عقب ماندگی آمریکا؛ تهدید یا فرصت

زکریان در پاسخ به این سوال که در اسفند 1400 طرفین بسیار به نتیجه نهایی نزدیک شده بودند، اما ناگهان بحث حمله روسیه به اوکراین مطرح شد و توافق تحت تاثیر قرار گرفت و توافق با اینکه آماده بود به تعویق افتاد. شاید نگرانی هایی در مورد تاخیر فعلی وجود داشته باشد از این نظر که عامل(های) ممکن است دوباره درک را به تاخیر بیندازند. شاید به دلایل داخلی کشورها از جمله ایران و آمریکا و همچنین دلایل منطقه ای این اتفاق نیفتاده باشد و این نگرانی منطقی است.

وی با تاکید بر اینکه نباید سیاست خارجی را تک بعدی دید و از هر موقعیت و اتفاقی به نفع منافع ملی و کشوری استفاده کرد، از سیاست خارجی دولت انتقاد کرد و تصریح کرد: اتفاقاتی که در منطقه و در منطقه شاهد بوده ایم. در سطح بین‌المللی، به شرط توجه هر چه بیشتر به سیاست خارجی و منافع ملی، می‌توان با نکات گسترده‌تری همراه بود. من معتقدم که ایران نمی تواند از فرصت درگیری بین اوکراین و روسیه به نفع خود استفاده کند. همانطور که ایران پس از ورود طالبان به افغانستان فرصت همکاری با کشورهای منطقه را از دست داد یا بر اساس تحولات عراق و شمال عراق و مسائل دیگر فرصت همکاری با کشورهای منطقه را از دست داد. ما نباید سیاست خارجی و دستیابی به منافع ملی را منوط به وقوع یک حادثه کنیم، بلکه باید از هر موقعیتی به نفع خود و مردم استفاده کنیم.

زکریان ادامه داد: عامل مهم دیگر اپوزیسیون ضد ایرانی در آمریکا است که معتقدند ایران حقوق بشر را نقض می کند و هرگونه معامله با ایران ممکن است به استبداد بیشتر ایران منجر شود و عامل دیگر نظم منطقه است به این معنا که یک گروهی در آمریکا معتقدند که در برجام معادله توافق بازگشت نباید به گونه ای اجرا شود که وزن بیشتری در منطقه به دست آورد. پیروزی و مزیت نسبی در این معامله باید با آمریکا باشد نه ایران. بنابراین، هنگام بررسی دلایل تاخیر ایالات متحده باید این عوامل را در نظر گرفت.

این بین المللی در پاسخ به اینکه برخی احساس می کنند اختلافات درون وزارت خارجه آمریکا بین جیک سالیوان و آنتونی بلینکن بر سر متن پیش نویس جدی است و این اختلافات یکی از دلایل مهم تاخیر آمریکاست . کارشناس امور خارجه در تایید این تفاوت بین دو گروه کرد در وزارت خارجه آمریکا گفت: البته نباید تصور کرد که این اختلاف بین این دو جبهه با دو هدف متفاوت انجام می شود، آنها در یک سیستم عمل می کنند و تفاوت در سلیقه با یک موضوع سازگار است و آن هژمونی آمریکاست. احتمالاً در مورد متن پیش نویس و تعداد نکات مناظره و بحث دارند، اما بر این عقیده هستند که می خواهند و سعی می کنند امتیاز کمتری برای ایران و امتیاز بیشتری برای آمریکا کسب کنند و طبیعی است که به نتیجه برسند. در مورد این موضوع، همانطور که در ایران نتیجه گیری زمان برد، زمان می برد.

این استاد دانشگاه گفت: اسرائیل در راس این عوامل قرار دارد و بعد از آن لابی های ضد ایرانی از جمله عربستان و امارات و لابی یهود که در داخل آمریکا فعال است و قدرت بالایی دارد. نفوذ بر کنگره آمریکا و هیئت مدیره و همچنین جمهوری خواهان که عوامل مهم مخالف هرگونه بازگشت ایالات متحده به برجام هستند.

زکریان گفت: شاید اگر ایران نقش و سیاست مثبت و فعال تری در موضوع تحریم آمریکا و اروپا بر انرژی روسیه توسط آمریکا و اروپا و از یک سو در مورد نیاز این کشورها به تامین و تضمین انرژی ایفا می کرد. امروز شاهد تأخیر آمریکا در پاسخ به ایران و بازگشت به برجام نبودیم.» از سوی دیگر، در این فضا، روسیه و چین تلاش می کردند به ایران امتیاز بدهند تا ایران امتیاز بیشتری به آمریکا ندهد، اما متأسفانه شاهد بودیم که ایران به دلیل تحولات و مذاکرات برجام امتیازی نگرفت.

وی تاکید کرد: ایران باید رویکرد و سیاستی را در دیپلماسی دنبال کند که با ایفای نقش و جذب سایر بازیگران بین المللی و منطقه ای یا ایفای نقش در برجام، آمریکا به این نتیجه برسد که نقش ایران در منطقه مهم و غیرقابل انکار است. و تنها با دیپلماسی فعال و به موقع محقق نمی شود.

این کارشناس مسائل بین الملل در ادامه با انتقاد از برخی اظهارات مبنی بر عدم اطلاع رسانی مردم در ماه های اخیر از سوی تیم مذاکره کننده به منظور جلوگیری از انتقال مشکلات، هیجانات و استرس ها به جامعه گفت: این حرف را قبول ندارم. . مردم مشکلات را با گوشت و پوست و استخوان خود می بینند و لمس می کنند، به عبارت دیگر همانطور که مسئولان بارها گفته اند در یک جنگ تمام عیار اقتصادی هستیم، نباید اینقدر جلو برویم که بگوییم مردم را آگاه نکنیم. زیرا مردم نیز در همین وضعیت هستند و آن را به خوبی احساس می کنند، پس این حق مردم است که هر تکاملی را بدانند که مثبت یا منفی باشد.

یک کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که تاخیر طولانی آمریکا در پاسخگویی به خلاصه ایران مثبت است یا منفی؟ وی بیان کرد: زمانی که سیاست خارجی و دیپلماسی درست و در راستای منافع ملی باشد، حتی از تاخیر در پاسخ آمریکا نیز به نفع خود استفاده می شود و هر چقدر هم که این تاخیر طولانی باشد، همیشه می توان امتیازات مورد نظر را دریافت کرد. از احزاب مختلف .

مهدی زکریان در گفت وگو با ای بی اس نیوز، اظهار داشت: ایران در جریان مذاکرات بارها در پاسخ به پیشنهادات تاخیر داشته است و این عجیب نیست. وی درباره دلایل تاخیر آمریکایی ها در پاسخگویی به نتیجه ایران توضیح داد: مهمترین دلیل این تاخیر وجود هسته ها و عناصر ضد ایرانی در آمریکا است که دولت این کشور باید به نحوی از سوی دیگر، این عناصر را علیه نظام هماهنگ کند. برجام با سیاست آمریکا برای بازگشت به توافق.