلا سؤال شد. بااین‌حال وی از پاسخ به چنین سؤالی طفره رفت و گفت که دوست دارد برنامه ساخت کوپرتینویی‌ها، یعنی CarPlay توسط تسلا پذیرفته شود. در همین زمان تسلا تقریباً با جذب تقریباً ۱۵۰ نفر از کارمندان اپل، بیشترین نیرو از این شرکت را در مقایسه با سایر کمپانی‌ها داشت. 

به‌مرور این پروژه با سرعت بیشتری پیش رفت و مجله آلمانی Manager در ژوئیه ۲۰۱۵، طی گزارشی از ارتباطات بین BMW و اپل برای ساخت خودروی برقی i3 خبر داد. همچنین روزنامه گاردین نیز با دسترسی به برخی مدارک، از علاقه اپل به توسعه یک خودروی اتومات گفت و مدعی شد که آن‌ها در جست‌وجوی مکان‌هایی برای آزمایش این خودروها هستند. بااین‌حال در سپتامبر همان سال، نیویورک تایمز گزارش داد که اپل بین توسعه خودروهای برقی، ماشین‌های خودران یا ساخت هم‌زمان هر دو مردد است.

۲۰۱۶

در آن سال «جانی آیو»، نائب رئیس سابق بخش طراحی صنعت اپل، نارضایتی خود را از سرعت پیشرفت پروژه بروز داد و زادسکی نیز با حفظ موقعیت خود در اپل، از پروژه تایتان کناره‌گیری کرد. همچنین روند استخدام نیروها نیز کندتر شد. درنتیجه این مشکلات، اهداف اپل در توسعه خودروها را در هاله‌ای از ابهام فرو برد. 

برای حل معضلات بالا، تیم مدیریتی اپل، «باب منسفیلد»، یکی از مدیران ارشد بخش سخت‌افزار شرکت را برای رهبری پروژه تایتان برگزید و مسیر سرمایه‌گذاری استراتژیک خود را در مک‌لارن، شرکت خودروساز بریتانیایی دنبال کرد. همچنین در اکتبر ۲۰۱۶، بلومبرگ گزارش داد که اپل با اخراج صدها عضو پروژه، روی توسعه ماشین‌های خودران تمرکز می‌کند. علاوه‌براین،‌ گفته شد که سران اپل تا پایان سال ۲۰۱۷ به تیم منسفیلد فرصت دادند تا با بررسی چالش‌ها و شرایط ساخت این خودروها، در مورد اهداف نهایی پروژه تایتان تصمیم‌گیری کنند. البته که گزارش‌ها، رهبری منسفیلد در چنین پروژه‌ای را یک شکست تلقی می‌کردند. 

۲۰۱۷

اپل در توسعه ماشین‌های خودران تنها نیست و برخی دیگر از غول‌های فناوری و شرکت‌ها نیز موفقیت خود را در چنین راهی می‌دیدند. گوگل روی توسعه برنامه مختص این نوع ماشین‌ها با نام Waymo کار می‌کرد و اوبر نیز پس از استخدام ده‌ها کارشناس، گام‌هایی در این حوزه برداشت. شرکت‌های جنرال موتورز و فورد نیز برنامه‌های خود را در راستای توسعه ماشین‌های خودران پیش می‌بردند. درهمین‌حال کوپرتینویی‌ها مجوزی از دپارتمان وسائل نقلیه موتوری کالیفرنیا کسب کردند تا فناوری رانندگی اتومات خود را با استفاده از سه خودروی شاسی‌بلند لکسوس در آوریل ۲۰۱۷ آزمایش کنند. 

سرانجام در ژوئن همان سال، تیم کوک علناً پروژه تایتان را تأیید کرد. او در گفت‌وگو با بلومبرگ از تمرکز اپل روی توسعه سیستم‌های اتومات و خودران گفت و این فناوری را مادر تمام پروژه‌های هوش مصنوعی نامید. البته که وی از پاسخ به سؤالات پیرامون ساخت ماشین‌های خودران طفره رفت و موضع شفافی دراین‌باره نداشت. 

۲۰۱۸ و ۲۰۱۹

مهم‌ترین خبر سال در آگوست ۲۰۱۸ منتشر شد؛ جایی که اپل مجدداً «داگ فیلد» را به استخدام خود درآورد تا به منسفیلد در پیشبرد پروژه تایتان کمک کند. این موضوع گمانه‌زنی‌هایی را درباره تلاش اپل برای ساخت پایه‌ای ماشین‌های خود در پی داشت. همچنین ایلان ماسک در آن زمان طی مصاحبه‌ای گفت که در هنگام تلاش برای ساخت خودرو تسلا مدل 3، سعی کرد با سران اپل پیرامون فروش تسلا جلسه‌ای ترتیب دهد، اما ناموفق بود. 

اپل سال بعد را با تعدیل نیرو آغاز کرد و بیش از ۲۰۰ کارگر خود را از پروژه تایتان کنار گذاشت. البته که در راستای پیشرفت پروژه، تیم کوک «کریس پوریت»، معاون مهندسی تسلا را به استخدام بخش خودرو درآورد. در ژوئن ۲۰۱۹ نیز کوپرتینویی‌ها استارتاپ Drive.ai را خریدند تا هوش مصنوعی را در سیستم‌های خودران ماشین‌ها به‌کار ببرند. 

۲۰۲۰

پروژه تایتان نیز از تأثیرات پاندمی کرونا بر مشاغل در امان نماند و برنامه‌های اپل برای توسعه خودروهای خود به‌دلیل این همه‌گیری تعلیق شد. بااین‌حال سران شرکت صحبت‌هایی پیرامون سرمایه‌گذاری یا خرید برخی استارتاپ‌ها مانند EV Canoo را مطرح کردند که درنهایت به‌ جایی نرسید. 

اما سال ۲۰۲۰ چندان سرد نبود و طبق گفته رویترز، ظاهراً اپل ساخت یک وسیله نقلیه مسافربری را با باتری‌های منحصربه‌فرد خود در سر می‌پروراند. متخصصین این پروژه با ادغام ایده باتری‌ها و همین‌طور پروژه خودروها، باور داشتند که می‌توانند این نسخه از ماشین‌های خود را در سال ۲۰۲۴ به خط تولید برسانند. 

۲۰۲۱

طبق گزارش رسانه‌های کره‌ای، اپل در اوایل همان سال مذاکراتی را با گروه هیوندای موتور برای ساخت خودرو خود داشته که منجر به افزایش ارزش سهام این شرکت خودروساز شد. همچنین به‌گفته Nikkei، در فوریه همان سال اپل مذاکراتی را با خودروسازان ژاپنی برای تولید خودروی خود پیش می‌برد. در ادامه کوک طی مصاحبه‌ای با «کارا سوویشر»، روزنامه‌نگار آمریکایی، بر اهمیت استقلال خودروها تأکید کرد و باور داشت که کارهای زیادی را می‌توان با ماشین‌ها انجام داد. 

در ادامه اپل به‌منظور تأمین باتری‌ خودروهایش، مذاکراتی را با شرکت‌های چینی CATL و BYD پیش برد. البته که هم‌زمان با مذاکرات، یکی از مشاوران ارشد اقتصادی کاخ سفید در گفت‌وگو با رویترز، از پرس‌وجو‌های اپل پیرامون ساخت تأسیسات پیشرفته تولید باتری در آمریکا گفت. علاوه‌براین، کوپرتینویی‌ها «اولریش کرانز»، یکی از بنیان‌گذاران و مدیرعامل استارتاپ EV Canoo را به پروژه تایتان اضافه کردند و با کناره‌گیری مجدد داگ فیلد، «کوین لینچ» را جزو تیم متخصصین این پروژه قرار دادند. پس از این تغییرات، سران اپل تصمیم گرفتند تا از هرگونه همکاری با خودروسازهای دیگر برای توسعه و ساخت ماشین‌های خود اجتناب کنند و مستقلانه پروژه تایتان را پیش ببرند. 

در ادامه و در ماه نوامبر ۲۰۲۱، بلومبرگ گزارش داد که اپل و شخص کوین لینچ، روی تولید خودرویی کار می‌کنند که فرمان یا پدال نداشته باشد. آن‌ها همچنین تلاش می‌کردند که چنین ماشینی تا سال ۲۰۲۵ در دسترس قرار بگیرد. با توجه به گزارش‌ها، اپل بر این عقیده بود که با پایان کارهای اصلی ساخت پردازنده ماشین‌ها، نسل اول خودروهایش در آستانه عرضه قرار خواهد گرفت. به‌همین منظور و برای تقویت تیم، اپل «کریستوفر سی‌جی مور»، یکی از مدیران سابق تسلا را به خدمت گرفت.

۲۰۲۲

درست پس از ۶ ماه، سی‌جی مور، اپل را ترک کرد و پس از آن،‌ جزئیات برخی از مشکلات اپل در راه‌اندازی فناوری رانندگی اتومات را در دسترس قرار داد. همچنین بلومبرگ در دسامبر همان سال از کاهش جاه‌طلبی‌های اپل در پروژه تایتان به‌دلیل عدم توانایی ساخت خودرو بدون فرمان یا پدال خبر داد. طبق گزارش‌ها، اپل به توسعه خودروهایی مشغول شد که فقط در بزرگراه‌ها به‌صورت اتومات کار کنند و حتی به تأسیس یک «مرکز فرمان از راه دور» برای کمک به رانندگان در کنترل خودروها حین مواقع اضطراری فکر می‌کرد. 

۲۰۲۳

اکنون ناامیدی پیرامون پروژه Apple Car بیشتر و بیشتر شده است. در سپتامبر ۲۰۲۳، «مینگ-چی کو»، تحلیلگر این حوزه اظهار داشت که پروژه خودروی اپل تمام ویژگی‌های مثبت و اعتبار خود را از دست داده و ظاهراً این پروژه بدون حضور یک خودروساز دیگر به تولید انبوه نخواهد رسید. همچنین در ادامه پیگیری‌های بلومبرگ، گویا هیئت‌مدیره اپل با توجه به نوع مدیریت پروژه تایتان و رهبری آن، به تیم کوک برای تعیین تکلیف سرنوشت خودروهای اپل فشار آورده‌اند. 

۲۰۲۴

درنهایت به سال میلادی جاری می‌‌رسیم؛ جایی که احتمالاً مهر تأییدی بر پایان رؤیاهای اپل در توسعه خودروها زده خواهد شد. بلومبرگ مجدد گزارش داد که به‌دلیل تعویق ۴ ساله (تا سال ۲۰۲۸) در عرضه خودروها، پروژه تایتان در ژانویه تعیین تکلیف می‌شود و گویا تیم متخصصین اپل مجدد به سمت توسعه خودروهای برقی با ویژگی‌های محدودتر خواهد رفت. بااین‌حال پس از یک ماه، به‌نظر می‌رسد پروژه تایتان برای همیشه لغو شده که در این صورت، شکست بزرگی در کارنامه‌ کوپرتینویی‌ها با وجود میلیاردها هزینه در این بخش به ثبت می‌رسد.