ریشه های وابستگی اقتصاد ایران به نفت و مشکلات ناشی از آن
ای بی اس نیوز/ البرز یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی با هشدار نسبت به وضعیت پیچیده دهه آینده با بیان اینکه مسائل سنگین و پیچیده ای در پیش داریم، گفت: در این دهه با انباشته شدن مشکلات زیادی از جمله آب مواجه هستیم. ; تحریم ها احتمالا ادامه دارد، سرنوشت نفت نامشخص است و همچنین با مسائل جمعیتی و نابرابری مواجه هستیم. برای غلبه بر این مشکلات به عقلانیت نیاز داریم.
این استاد اقتصاد با اشاره به وجود فساد در اقتصاد گفت: مردم این فساد و این نابرابری را می بینند و لمس می کنند. متأسفانه هیچ یک از سیستم های بازتوزیع در اقتصاد ما ثروت را به خوبی توزیع نمی کند و آثار فساد، رانت، نابرابری و تورم بر طبقه فقیر تحمیل می شود.
وی با انتقاد از توزیع ناعادلانه یارانه های مختلف از جمله یارانه انرژی در کشور گفت: در کشور ماهانه 270 هزار میلیارد تومان یارانه انرژی داده می شود که 80 درصد آن به گروه اقلیت 10 درصدی تعلق می گیرد. این ثروت بزرگ به طور نابرابر توزیع می شود. به عنوان مثال، یک تولید کننده آب، انرژی و غیره دریافت می کند. با قیمت پایین، سپس محصول را صادر می کند و دلار را به قیمت آزاد یا در نهایت به نرخ نیما وارد می کند.
انتهای پیام
وی در ادامه به ریشههای وابستگی اقتصاد ایران به نفت پرداخت و افزود: ایران حدود 114 سال است که تحت کنترل اقتصاد نفتی بوده است، اولین تحریمها در زمان ملی شدن صنعت نفت توسط انگلیس علیه ایران اعمال شد. در آن زمان مصدق اقدام کرد زیرا تعدیل نظام مالیاتی برای کاهش نابرابری ها، فروش اوراق قرضه و شرط صدور کالاهای لوکس در ازای واردات کالاهای لوکس بر کشور حاکم شد و در این مدت نرخ تورم در نهایت به 14 درصد رسید.
شقاقی با بیان اینکه دهه آینده، دهه حساسی است و برای موفقیت در آن نیازمند عقلانیت برای اصلاحات اساسی در اقتصاد هستیم، تصریح کرد: تحریم ها در دهه آینده نیز ادامه خواهد داشت. امیدوارم خداوند به ما عقل بدهد که اصلاحات ساختاری در اقتصاد انجام دهیم وگرنه دهه سختی خواهد بود.
این استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه وقتی وارد دهه 50 می شویم قیمت نفت به یکباره افزایش می یابد، گفت: از سال 52 تا 57 به طور متوسط سالانه 100 میلیارد دلار درآمد نفتی داشتیم. این وابستگی به نفت و پس از آن واردات بی رویه کالا و رشد نقدینگی و عدم بهره برداری بهینه از نفت پس از انقلاب نیز ادامه یافت و در واقع دولت ها نتوانستند بر درآمدهای نفتی پایین غلبه کنند.
وی افزود: اقتصاد ما در دهه 90 سختترین تحریمها را داشت و علاوه بر آن، نتوانستیم از فرصتها به خوبی استفاده کنیم زیرا همه تخمهای خود را در سبد برجام قرار میدادیم.
وی تاکید کرد: متأسفانه نظام های اقتصادی ما روز به روز نابرابر، ناقص و تورم و نابرابری ایجاد می کند و این وضعیت اقتصاد را به پاشنه آشیل تبدیل کرده است.
به گزارش ای بی اس نیوز، وحید شقاقی روز دوشنبه 9 آبان ماه در برنامه «مروری بر توسعه اقتصادی ایران در 50 سال گذشته» که در دانشگاه خوارزمی برگزار شد، گفت: بیشترین تورم در ایران مربوط به سال 1320 با نرخ 110 درصد بوده است. ثبت شد که عامل اصلی آن اشغال کشور توسط نیروهای متفقین بود. پس از آن در دهه 50 برای اولین بار اقتصاد ایران درگیر تورم ناشی از رشد نقدینگی شد و تورم به 25 درصد رسید. در سال 1955
شقاقی خاطرنشان کرد: گاهی در جاهای مختلف مطرح می شود که هویدا توانست قیمت ها را در دهه 50 ثابت نگه دارد در حالی که نبود و در آن زمان وضعیت ما از نظر تورم و نابرابری بسیار ناگوار بود. اشاره به یادداشت های اسدالله علم نیز موضوع گرانی و کمبود کالا و سوخت را تایید می کند.
وی با بیان اینکه نیازمند اصلاحات ساختاری در نظام های بازتوزیع ثروت و شفاف سازی هستیم، گفت: حقیقت این است که هیچ یک از دولت ها در سال های اخیر اقدامی برای اصلاح ساختاری نظام های بازتوزیع ثروت نکرده اند. مثلا 20 سال است که قانون مالیات بر ثروت تصویب نشده یا سه سال است که بحث مالیات بر عایدی سرمایه از کمیسیون اقتصادی مجلس حذف نشده است.