به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ای بی اس نیوز ، بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مقرر شده است قبل از خرید کالا و واردات، کد مبدأ ارز توسط بانک عملیاتی دریافت شود، اما در سال های اخیر با توجه به شرایط پولی، معمولاً تخصیص ارز دیرتر از زمان مقرر انجام میشود و از سوی دیگر، اکثر شرکتها نقدینگی ریالی لازم برای تأمین ارز وارداتی را نداشتند، از این رو شورای عالی امنیت ملی و سران کشور. از سه قوه تصمیم به تصویب و اجرای قطعنامه ای با عنوان “درصد تایید ترخیص کالاهای بدون منشاء ارزی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت” بر این اساس، مشاغلی که نیاز به رزرو سفارش کالا و مواد اولیه دارند، می توانند تا زمانی که ارز مورد نیاز خود را از منبع ارزی قانونی تهیه کنند، تا 90 درصد کالاهای مورد نیاز خود را ترخیص کنند. فلسفه این مصوبه از منظر اقتصادی حفظ تعادل بین عرضه و تقاضا در بازارهای مختلف بود.
یکی از ذینفعان این مصوبه، تولیدکنندگان ایرانی بودند که با ثبت سفارش مواد اولیه و تجهیزات لازم برای تولید، میتوانستند تا حدود زیادی نیاز بازار به محصولات را بهموقع تامین کرده و به بازارهای داخلی و خارجی ارسال کنند.
شرکت های عرضه کننده محصول نهایی که با واردات کالاها و اقلام مورد نیاز از رفع درصد ترخیص نیز بهره مند می شدند، ظرفیت پاسخگویی به بخشی از بازار را داشتند که کالاهای وارداتی عرضه می شد و در این مدت بازار در کشور کوچکتر بود. سالهایی که این قطعنامه اجرا میشد، دچار فراز و نشیب یا بحران عرضه و تقاضا شد.
امروز پس از چندین سال اجرای موفقیت آمیز این مصوبه، در اول آبان ماه سال جاری (1403) این مصوبه دیگر تمدید نشد و طرف عرضه (تولید و واردات) با چالش تامین مواد اولیه و ثبت سفارش مواجه شد. مشکلی که باید راه حلی برای آن اندیشید.
از سوی دیگر ته نشین شدن و رکود کالا در گمرک و عدم ترخیص کالا از گمرک، هزینه های انبارداری، دموراژ و انبارها را افزایش می دهد و تولیدکنندگان و شرکت های واردکننده به جای تمرکز بر تولید و عرضه به بازار، پول و وقت خود را صرف کنند. در مورد حل این مشکلات که اگر طولانی شود. تصویب درصد ترخیص در زمان مقرر انجام شد و قبل از آبان ماه، بخش تدارکات و تامین کشور دیگر درگیر چنین چالشهایی نیست.
با توجه به سپرده گذاری کالا در گمرکات کشور و اینکه تامین ارز معمولاً 2 تا 3 ماه زمان می برد، حفظ این شرایط به شرکت های تولیدی آسیب وارد می کند و باید در این زمینه سیاست مناسبی اعمال شود.
هرچند تا امروز هیچ خبری مبنی بر تمدید آن از سوی نهادهای رسمی منتشر نشده است. در مرحله بعد در صورت تمدید مصوبه، این مصوبه باید به قانون دائمی تبدیل شود تا ثبات بازار حفظ شود و واحدهای تولیدی تعطیل نشوند.
absnews