به گزارش خبرگزاری ای بی اس نیوز ، احمد غفارزاده عضو سابق شورای عالی مالیاتی در تشریح وضعیت فعلی مالیات بر ثروت در اقتصاد ایران گفت: در سال 1400 از مجموع 336 هزار میلیارد تومان در مجموع 14 هزار میلیارد تومان بوده است. از کل درآمد مالیاتی با سهم مالیات بر ثروت مطابقت دارد. بنابراین سهم مالیات بر ثروت از کل درآمد مالیاتی حدود 4 درصد است که شامل مالیات بر ارث، عوارض جانبی، مالیات بر دارایی، مالیات خودروهای لوکس و خانه های خالی می شود. البته مالیات پایه وصول خانه های خالی در سال 1400 تقریباً صفر و مالیات املاک گران قیمت در مجموع 100 میلیون تومان بوده است. در نتیجه، مالیات بر ثروت عملاً دریافت نمی شود. ما حتی نتوانسته ایم املاک را شناسایی و مالیات را دریافت کنیم. حتی خودروهای لوکس با پلاک ثبت شده و مالکان شناخته شده نیز مشمول مالیات نمی شدند. بنابراین، تنها مالیات بر ارث و هزینه‌های مافوق مالی به پایگاه‌های ISF کمک می‌کند، بقیه پایه‌ها عملاً وصول نمی‌شوند.
غفارزاده ادامه داد: در ایران ثروت انباشته عمدتاً از رانت به دست می آید و اساساً مالیات بر درآمد پرداخت نمی کردند و به همین دلیل مالیات بر ثروت اهمیت دو چندانی دارد. نکته دوم اینکه در کشورهای پیشرفته مالیات بر ثروت در دوران توسعه اعمال می شد و امروزه به دلیل اینکه مردم عادی کمتر ثروت اندوزی می کنند، این سیاست از اهمیت کمتری برخوردار است. اما در ایران این سیاست را باید جدی گرفت. در واقع مالیات بر ثروت باید به عنوان یک قانون در نظر گرفته شود و ممکن است در کوتاه مدت تاثیر آن بر درآمد زیاد باشد، اما در آینده باید رفتار مردم را به گونه ای هدایت کند که در طول سال ها میزان جمع آوری شده کاهش یابد. زمان. به طور خلاصه، من معتقدم که اعمال مالیات بر ثروت مانند سایر مالیات های نظارتی در شرایط فعلی اقتصاد ایران بسیار ضروری است.
افزایش نرخ مالیات بر ارث در کاهش فاصله طبقاتی موثر است
در ادامه این نشست مصطفی جعفری پرور کارشناس شورای عالی مالیاتی ضعف نظام مالیاتی کشور را دلیل اصلی بی توجهی به مبانی مالیات بر ثروت در اقتصاد ایران دانست و افزود: اقتصاددانان و مسئولان کشور عموماً بر این موضوع تمرکز کرده اند. سیاست های پولی و در مقالات سعی شده است سیاست های پولی مورد استفاده برای حل مشکلات اقتصادی کشور مورد بحث قرار گیرد. ضمن اینکه سیاست های مالی نیز نقش ویژه ای دارد و انتظار می رود با این حوزه نیز برخورد ویژه ای شود. اینکه هنوز مالیات بر عایدی سرمایه در اقتصاد ایران اعمال نشده است بسیار تعجب آور است که نشان از عدم توجه به سیاست های مالی در اقتصاد ایران دارد. به طور کلی در اقتصاد ایران وضعیت مالیات های استانی مطلوب نیست و ظرفیت اخذ مالیات بسیار بیشتر از میزان فعلی است. نرخ مالیات بر ارث باید افزایش یابد و این موضوع می تواند تاثیر بسزایی در تخصیص بهتر منابع در اقتصاد و کاهش فاصله طبقاتی داشته باشد.
کارشناس شورای عالی مالیاتی در پایان ظرفیت مالیات استانی را در شرایط فعلی اقتصاد کشور محدود دانست و افزود: به نظر من در این شرایط اولویت با پایه ای مانند کل است. مالیات بر درآمد و پس از آن باید به دنبال مالیات هایی مانند مالیات خانه خالی یا مالیات بیایید ثروتمند شویم. در اولویت‌بندی مالیات‌ها باید به مواردی از جمله ظرفیت سازمان امور مالیاتی به‌عنوان مجری، زیرساخت‌های اطلاعاتی موجود و همچنین هزینه‌ها و مزایای سازمان امور مالیاتی و اخذ هر یک از پایه‌های مالیاتی توجه شود. اگرچه فکر می‌کنم در بین مبانی مالیات بر ثروت مواردی مانند مالیات بر دارایی و خودروهای لوکس کاملاً قابل اجرا و آسان‌تر است، اما عدم اجرای آن به دلیل تمایل به نداشتن متولی است.
بخش املاک و مستغلات باید هدف اصلی مالیات بر ثروت باشد
در ادامه این نشست، ناصر یارمحمدیان، عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان، ضمن تاکید بر اهمیت اخذ مالیات از دارایی های منجمد، گفت: حوزه مسکن مهمترین حوزه اعمال مالیات بر دارایی های غیرمولد است. در ایران 5 نوع مالیات در حوزه املاک وجود دارد که شامل نقل و انتقال، ساخت و فروش، اجاره، املاک مجلل و خانه های خالی و تایید با مالیات بر دارایی می شود که عایدی سرمایه به 6 پایه مالیاتی می رسد. اما به نظر من این 6 پایه مالیاتی کمتر دارایی محور هستند. سهم این مالیات ها حدود 3 درصد از کل درآمد مالیاتی است، در حالی که سهم بخش ساختمان به طور مستقیم و غیرمستقیم در اقتصاد ایران حدود 12 تا 16 درصد است. در نتیجه، این بخش بسیار کمتر از آنچه باید مالیات پرداخت می کند. معافیت های مالیاتی نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند و عملاً دولت را از درآمد خود محروم کرده است. به طور مشخص خانه های زیر 150 متر در تهران از مالیات پروانه معاف هستند و این موضوع صرف نظر از خانه دوم و بالاخانه صدق می کند و به عنوان مثال اگر فردی دارای برجی با 100 واحد مسکونی زیر 150 متر باشد، درآمد حاصل از اجاره است. کاملاً معاف از مالیات است و این موضوع اصلاً مطلوب نیست.
یارمحمدیان ادامه داد: اصل مالیات بر دارایی که در دنیا اعمال می شود در ایران وجود ندارد. به طور خاص، در بخش املاک و مستغلات، باید سالانه مالیات بر دارایی وضع شود و ارزش ملک باید به درستی ارزیابی شود. این پایه مالیاتی است که دارایی های مردم را در بخش املاک و مستغلات به درستی تخصیص می دهد و از انباشت ثروت مردم جلوگیری می کند. باید به عملکرد توزیع مالیات توجه بیشتری شود و سهم مالیات بر دارایی افزایش یابد تا ضمن افزایش درآمد دولت، مشکل شکاف طبقاتی بهبود یابد. بنابراین، مالیات بر دارایی، عرضه زمین و مسکن را تحریک می کند و به تولید خدمت می کند و از سفته بازی جلوگیری می کند، در حالی که از احتکار خانه های خالی جلوگیری می کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان خاطرنشان کرد: برخلاف سایر کشورهای دنیا که دولت بیشترین دخالت را در بازار مسکن دارد، در ایران بازار مسکن به طور کامل رها شده و مالیات سیستم کمترین کارایی را در این بخش دارد. بیشترین درآمد مالیاتی مقامات محلی یا شهرداری ها در کشورهای عضو OECD از املاک و مستغلات است و میانگین سهم این بخش بیش از 50 درصد است. در حالی که در ایران این بخش مالیات کمی می پردازد و سهم کمی در درآمد شهرداری ها دارد. در اخذ مالیات بر ثروت در حوزه مسکن باید از ظرفیت نخبگان اطلاعاتی چند شهرداری استفاده کرد و درآمد حاصله را نیز به اشتراک بگذارند.
مالیات بر ثروت به بهبود بهره وری اقتصاد کمک می کند
در ادامه این نشست، مهدی سرمست، کارشناس مرکز پژوهش های شورای اسلامی، موضوع کاهش نابرابری ها از طریق اعمال پایه های مالیاتی را موضوع روز جهانی اقتصاد دانست و افزود: در 60 سال گذشته، تئوری های اقتصادی عمدتا بر این موضوع متمرکز بوده اند. رشد اقتصادی یا تورم و در 30 سال گذشته موضوع تورم تقریباً حل شده و افکار عمومی بر موضوع رشد اقتصادی متمرکز شده است. اما در سال های اخیر سوالات جدیدی در حوزه نابرابری اقتصادی مطرح شده است و افرادی مانند پیکتی و بلانچارد در این زمینه ها نظریه پردازی کرده اند و راه حل اصلی این اقتصاددانان وضع مالیات بر ثروت است. زیرا مالیات بر درآمد نمی تواند مشکل اصلی نابرابری را حل کند و معافیت های مالیات بر درآمد عمدتاً افراد پردرآمد را تحت تأثیر قرار می دهد.
وی مواردی مانند بهبود نابرابری ثروت و افزایش درآمد دولت را از مزایای مالیات بر ثروت دانست و افزود: اگرچه سهم مالیات در کشورهای عضو OECD تقریباً 5 تا 6 درصد از کل درآمد مالیاتی است، اما این مبناها سهمی بیش از 90 درصدی دارند. درصد در درآمد دولت های محلی یعنی شهرداری ها دارند به علاوه این پایه های مالیاتی در زمینه تنظیم اقتصاد تاثیر مثبت دارد و به عنوان مثال مالیات بر دارایی از خالی ماندن و استفاده زیاد آن جلوگیری می کند و بهره وری را افزایش می دهد. در حال حاضر مالیات بر ارث و مالیات نقل و انتقال سهم عمده مالیات بر ثروت را در اقتصاد ایران تشکیل می دهد و درآمدهای دریافتی از این بخش سال به سال دارای نوسانات زیادی بوده است. پس از آن است که باید به طور جدی به سایر پایه های مالیاتی در این بخش توجه شود.
کارشناس مرکز پژوهش های مجلس ضمن انتقاد از وضعیت نامطلوب نظام مالیاتی استان در اقتصاد ایران گفت: هنوز نتوانسته ایم کل مالیات بر درآمد را اجرا کنیم که اجرای آن آسان تر است. بنابراین به نظر می رسد در اجرای سیستم پیچیده مالیات بر ثروت که مستلزم محاسبه خالص ثروت افراد است، با مشکلات جدی مواجه باشیم. به همین دلیل به نظر من برای شروع باید تمرکز بر اجرای مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر درآمد کل باشد و پس از آن می توان به اجرای مالیات بر ثروت اقدام کرد و در این بخش لازم است تعدیل نرخ مالیات بر ارث و مالیات بر دارایی. بیایید با تجمل شروع کنیم.
absnews
