برتون وقتی بخاطر استعدادهای عجیبش به دیزنی رفت، اگرچه مدیران رده بالای آنجا متوجه قابلیتهای او بودند اما هنوز نتوانسته بودند بهعنوان یک کارگردان کاربلد به او اطمینان کنند. درنهایت برتون بعد از ساخت دو فیلم کوتاه بسیار موفق و یک فیلم نیمهبلند، اولین فیلم تاثیرگذار و مهم زندگیاش یعنی فرانکنوینی را ساخت. از این جهت میگوییم تاثیرگذار، چراکه فرانکنوینی در فیلمهای دیگر برتون خود را تکرار میکند و ما میتوانیم این فیلم را چکیدهی همهی کارنامهی این کارگردان در نظر بگیریم. فرانکنوینی داستان پسربچهای است که سگاش در یک تصادف کشته میشود و پسربچه از طریق برق دوباره سگاش را زنده میکند. سگ ظاهر ترسناکی به خود میگیرد و آن دو مجبور میشوند که از دید همسایهها پنهان بمانند. دیدید که چقدر داستان آشنایی بود؟ انگار ادوارد دستقیچی، بیتلجوس، عروس مرده و… همهشان در این فیلم کوتاه خلاصه شده بودند. برتون با فرانکنوینی راهاش را پیدا کرده بود، شاید بههمین دلیل است که او در سال ۲۰۱۲ دوباره بهسراغ این قصه رفت و انیمیشناش را ساخت.
گفتم که عجیبوغریب بودن در سینما هم روز خوب دارد و هم روز بد، برتون بعد از ساخت فیلم کوتاه فرانکنوینی از دیزنی اخراج شد اما در جائی دیگر تهیهکنندهای را وسوسه کرد و برای ساخت فیلم ماجراجویی بزرگ پیوی (۱۹۸۵) استخدام شد. این فیلم درست است که از لحاظ روایی هیچ جائی در جهان برتون ندارد اما برای ورود برتون عجیب به سینما که از دیزنی اخراج شده بود، تصمیمی حیاتی تلقی میشد. ساخت این فیلم زمینهی تولید بیتلجوس (۱۹۸۸) را فراهم کرد، اثری دلچسب و جذاب که باعث شد برتون دنبالهای را برای آن بسازد. حال قبل از اینکه به موشکافی و نقد بیتلجوس بیتلجوس بپردازیم، نگاهی تیتروار به کارنامهی برتون خواهیم انداخت.
برتون زمانی میتواند فیلمی خارقالعاده بسازد که ایده آن فیلم از ناخودآگاه و گنجهی خاکخورده و اضطرابانگیز دوران کودکیاش آمده باشد
برتون در سال ۱۹۸۹ با ساخت فیلم بتمن وارد دههی دوم دوران فیلمسازی خود شد. برادران وارنر برای ساخت بتمن باز هم تصمیم گرفته بودند که به برتون اعتماد کنند. برتونی که از دیزنی اخراج شده بود حالا با ساخت فیلمهایی مثل ماجراجویی پیوی، بیتلجوس و بتمن برای برادران وارنر تبدیل به یک ماشین پولسازی شده بود. او بعد از ساخت بتمن بهسراغ یکی از بهترین و موفقترین فیلمهای کارنامهاش یعنی ادوارد دستقیچی رفت. میدانید که فیلم موفق در کارنامهی برتون به چه معناست؟! فیلم موفق برتون یعنی یک فیلم شخصی! ادوارد دستقیچی همانند بیتلجوس فیلمی موفق و شخصی بود. برتون زمانی میتواند فیلمی خارقالعاده بسازد که ایده آن فیلم از ناخودآگاه و گنجهی خاکخورده و اضطرابانگیز دوران کودکیاش آمده باشد؛ بههمین دلیل بود که دنبالهی «بتمن» با نام «بازگشت بتمن» نتوانست مخاطب و حتی خود برتون را راضی کند. او از این شکست یک درس گرفت و دوباره بهسراغ جهان شخصیاش رفت و «اد وود» را ساخت. اد وود متعلق به دیزنی بود و گویا برتون بر سر مسائل گیشه با این کمپانی طلسم شده بودند. فیلم توجه منتقدان را به خود جلب کرد و جوایز بسیاری بدست آورد اما همچون فرانکنوینی برای دیزنی یک شکست تجاری تلقی شد. برتون بعد از این فیلم دوباره بهسراغ برادران وارنر رفت و «مریخ حمله میکند» را ساخت. فیلمی که برای برتون سراسر شکست بود. دههی دوم دوران فیلمسازی برتون، سالهایی پر از آزمون و خطا بودند او تقریبا فهمیده بود که فیلمهای شخصی بیش از فیلمهای به توصیهی استودیوها برایش سود خواهند کرد.
برتون شروع دههی سوم دوران فیلمسازی خود را با ساخت فیلم نیمهکارهی سوپرمن شروع کرد. اما او خیلی زود متوجه شد که این فیلم کار او نیست و باید به جهان شخصی خود بازگردد، بههمین دلیل برتون خیلی سریع «اسلیپی هالو» را ساخت. فیلمی که این فیلمساز عجیب را به ریل بازگرداند. بعد از ساخت این فیلم و تا سال ۲۰۰۵ برتون بخاطر ساخت سیاره میمونها و بتمن مورد انتقادات شدیدی قرار گرفت. بازسازی، دنبالهسازی و حتی وام گرفتن از فیلمهایی مثل بتمن و سوپرمن که شخصیتها و داستانهایشان شکل «برند» به خود گرفتهاند برای فیلمساز عجیبی مثل برتون با آن جهان هیولایی و خاصاش شاید کار چندان عاقلانهای نباشد. ترکیب دو دنیای متفاوت چیزی جز شکست برای برتون بههمراه نداشت اما این شکستها پسر عجیب سالهای دور و نزدیک را ناامید نکرد. برتون درنهایت «ماهی بزرگ» را ساخت اما با دو فیلم «چارلی و کارخانه شکلاتسازی» و «عروس مرده» همهی انتقادات و بیمهریهای مخاطبان در آن چند سال را تبدیل به تحسین و تمجید کرد. برتون درنهایت در سال ۲۰۰۷ «سوئینی تاد: آرایشگر شیطانی خیابان فلیت» را ساخت. این فیلم آخر اثر پرزرقوبرق، محبوب و قابلاعتنای برتون تا قبل از ساخت سریال «ونزدی» محسوب میشود. برتون بعد از ساخت این فیلم در حالی وارد دوران چهارم فیلمسازی خود میشد که روزهای بیرمق و سیاهی انتظارش را میکشیدند. آلیس در سرزمین عجایب با اینکه به تجربهی خوبی در گیشه رسید اما نتوانست منتقدان را راضی کند، چراکه آلیس و جهان خیالیاش از دنیای شخصی برتون نیامده بودند.
در ادامه داستان فیلم بیتلجوس و بیتلجوس بیتلجوس لو میرود
منبع: https://www.zoomg.ir/movie-tv-show-review/401226-beetlejuicebeetlejuice-movie-review/
تحریریه ABS NEWS | ای بی اس نیوز