نسبت درآمد مالیاتی به تولید ناخالص داخلی در سال 1402 به 2/7 درصد رسید که بالاترین نرخ در شش سال گذشته بود.
گزارش دهید خبرگزاری صداوسیمامجموع مالیات های اخذ شده از سازمان امور مالیاتی بالغ بر 990 هزار میلیارد تومان است. کل مالیات های وصولی در سال 1402 نشان می دهد که درآمدهای مالیاتی نسبت به سال قبل 70 درصد رشد داشته است. بدین ترتیب اهداف قانون دارایی سال 1402 به میزان 108 درصد محقق شد.
نمودارهای زیر به ترتیب فرآیند جمع آوری درآمد مالیاتی، نسبت درآمد مالیاتی به هزینه جاری و نسبت درآمد مالیاتی به منابع بودجه عمومی را نشان می دهد.
شکل 1. فرآیند وصول درآمدهای مالیاتی مستقیم و کالاها و خدمات (ارقام به هزار میلیارد ریال)
شکل 2. رابطه بین درآمدهای مالیاتی (مالیات های مستقیم، کالاها و خدمات و مالیات واردات) و هزینه های جاری
شکل 3. رابطه بین درآمدهای مالیاتی (مالیات مستقیم، کالاها و خدمات و مالیات واردات) و منابع بودجه عمومی
مالیات بر تولید ناخالص داخلی
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی معیاری از درآمد مالیاتی یک کشور نسبت به اندازه اقتصاد آن کشور است. درآمد مالیاتی بالاتر به این معنی است که یک کشور می‌تواند برای بهبود زیرساخت‌ها، بهداشت و آموزش که برای چشم‌انداز بلندمدت اقتصاد و جمعیت یک کشور ضروری هستند، هزینه بیشتری بپردازد. نمودار زیر نسبت درآمد مالیاتی (مالیات مستقیم و کالا و خدمات و مالیات وارداتی شامل عوارض اخذ شده از شهرداری ها و دهیاری های کشور) به تولید ناخالص داخلی را نشان می دهد.
اکنون این سوال مطرح می شود که آیا افزایش درآمد ناشی از افزایش فشار مالیاتی است؟ پاسخ این سوال را می توان با نگاهی به چند شاخص پیدا کرد. در سال گذشته شاهد افزایش انطباق مودیان بودیم به طوری که مالیات اظهار شده توسط اشخاص 2.5 برابر و مالیات اظهار شده توسط اشخاص حقوقی 90 درصد افزایش یافت.
علاوه بر این، کلیه پرونده های ارزش افزوده که از سال 2007 تا 2000 باز شده بودند، تعیین شدند. همچنین طراحی مکانیزم نظارت و تمرکز بر نهایی شدن به موقع مالیات 100 پرونده مهم در هر اداره کل انجام شده است. عامل دیگر توجه روزافزون به مالیات بر مصرف به جای مالیات بر عملکرد فعالان اقتصادی است. به طوری که رشد مالیات های مستقیم در سال 1402 نسبت به سال 1401 بالغ بر 66 درصد بوده است. در حالی که این رقم برای مالیات کالا و خدمات 81 درصد بوده است.
سهم بخشهای مختلف از بار مالیاتی در سال 1402
همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است؛ مالیات بر ارزش افزوده 40 درصد، مالیات شرکت ها 39 درصد، حقوق و دستمزد 10 درصد، مالیات بر مشاغل 6 درصد و سایر مالیات ها 5 درصد است.
یکی از عوامل اصلی افزایش کیفیت و ثبات درآمدهای مالیاتی، محاسبه نظام مالیاتی است که با راه اندازی سامانه مودیان به عنوان جامع ترین و بزرگترین سامانه مالی و تجاری در جهان انجام شد. این سیستم بستری برای محاسبه سیستماتیک مالیات و عاملی برای تحقق عدالت مالیاتی است. این سیستم همچنین اقداماتی را برای بهبود پیش بینی پذیری اقتصادی انجام داده است. قابل پیش بینی بودن مبلغ مالیات (با محدود کردن رسیدگی به 3.5 درصد اظهارنامه)، قابل پیش بینی بودن در زمان درخواست مالیات (با تعیین میزان بدهی توسط سیستم بلافاصله پس از پایان هر ماه دوره سه ساله)، قابل پیش بینی بودن در تعیین کالا. و معافیت فراگیر (با تعیین نرخ برآوردی مالیات بر ارزش افزوده برای بیش از 3 میلیون کالا و خدمات).
در ادامه ارزیابی عملکرد در استقرار سیستم مودیان را با استفاده از چندین نمودار بررسی می کنیم.
این جدول تعداد مودیان متصل به سامانه مودیان را تا پایان سال 1402 و تیرماه سال جاری نشان می دهد. علاوه بر این، نمودارهای زیر به ترتیب نسبت بین تعداد افراد متصل به سیستم مودیان و تعداد کل افراد بالقوه را نشان می‌دهند.
تحقق درآمدهای مالیاتی کشور در بودجه عمومی با پیروی از دو رویکرد اساسی پیگیری کیفیت و افزایش پایدار درآمدهای مالیاتی و حفظ رضایتمندی جمعیت با افزایش وصول مالیات. در نتیجه اقدامات خاصی از سوی سازمان در راستای مبارزه با فرار مالیاتی به ویژه شناسایی 2 میلیون و 700 هزار پرونده جدید به واسطه تلاقی سامانه‌های اطلاعاتی، شناسایی 18 میلیارد تومان مالیات از طریق رهگیری معاملات مشکوک و بازرسی‌های مالیاتی است. و صدور 600 هزار اظهارنامه برای اولین بار در کشور به صورت سیستمی و هوشمند برای مودیان شکایت کننده از تسلیم اظهارنامه برآورد شد.
نسبت درآمد مالیاتی به تولید ناخالص داخلی در سال 1402 به 2/7 درصد رسید که بالاترین نرخ در شش سال گذشته بود.
گزارش دهید خبرگزاری صداوسیمامجموع مالیات های اخذ شده از سازمان امور مالیاتی بالغ بر 990 هزار میلیارد تومان است. کل مالیات های وصولی در سال 1402 نشان می دهد که درآمدهای مالیاتی نسبت به سال قبل 70 درصد رشد داشته است. بدین ترتیب اهداف قانون دارایی سال 1402 به میزان 108 درصد محقق شد.
نمودارهای زیر به ترتیب فرآیند جمع آوری درآمد مالیاتی، نسبت درآمد مالیاتی به هزینه جاری و نسبت درآمد مالیاتی به منابع بودجه عمومی را نشان می دهد.
شکل 1. فرآیند وصول درآمدهای مالیاتی مستقیم و کالاها و خدمات (ارقام به هزار میلیارد ریال)
شکل 2. رابطه بین درآمدهای مالیاتی (مالیات های مستقیم، کالاها و خدمات و مالیات واردات) و هزینه های جاری
شکل 3. رابطه بین درآمدهای مالیاتی (مالیات مستقیم، کالاها و خدمات و مالیات واردات) و منابع بودجه عمومی
مالیات بر تولید ناخالص داخلی
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی معیاری از درآمد مالیاتی یک کشور نسبت به اندازه اقتصاد آن کشور است. درآمد مالیاتی بالاتر به این معنی است که یک کشور می‌تواند برای بهبود زیرساخت‌ها، بهداشت و آموزش که برای چشم‌انداز بلندمدت اقتصاد و جمعیت یک کشور ضروری هستند، هزینه بیشتری بپردازد. نمودار زیر نسبت درآمد مالیاتی (مالیات مستقیم و کالا و خدمات و مالیات وارداتی شامل عوارض اخذ شده از شهرداری ها و دهیاری های کشور) به تولید ناخالص داخلی را نشان می دهد.
اکنون این سوال مطرح می شود که آیا افزایش درآمد ناشی از افزایش فشار مالیاتی است؟ پاسخ این سوال را می توان با نگاهی به چند شاخص پیدا کرد. در سال گذشته شاهد افزایش انطباق مودیان بودیم به طوری که مالیات اظهار شده توسط اشخاص 2.5 برابر و مالیات اظهار شده توسط اشخاص حقوقی 90 درصد افزایش یافت.
علاوه بر این، کلیه پرونده های ارزش افزوده که از سال 2007 تا 2000 باز شده بودند، تعیین شدند. همچنین طراحی مکانیزم نظارت و تمرکز بر نهایی شدن به موقع مالیات 100 پرونده مهم در هر اداره کل انجام شده است. عامل دیگر توجه روزافزون به مالیات بر مصرف به جای مالیات بر عملکرد فعالان اقتصادی است. به طوری که رشد مالیات های مستقیم در سال 1402 نسبت به سال 1401 بالغ بر 66 درصد بوده است. در حالی که این رقم برای مالیات کالا و خدمات 81 درصد بوده است.
سهم بخشهای مختلف از بار مالیاتی در سال 1402
همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است؛ مالیات بر ارزش افزوده 40 درصد، مالیات شرکت ها 39 درصد، حقوق و دستمزد 10 درصد، مالیات بر مشاغل 6 درصد و سایر مالیات ها 5 درصد است.
یکی از عوامل اصلی افزایش کیفیت و ثبات درآمدهای مالیاتی، محاسبه نظام مالیاتی است که با راه اندازی سامانه مودیان به عنوان جامع ترین و بزرگترین سامانه مالی و تجاری در جهان انجام شد. این سیستم بستری برای محاسبه سیستماتیک مالیات و عاملی برای تحقق عدالت مالیاتی است. این سیستم همچنین اقداماتی را برای بهبود پیش بینی پذیری اقتصادی انجام داده است. قابل پیش بینی بودن مبلغ مالیات (با محدود کردن رسیدگی به 3.5 درصد اظهارنامه)، قابل پیش بینی بودن در زمان درخواست مالیات (با تعیین میزان بدهی توسط سیستم بلافاصله پس از پایان هر ماه دوره سه ساله)، قابل پیش بینی بودن در تعیین کالا. و معافیت فراگیر (با تعیین نرخ برآوردی مالیات بر ارزش افزوده برای بیش از 3 میلیون کالا و خدمات).
در ادامه ارزیابی عملکرد در استقرار سیستم مودیان را با استفاده از چندین نمودار بررسی می کنیم.
این جدول تعداد مودیان متصل به سامانه مودیان را تا پایان سال 1402 و تیرماه سال جاری نشان می دهد. علاوه بر این، نمودارهای زیر به ترتیب نسبت بین تعداد افراد متصل به سیستم مودیان و تعداد کل افراد بالقوه را نشان می‌دهند.
تحقق درآمدهای مالیاتی کشور در بودجه عمومی با پیروی از دو رویکرد اساسی پیگیری کیفیت و افزایش پایدار درآمدهای مالیاتی و حفظ رضایتمندی جمعیت با افزایش وصول مالیات. در نتیجه اقدامات خاصی از سوی سازمان در راستای مبارزه با فرار مالیاتی به ویژه شناسایی 2 میلیون و 700 هزار پرونده جدید به واسطه تلاقی سامانه‌های اطلاعاتی، شناسایی 18 میلیارد تومان مالیات از طریق رهگیری معاملات مشکوک و بازرسی‌های مالیاتی است. و صدور 600 هزار اظهارنامه برای اولین بار در کشور به صورت سیستمی و هوشمند برای مودیان شکایت کننده از تسلیم اظهارنامه برآورد شد.
