07:53 – 6 سپتامبر 1403
بر اساس سیاست امنیت غذایی کشور، 221 اقدام برای وزارت جهاد کشاورزی در نظر گرفته شد که در حوزه آب کشاورزی، افزایش بهره وری آب و راندمان آبیاری، کاهش مصرف کل آب کشاورزی و افزایش قابلیت آبیاری نوین در نظر گرفته شد از جمله وظایفی است که این نماینده بر عهده دارد و از این رو در سند امنیت غذایی کشور آمده است: اجرای سالانه 500 هزار هکتار سیستم های نوین آبیاری، افزایش بهره وری آب از 1.39 به 2.6 کیلوگرم ماده خشک در متر مکعب، افزایش راندمان آبیاری. از 45 درصد به 60 درصد و کاهش کل مصرف آب در بخش کشاورزی از 81 میلیارد مترمکعب به 51 میلیارد مترمکعب با مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی تا پایان سال 1411 هجری شمسی افزایش یافت.
بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت نیرو، بخش کشاورزی با مصرف سالانه 80 میلیارد مترمکعب آب، بزرگترین مصرف کننده آب در کشور محسوب می شود، در حالی که معاونت آب و خاک در وزارت آب جهاد این رقم را قبول ندارد و حداکثر مصرف را 70 میلیارد متر مکعب با تاکید بر حجم تحویل آب اعلام می کند.
با توجه به تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آبی و هدف کاهش 18 میلیارد مترمکعبی آب در برنامه هفتم، اجرای سیستم های نوین آبیاری می تواند تا حدودی راه حلی برای این بحران باشد که انتظار می رود. به شهروندان ارائه می شود. کاربران با 85% پشتیبانی رایگان طبق قانون.
صفدر نیازی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در این خصوص گفت: در برنامه هفتم به منظور تداوم اجرای سیستم نوین آبیاری، 200 هزار هکتار سیستم آبیاری تحت فشار و 150 هزار هکتار آبیاری زیرسطحی اجرا شد. باید در کشور اجرا شود.
نیازی ادامه داد: کل اراضی آبی کشور حدود هشت میلیون هکتار است که به منظور افزایش بهره وری آب و مدیریت مصرف آن، سه میلیون هکتار به سیستم های نوین آبیاری مجهز شده است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: اجرای طرح سامانه نوین آبیاری یکی از مهم ترین اقدامات برای مقابله با بحران کاهش منابع آبی کشور است به عبارت دیگر، اجرای اقداماتی مانند آماده سازی و نوسازی شبکه های آب و آبرسانی و تکمیل آن است شبکه آبیاری راه حل مهمی برای کاهش این بحران است.
فریبرز عباسی مدیر پروژه سامانه های نوین آبیاری گفت: امسال 2 هزار میلیارد تومان وام برای سامانه های نوین آبیاری داریم و از ابتدای سال تاکنون 7 هزار هکتار از انواع سامانه ها را در کشور توسعه داده ایم. در حالی که تخصیصی صورت نگرفت، این سطح از توسعه نظام با مشارکت مردم و سایر ظرفیت ها مانند ستاد فرمان امام و بنیاد برکت بود.
به گفته وی، با تخصیص دو وام از همت این سازمان، این برنامه تا پایان سال در بیش از 40 هزار هکتار اجرا می شود. در برنامه هفتم سالانه 200 هزار هکتار به انواع سیستم های آبیاری نوین به شرط تامین اعتبار تجهیز می شود و بر اساس برآوردهای مندرج در برنامه هفتم 30 هکتار اعتبار تخصیص می یابد.
امکان اجرای سیستم های نوین آبیاری در 2.5 میلیون هکتار از اراضی آبی وجود دارد
عباسی با بیان اینکه تاکنون 2.5 میلیون هکتار از اراضی آبی به انواع سیستم ها مجهز شده است، افزود: 2.5 میلیون هکتار از سامانه ها با اعتبارات دولتی و مشارکت مردمی تجهیز شده و 500 هزار هکتار دیگر نیز به سامانه های عمومی تجهیز شده است. . مجهز به سیستم هایی شد که بر اساس آن در مجموع 3 میلیون هکتار با وام دولت و مردم به انواع سیستم های آبیاری مدرن مجهز شد.
مجری طرح توسعه شبکه های نوین آبیاری ادامه داد: با توجه به توانمندی ها و توانمندی های کشور از نظر فنی و زیربنایی، امکان اجرای سیستم های نوین آبیاری در سطح 2 تا 2.5 میلیون هکتار از اراضی وجود دارد. به شرط تامین اعتبار دولت این سطح مجهز به سیستم می شود زیرا مردم کار می کنند و مشکلی در این زمینه نداریم.
وی با بیان اینکه پرداخت کمک های دولتی به میزان 85 درصد همچنان پابرجاست، افزود: در برنامه هفتم 85 درصد کمک بلاعوض برای اجرای سیستم های نوین آبیاری مصوب شد و بر این اساس کشاورزان دریافت خواهند کرد. از 7 میلیون تومان تا 30 میلیون تومان بسته به روش آبیاری در هر هکتار سیستم های جدید اجرا می شود. باید گفت که کارآمدترین روش ها راه های محلی و ماشین های آبیاری است اما گاهی ممکن است مشاور روش های کم فشاری را برای مزرعه یا باغ طراحی کند.
عباسی در پاسخ به آمار وزارت نیرو مبنی بر اینکه مصرف سالانه آب در بخش کشاورزی بین 80 تا 85 میلیارد مترمکعب است، افزود: بر اساس ارزیابی های متعدد به روش های علمی و میدانی، حدود 70 درصد معادل 70 میلیارد متر مکعب آب است. آب آب تجدیدپذیر در بخش کشاورزی مصرف می شود و مابقی در بخش های شرب، صنعت و محیط زیست مصرف می شود. بنابراین، با توجه به کاهش مصرف آب با توسعه سیستم ها در سی سال گذشته، میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی کم بوده و امنیت غذایی به حدی ارتقا یافته است که اگر تمام اراضی به سیستم های آبیاری مدرن مجهز می شدند، این امر میسر بود. امکان افزایش 95 درصدی ضریب امنیت غذایی در برنامه هفتم وجود دارد.
مدیر اجرایی طرح شبکه های نوین آبیاری با بیان اینکه در برنامه بالادستی باید 18 میلیارد مترمکعب مصرف آب در برنامه هفتم کاهش یابد، اضافه و یا بیان کرد: بخشی از این کاهش مصرف از طریق شبکه های نوین آبیاری و روش های دیگر است. این در حالی است که با توجه به تجربیات جهانی و ارزیابی های متعدد مزارع، اجرای سیستم ها تاثیر بسزایی در افزایش بهره وری تولید بین 30 تا 40 درصد و افزایش درآمد کشاورزان دارد.
اجرای سیستم های نوین آبیاری از اوایل دهه 70 در کشور آغاز شد و همواره در اسناد بالادستی و طرح های توسعه کشور قرار داشت که بر اساس آمارها بیش از 90 درصد برنامه ها یکی از برنامه های محوری وزارت جهاد کشاورزی بود برای توسعه سیستم‌های آبیاری نوین که توسط مردم و بخش خصوصی اجرا می‌شود، وزارت جهاد کشاورزی به عنوان نماینده دولت و حاکمیت با برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و نظارت همواره 10 درصد در این امر نقش دارد. پیاده سازی.
اجرای سیستم های نوین آبیاری راهکاری برای کاهش 40 درصدی مصرف آب و افزایش بهره وری تلقی می شود
در ادامه عطاالله الهاشمی،عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی نیز گفت: در حال حاضر کشاورزان به ضرورت ارزش گذاری آب رسیده اند و به دلیل کمبود و بحران آب در ده سال گذشته احساس می کنند خطر اعمال سیستم های آبیاری نوین در مزارع و باغات، زیرا به دلیل بهره وری در واحد سطح تا حدودی از مشکلات کمبود آب می کاهد.
وی با بیان اینکه تجهیز شبکه های نوین آبیاری و تجهیزات مدرن نیازمند سرمایه است، افزود: اجرای سیستم های جدید مستلزم هزینه و سرمایه گذاری است که با پرداخت یارانه و تسهیلات کم بهره اجرا می شود و در غیر این صورت حرف و شعار در سر حد خود باقی می ماند.
الهاشمی ادامه داد: بر اساس قانون 85 درصد سیستم های نوین آبیاری باید با یارانه دولتی و 15 درصد با کمک کشاورزان اجرا شود اما به دلیل برخی مشکلات در اجرای قانون این امر به درستی انجام نمی شود و همین موضوع باعث شده است. کشاورز تمایلی به این کار نداشته باشد، بنابراین باید مشکلات جانبی را کنار گذاشت تا زمانی که کشاورز برای اجرای سیستم آبیاری جدید آماده شود.
یکی از اعضای شورای هماهنگی تشکل های حوزه کشاورزی به تاثیر استفاده از سیستم های نوین آبیاری در افزایش بهره وری آب اشاره کرد و گفت: اگر سیستم های نوین به صورت علمی و کارشناسی در مزارع و باغات اعمال شود، بهره وری از 40 درصد فراتر می رود. اکنون انتظار می رود که مانع تعیین سطح از بین برود چرا که دولت برای تخصیص 85 درصد حمایت رایگان سطحی تعیین کرده است و به همین دلیل کار به درستی پیش نمی رود.
با توجه به موضوع تغییر اقلیم و خشکسالی در سال های اخیر، هیچ راهی برای مدیریت بهینه مصرف آب و کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی وجود ندارد و برای تحقق این امر نیازمند اجرای سیستم های آبیاری نوین در کشور هستیم.
خبرنگار: آزاده محبی
