دوران بدون برق را خاموش کردیم!
آب و برق یکی از صنایع بزرگ و مهم کشور است که ارتباط مستقیمی با سرمایه اجتماعی دارد. صنعت آب و برق یکی از بخش های محرک کشور است و شاید به همین دلیل است که چالش ها و مسائل مربوط به آن اهمیت دو چندان می یابد.
به گزارش ای بی اس نیوز، دولت سیزدهم در شرایطی این دو صنعت حیاتی و مهم را تحویل گرفت که به دلیل عدم توسعه ظرفیت، هر دو بخش با مشکلات عدیده، تنش آبی گسترده در شهرها و روستاها، حجم بالای معلق و نیمه تمام مواجه شدند. محصولات طرح ها و پروژه ها، خاموشی ها… توزیع گسترده برق در کشور مدیریت ویژه این نهاد مهم و حساس را می طلبد. در این شرایط علی اکبر محرابیان که در دولت های گذشته ریاست وزارت صنعت را بر عهده داشت، سرپرستی وزارت نیرو را برعهده گرفت. اینکه در این مدت چه اقداماتی در این زمینه انجام شده و در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد در گفتگوی جام جم با وزیر نیرو مطرح شد:
بیایید از فراز و نشیب های وزارت نیرو در دو سال گذشته شروع کنیم. در سال 1400 صنعت برق با مشکل خاموشی های گسترده مواجه شد، در این مورد کمی بیشتر توضیح دهید و چه اقداماتی برای برون رفت از این وضعیت انجام شد؟
صنعت آب و برق کشور یکی از پرافتخارترین بخش های اقتصاد ایران به شمار می رود که در 40 سال گذشته کارنامه درخشانی از خود به جای گذاشته است و در عین حال در ابتدای دولت سیزدهم این دو بخش محرکه با آن مواجه هستند. چالش های زیادی در تابستان 1400 با قطعی 15000 مگاواتی برق در حوزه های تولید و تقاضا مواجه بودیم که ادامه آن می تواند کشور را با چالش های جدی در بخش های مختلف از اقتصاد گرفته تا سایر حوزه ها و در عوض صنعت برق را با چالش مواجه کند. نیروی توسعه به گلوگاه عدم پیشرفت تبدیل می شود. در سالهای 2018 و 2019، با کمبود سوخت نیروگاهها، سرمایهگذاری کم و فرسودگی زیرساختهای حیاتی، افزایش بیش از حد مصرف برق در بخشهای مختلف از جمله خانوارها، صنایع و کشاورزی و عدم تعادل مالی مواجه بودیم. صنعت برق را دچار مشکل کرد. در این بین بدهی های صنعت برق رو به افزایش بود و میزان بدهی وزارت نیرو به پیمانکاران برق به حدی بود که از بدهی دولت به بانک مرکزی فراتر می رفت و هر سال در حال افزایش بود. بر این اساس و برای برون رفت از شرایط موجود، رویکردهای متعددی تبیین و ارائه شده است. یکی از این رویکردها «توسعه و ارتقای ظرفیتهای تولید برق» در کشور بر اساس برنامههایی از جمله احداث نیروگاههای حرارتی، ارتقای ظرفیت تولید نیروگاههای موجود، احداث نیروگاههای خود مصرف مرکزی بود. نیروگاه ها برای صنایع، جهش در ساخت نیروگاه های تجدیدپذیر، تعمیرات و بهبود راندمان نیروگاه ها پیش بینی شد. در رویکردی دیگر «توسعه و بهبود زیرساخت شبکه» مورد توجه قرار گرفت. مدیریت تقاضا و بهینه سازی مصرف از دیگر اقدامات ویژه برنامه ریزی شده و سیاسی شده بود که در این راستا توقف مستمر قانون دارایی 1400 اجرایی شد و با تصویب شورای دولت، اصلاح تعرفه برق مشترکان پرمصرف. در دستور کار قرار گرفته است و با اعلام کاهش تعرفه مصرف علاوه بر نحوه مصرف، گام بزرگی برای اصلاح رفتار مصرفی این دسته از مشترکان برداشته شده است. بر این اساس در تابستان سال گذشته 8 میلیون و 200 هزار مشترک برق مشمول دریافت قبوض برق رایگان و یا دریافت اعتبار شدند و مبلغی بالغ بر 1350 میلیارد تومان به مشترکان خانگی به عنوان پاداش اختصاص یافت. رکن چهارم رویکردهای دولت و وزارت نیرو برای رفع مشکل عدم تعادل برق «اصلاح اقتصادی صنعت برق» بود.
در جریان رای اعتماد مجلس از پایداری شبکه برق خبر دادید اما امروز واحدهای تولیدی خاصی با محدودیت هایی مواجه هستند. با توجه به اینکه عمر دولت سیزدهم به نیمه رسیده است، وزارت نیرو تا چه اندازه به هدفی که برای خود در نظر گرفته دست یافته است؟
همانطور که گفته شد در سال 1400 بین تولید و تقاضای برق 15000 مگاوات تاخیر وجود داشت، علیرغم اینکه تقاضا برای مصرف برق در کشور هر سال 5 درصد افزایش می یابد، بیش از 3500 مگاوات. از سوی دیگر، توسعه ظرفیت نیروگاهی در دوره های گذشته به دلیل تاخیر در این بخش، متناسب با رشد تقاضا نبوده است. در نتیجه، توسعه حداقل 35000 مگاوات در ظرفیت نیروگاه های کشور در افق چهار ساله فعالیت دولت مشاهده شده است که نشان دهنده رشدی معادل 41 درصد از ظرفیت های ایجاد شده تا کنون است. از آغاز به کار دولت سیزدهم تاکنون بیش از هفت هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی به بهره برداری رسیده است. در بخش نیروگاه خود نیرو صنعت تا به امروز 36 مصوبه اصولی برای احداث نیروگاه سیکل ترکیبی به ظرفیت 15404 مگاوات صادر شده است.
تقویت دیپلماسی در بخش آب و برق و بالاتر از همه افزایش ظرفیت تبادل برق با کشورهای همسایه یکی از برنامه های دولت سیزدهم بود، اما گمان می رود بخشی از عدم تعادل برق ناشی از صادرات برق ایران به کشورهای همسایه باشد. مشکل صنایع ما از همین بخش است. آیا شما با آن موافق هستید؟
در این زمینه باید به این نکته اشاره کنم که سیاست واردات و صادرات برق در دولت سیزدهم تغییر کرده است. بنابراین هر زمان که نیاز به مصرف برق داشته باشیم، مانند تابستان، در روزهای کم مصرف که مازاد تولید داریم، برق وارد می کنیم و برق صادر می کنیم. الان هم که در اوج مصرف برق هستیم، بیشترین حجم واردات بر اساس توافقات موجود انجام می شود و صادرات برق به حداقل می رسد. مثلاً اگر 1000 مگاوات برق وارد می کنیم باید 50 مگاوات هم طبق تعهداتمان صادر کنیم. تقویت توسعه مبادلات برق با کشورهای ترکیه، روسیه، آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان، پاکستان، عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس در دستور کار قرار دارد و تفاهم نامه ها و تفاهم نامه های همکاری متعددی بر این اساس امضا و اجرا شده است.
طرحی که در سال های اخیر مطرح شد انتقال آب های خلیج فارس به فلات مرکزی ایران بود. اکنون وضعیت این طرح چگونه است؟
همانطور که اشاره کردید اجرای طرح های انتقال آب خلیج فارس به استان های یزد، کرمان و اصفهان از دیگر طرح هایی است که در راستای توسعه متوازن، محرومیت زدایی و اشتغال زایی راه اندازی شده و پاسخگوی راهبردی خواهد بود. نیازهای صنایع در این استان ها. موارد زیادی در این زمینه وجود دارد که از جمله می توان به احداث پروژه های آب شیرین کن در بوشهر که 70 درصد آب شرب بوشهر را پوشش می دهد و یا تکمیل و بهره برداری از سیستم انتقال آب به دریاچه ارومیه که می توان از آن به عنوان بزرگترین سیستم انتقال آب نام برد. پروژه زیست محیطی در خاورمیانه در این میان تسریع در اجرای سایر پروژه های هیدرولیک نیز با جدیت دنبال می شود. در این راستا می توان به بهره برداری از 12 واحد تصفیه آب و پروژه آبرسانی به ظرفیت 1355000 مترمکعب، نصب 24 واحد تصفیه با ظرفیت 663000 متر مکعب در روز یا پروژه های بازیافت پساب با ظرفیت اشاره کرد. 324 میلیون متر مکعب در سال برای مصارف صنعتی.
انتهای پیام