اخبار اقتصادی روز

مزیت صنعت گاز به یک نقطه ضعف تبدیل می شود

سوال: بیشتر توضیح دهید…

سوال: آیا این بدان معناست که ظرفیت تولید گاز کشور از ظرفیت تولید نفت بیشتر است؟ چرا؟

سوال: با این وجود آیا باز هم می توان گفت که گاز اولویت توسعه کشور است؟

نوشیدنی: تخصیص منابع مالی (داخلی یا خارجی) برای توسعه صنعت گاز بر نفت اولویت دارد. حقیقت صحنه این است که در مقاطع مختلف نفت ما بیشتر از گاز تحریم شده است. در شرایطی که امکان صادرات کل نفت تولیدی در 13 سال گذشته وجود نداشته است، سرمایه گذاری در توسعه میادین نفتی ملی واقعاً توجیه منطقی و اقتصادی ندارد. تزریق سرمایه برای توسعه میادین ملی مانند سپهر و جفیر یا پروژه 28 مخزن در شرایط فعلی کشور توجیهی ندارد. اگر بخواهیم آنها را توسعه دهیم، واقعاً تصمیم اشتباهی گرفته ایم و این مسیر تصمیم گیری باید اصلاح شود.

absnews

رضا نوشادی گفت: سبد انرژی کشورمان نامتعادل شده و صنعت گاز که به عنوان مزیت ما دیده می شود در حال تبدیل شدن به یک نقطه ضعف است. شما هیچ کشور در حال توسعه یا توسعه یافته ای را نمی بینید که هر حامل انرژی بیش از 35-40 درصد در سبد انرژی کشور سهم داشته باشد.

سوال: با توجه به شرایط عمومی کشور در بخش اقتصادی و سیاسی، اولویت اول صنعت گاز را بر صنعت نفت تا چه اندازه صحیح می دانید؟

ارزانی گاز ما را مجبور کرده است که تمام مناطق کشور را که نیاز به انرژی دارند به گاز منتقل کنیم. بنابراین صنعت نیروگاه، سیمان، فولاد و … همه وابسته به گاز هستند این مقوله به خودی خود امری منفی نیست، بلکه باید سبد انرژی کشور را متعادل کنیم.

نوشیدنی: صنعت گاز در تمام بخش های تولید، پالایش، حمل و نقل و توزیع مطلقاً نیازی به بخش خارجی ندارد و تمام نیازهای این صنعت از بخش داخلی تامین و تامین می شود. بنابراین او تحت تأثیر تحریم ها قرار نمی گیرد. به این ترتیب می توان گفت غیرقابل تحریم بودن این صنعت یک مزیت اقتصادی بزرگ برای کشور است.

همچنین می توان برای دهک های میانی یک مدل مصرف تعریف کرد. به این ترتیب بیش از میزان مصرف مدل در میزان صادرات از آنها دریافت می کرد و مقدار کمتر از مدل مشخص شده در میزان صادرات را از آنها خریداری می کرد. همچنین باید گاز مورد نیاز بخش‌هایی را که توسط نهادهایی مانند کمیته امداد یا مددکاری اجتماعی انجام می‌شود، با قیمت یارانه تامین کنیم.

نوشیدنی: قطعا گفته می شود صنعت گاز کشور در حال حاضر تقریبا رایگان است. زیرا محصولی تولید می شود که نوعی خدمت است; در حال حاضر هر مترمکعب گازی که به نیروگاه ها می دهیم حدود 10 تومان و برای بخش خانگی بین 100 تا 400 تومان است که میانگین آن حدود 140 تومان است.

سوال: ارزیابی شما از اقتصاد صنعت گاز چیست؟ چگونه می توان اقتصاد این صنعت را برای بهبود آن تغییر داد؟

نوشیدنی: در مجموع ما معتقدیم گاز به دهک های بالای جامعه که درآمد و دارایی خوبی دارند با عدد واقعی بفروشیم. مشترکین گاز و طبقه اجتماعی آنها به وضوح مشخص شده و اطلاعات آنها در دسترس است. به همین دلیل با شناسایی آنها می توانید گاز را به اعشار 8، 9 و 10 به صورت واقعی بفروشید. این در حالی است که در نیمه دوم سال به طور کلی 80 درصد گاز تولیدی کشور در بخش خانگی مصرف می شود. قطعه ای که هیچ سرویس یا تولیدی ندارد. بنابراین می توان برای این اعشار قیمت گاز را بدون ایجاد اثر تورمی افزایش داد.

سوال: نظر شما در مورد خود سبد گاز کشور چیست؟ آیا تعادلی در بخش تولید گاز وجود دارد؟

نوشیدنی: ظرفیت تولید نفت این کشور در حال حاضر حدود 3.5 تا 3.8 میلیون بشکه در روز است. در سال های اخیر، بخش نفت کشور توسعه چندانی نداشته است. زیرا روند تولید نفت به طور طبیعی کاهش می یابد و برنامه ریزی برای حفظ و افزایش تولید نفت در دولت های یازدهم و دوازدهم پیشرفتی نداشت. در دولت یازدهم حتی یک قرارداد توسعه نفت امضا نکردیم. در نتیجه صنعت گاز کشور در حال حاضر 70 تا 75 درصد از سبد انرژی کشور را به خود اختصاص داده است.

صنعت گاز کشور در حال حاضر تقریبا رایگان است. زیرا محصولی تولید می شود که نوعی خدمت است; در حال حاضر هر مترمکعب گازی که به نیروگاه ها می دهیم حدود 10 تومان و برای بخش خانگی بین 100 تا 400 تومان است که میانگین آن حدود 140 تومان است.

سوال: به این ترتیب آیا می توان گفت در سبد انرژی کشور تعادلی بین نفت و گاز وجود ندارد؟

نوشیدنی: در حالی که حدود 70 درصد سبد انرژی کشور به گاز وابسته است، از این میزان 70 درصد گاز تولیدی از پارس جنوبی تامین می شود. ورود ابر میدان گازی به نیمه دوم عمر خود که از نظر مفاهیم پدافند غیرعامل قابل قبول نیست. بنابراین می توان با قاطعیت گفت که ایران نیازمند تغییر گفتمان در سبد انرژی خود است. مسیری که تاکنون طی کرده ایم بد نبوده است اما در آینده با شرایط جدیدی روبرو هستیم که باید سهم سایر انرژی ها را در سبد انرژی کشور افزایش دهیم.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز در گفتگو با آنا:

نوشیدنی: بله دقیقا؛ سبد انرژی کشور ما نامتعادل شده است، آنچه به عنوان مزیت ما (صنعت گاز) به نظر می رسد به نقطه ضعف تبدیل شده است. بنابراین باید سبد انرژی کشور را متعادل کنیم. شما هیچ کشور در حال توسعه یا توسعه یافته ای را نمی بینید که هر حامل انرژی بیش از 35-40 درصد در سبد انرژی کشور سهم داشته باشد.

از مسئولان مربوطه شرکت ملی نفت ایران انتظار می رود این پایه های بدی که در دولت دوازدهم گذاشته شد را اصلاح کنند. قطعا صنعت نفت ما نیاز به نوسازی و بازسازی دارد، اما ایران عربستان سعودی نیست که بتواند با توان مالی کلان تولید نفت خود را افزایش و ذخیره کند. چون منابع مالی ما محدود است و اساسا در حال حاضر در صادرات نفت با چالش مواجه هستیم.

نوشیدنی: آره، قطعا گاز در اولویت است. میانگین ارزش صادرات گاز کشور (طبق قراردادهای بلندمدت) حدود 30 تا 40 سنت در هر متر مکعب است. این در حالی است که ارزش هر لیتر گازوئیل صادراتی یک دلار است. در سوخت های فسیلی، گاز ارزان ترین نوع است. ما باید میادین گازی خود را توسعه دهیم، هنوز میادین گازی در کشور هستند که توسعه نیافته اند.

سوال: اگر منابع مالی (داخلی یا خارجی) داریم، اولویت تزریق نفت است یا گاز؟

ادامه بده…

در مرحله بعد توسعه و احداث واحدهای پالایش و پتروپالایش برای افزایش تولید فرآورده های نفتی با ارزش افزوده بالاتر باید در اولویت تزریق سرمایه باشد.

گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، عرفانه تاجیکی: اگرچه ایران اولین ذخایر گاز قابل استحصال جهان را دارد، اما ارزیابی شرایط این صنعت نشان می دهد که در سال هایی که توسعه این صنعت به طور جدی و سیستماتیک درگیر بوده است (اوایل دهه 1970)، تاکنون علی رغم تلاش ها و موفقیت های صورت گرفته در حفاظت ما این منابع عظیم را داشتیم، اما نتوانستیم از این نعمت الهی به درستی و در سطح کارشناسی استفاده کنیم.

البته این بهره برداری تنها به معنای افزایش تولید یا توسعه و حمل و نقل گاز نیست، بلکه به معنای بهره وری بالا و متعادل است. به عبارت دیگر ما نتوانسته ایم حداکثر ارزش افزوده را برای این محصول فسیلی ارزان ایجاد کنیم. در این سال‌ها، چشم‌انداز غالب محصول گازی در کشور ارائه نوعی خدمات اجتماعی به بخش‌های خانگی، صنعتی و … بوده است. در حالی که چنین دیدگاهی در واقع نقض ارزش واقعی گاز است. به این ترتیب می توان گفت زمان آن فرا رسیده است که با تغییر نگرش اساسی در بخش مدیریت کلان انرژی کشور، زمینه اصلاح ابعاد مختلف این صنعت را فراهم کنیم. در همین راستا و همچنین با هدف بررسی ابعاد مختلف صنعت گاز و چالش های آن با رضا نوشادی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران گفت وگویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:

اگر بخواهیم صنعت نفت و گاز را با هم مقایسه کنیم، می توان گفت صنعت گاز از نفت مهمتر است. زیرا در حال حاضر تولید گاز کشور معادل 5.5 میلیون بشکه نفت در روز است. این در حالی است که حتی اگر تحریم هم نباشد، ظرفیت تولید نفت کشور آن عدد نیست.

ما برنامه ای برای اصلاح اقتصاد صنعت گاز داریم که هر بخشی از آن تاثیر خود را در اصلاح اقتصاد این صنعت دارد. یکی از این بخش ها ابزار قیمت است که می توان آن را موثرترین ابزار اصلاح اقتصاد این صنعت دانست. شرکت ملی گاز ایران در این راستا برنامه های مختلفی دارد که عموما کمیسیون های زیربنایی دولتی با آن موافق نیستند.

تزریق سرمایه برای توسعه میادین ملی مانند سپهر و جفیر یا پروژه ۲۸ تانک در شرایط فعلی کشور توجیهی ندارد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *