خانم وندی شرمن در کتاب خاطرات خود با عنوان «بدون هراس» نوشته ما برجام را ۱۲۰ صفحه آماده آوردیم و تحویل دادیم ، آقای ظریف شما کجا نوشتید؟ یک بار متنی که در ایران قبل از مذاکره نوشتید را منتشر کنید. تیمتان که بود؟ معرفی کنید. آقای ظریف خودتان میدانید ما هم میدانیم، ژنو را که آنها نوشتند، لوزان را که آنها نوشتند، برجام را هم که شرمن می گوید آنها نوشتند ، سه مذاکره کردید شما چه دخالتی داشتید؟ آیا فقط در آنجا روی نوشته های آمریکایی ها چک و چانه زدید؟
فایل صوتی آقای ظریف و فیلم آن جلسه هست و مردم دیده اند که آقای ظریف به صراحت این را بیان کرد؛ من خیلی ناراحت شدم و برایم جای سوال بود که آقای ظریف چه میگوید؟ در حالی که که چند بار واژه ساسپند یا تعلیق در برجام برای تحریم ها آمده است اما آقای ظریف ادعا می کرد هر جا در برجام تحریم آمده، باید لغو شود و هرگز تعلیق نیامده است.
گروه پارلمانی ABSNEWS: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولتهای یازدهم و دوازدهم در گفت و گوی کلاب هاوسی اخیر خود اعتراف کرده که از واژه تعلیق در متن برجام بی اطلاع بوده؛ او میگوید: من در مجلس گفتم در برجام کلمهی “تعلیق” وجود ندارد، اشتباه از من بود. سه یا چهار بار کلمهی “تعلیق” در برجام وجود دارد.
آقای روحانی برای چه به مردم گفتید این محدودیتها فقط ۸ سال است؟ نمیگویم آقای روحانی دروغگو است بلکه متن را نخواندند و نخوانده امضا کردند و به جای ملت ایران تعهد دادند. آقای ظریف لااقل الان که فرصت دارد یک بار برجام و ضمائم آن را بخوانید؛ مهمترین بخش برجام ضمائم آن است که معترفید آن را نخواندهاید و از آن بیاطلاع هستید.
چند نکته را خدمت آقای ظریف و ملت بزرگ ایران عرض می کنم، کسی که در فضای عمومی جامعه بسیار تاکید کرده بود که آقای ظریف و بقیه مذاکرهکنندگان ما برجام را به دقت نخوانده بودند، بنده بودم، هنوز روی ادعای خودم هستم و این که ادعا میکنند من دروغ گفتم درست نیست.
آقای ظریف! صادق باشید و حداقل یک بار برجام را بخوانید؛ به آقای ظریف توصیه می کنم الان که فرصت دارند حداقل یک بار برجام را بخوانند. ایشان حتی الان به طور دقیق نمی داند واژه تعلیق چند بار در آن آمده است میگویند سه بار آمده یا چهار بار آمده، چرا تردید دارید؟ شما رئیس تیم مذاکره کننده بودید اینکه واژه تعلیق چند بار در متن مذاکره آمده متن برجام آمده ثمره متفاوتی دارد از کسانی که گفتند شما برجام را نخوانده اید راست گفتند، شما واقعاً برجام را نخوانده اید و این اعتراف شما آن را ثابت می کند.
فارس: یعنی چه متن برجام و ضمائم؟ اصلا ضمائم یعنی چه حجمی از برجام؟
حجتالاسلام سید محمود نبویان، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و دبیر کمیته بررسی برجام در مجلس نهم به قول خودش کسی بوده که در فضای عمومی جامعه بسیار تاکید کرده بود که ظریف و بقیه مذاکرهکنندگان ما برجام را به دقت نخواندهاند، او بارها تاکید کرده بود که اصل ماجرای برجام در ضمائم است که حالا به اعتراف وزیر سابق امور خارجه، تیم مذاکره کننده از متن نهایی آن بی اطلاع بودهاند. به سراغ نبویان رفتهایم تا نظر او را درباره این اعتراف دیرهنگام و آنچه در آن روزها در مجلس گذشت جویا شویم. متن گفت و گوی خبرنگار پارلمانی ABSNEWS با نبویان را در ادامه میخوانید:
واژه نظامی در ضمیمه یک آمده نه در کلیات برجام که ۱۸ صفحه است و در واقع آن ۹۲ صفحه مهم از سوی سایر اعضای تیم مذاکره کننده هم خوانده نشده بود. باز هم تأکید میکنم آقای ظریف! برجام ۱۸ صفحه نیست بلکه ۱۱۰ صفحه است و مهمترین بخش آن ضمائم آن است که میگویید من دادم دیگران بروند روی جزئیات آن کار کنند و خبری از آن ندارید. در واقع همان ۱۸ صفحه که خواندهاید را امضا کردید اما به اندازه ۱۱۰ صفحه تعهد دادهاید، یعنی پنج ضمیمه را نخوانده امضا کردهاید.
نبویان: اخیراً صوتی از آقای ظریف در جلسهای پخش شد که ایشان اعتراف کرده بودند که دربرجام و در قضیه «ساسپند» یا تعلیق تحریمها، این واژه را در برجام ندیده بودم و کسانی که در آن زمان ادعا کردند من برجام را نخوانده بودم دروغ می گویند، بلکه من خودم برجام را خواندم و نوشتم؛ این موارد نه در خود برجام بلکه در ضمائم آن بوده که مربوط به اروپایی ها بوده و در آخرین لحظات اضافه کردند. آقای ظریف مدعی است آنهایی که به من گفتند برجام را نخوانده ای دروغ گفتند و ظلم بزرگی به واقعیت کردند.
آقای صالحی در بررسی برجام به مجلس آمده بود متنی را پیش او خواندم بند 17 ضمیمه یک که ایران باید سوخت مصرف شده تمام راکتورهای خود چه حال و چه آینده که خواهد ساخت را باید به خارج از کشور بفرستند. در کمیسیون بررسی برجام مجلس به آقای صالحی گفتم چه کسی به شما اجازه داد تمام نسلهای بعدی را محروم کنید به من گفت حاجآقا من فارسی را متوجه نمیشوم و شما انگلیسی را؛ اما متن انگلیسی را برایش خواندم که صراحت داشت بر اینکه تعهد ما برای همیشه است.
نبویان: ملت ایران باید توجه کنند چه کسانی حافظان منافع ملت ایران هستند؛ مثل حاج قاسم که به دنبال تأمین منافع ملت ایران بود و چه کسانی منافع ملت را نادیده گرفته و بدون خواندن توافقنامه آن را امضا کردهاند، مانند آقای ظریف، روحانی و عراقچی.
نبویان: نکته اول این است که اصلاً برجام و ضمائم آن چیست؟ برجام یک کلیات است که تمام ریزه کاری ها، نکات دقیق، زمانبندی، ترتیب اجرایی، مسئولیت هر یک از نهادها و جزئیات تعهدات در ضمائم آن آمده است و مهمترین بخش برجام ضمائم آن است. برجام ۱۸ صفحه است و ۵ ضمیمه دارد؛ ضمیمه اول که تعهدات ایران است و اینکه چه بلایی بر سر هستهای بیاورد که ۲۹ صفحه است، ضمیمه دوم که تعهدات طرف غربی است و باید تحریمها را بردارد ۱۵ صفحه است که البته ۲۹ صفحه هم اسامی نهادها و افراد تحریم شده آمده که در این بخش است، ضمیمه سوم ۷ صفحه مربوط به همکاریهای صلح آمیز است، ضمیمه چهارم کارگروه خرید و موارد دیگر را اشاره می کند که 6 صفحه است و ضمیمه پنجم که زمانبندی ها و ترتیبات اجرایی است هم 6 صفحه است و برجام و ضمائم آن مجموعاً ۱۱۰ صفحه است. از این ۱۱۰ صفحه که مجموعه برجام را تشکیل میدهد، ۱۸ صفحه برجام است و تمام نکات دقیق، ظریف، زمان بندی های اجرایی در ۹۲ صفحه باقی مانده است.