درس های قانون که در خبرهاست / پیامدهای لغو استرداد مالیات واردات ماشین آلات سنگین در بودجه 1401

به نظر می رسد اهداف اصلی چنین قانونی حمایت از تولیدکنندگان داخلی به ویژه شرکت های دانش بنیان فعال در زمینه ساخت ماشین آلات سنگین بوده است و در اهمیت و ضرورت چنین حمایتی تردیدی وجود ندارد و این سوال تایید می شود. توسط طیف وسیعی از کارشناسان و متخصصان در این زمینه. بحث بر روی روش این حمایت و همچنین تاثیرات این تصمیمات بر سایر بخش های صنعتی و اقتصادی کشور متمرکز است. به نظر می رسد در این مورد خاص به ظرفیت ملی برای ساخت ماشین آلات سنگین و همچنین زمینه های فعالیت شرکت های ملی توجه چندانی نشده است. به عبارت ساده‌تر، می‌توان رشته‌ها و ماشین‌آلات مختلف صنایع مختلف را دسته‌بندی کرد و با بررسی پتانسیل تولید داخلی، در مواردی که تولید داخلی پیشرو و توانمند بود، معافیت مالیاتی لغو شد و در مناطقی که شرکت‌های تولیدی داخلی همچنان دارای امتیاز هستند. توانایی ساخت ماشین آلات سنگین حاصل نشده است، این معافیت مالیاتی ادامه یافت.

به عبارت دیگر معافیت ماشین آلات از حقوق ورودی به شرطی که مشابه تولید داخل نباشد، آسان تر خواهد بود. همچنین بهینه‌سازی لازم بین نوسازی و گسترش خطوط تولید صنایع داخلی و همچنین حمایت از شرکت‌های ماشین‌سازی سنگین انجام نشده است. در شرایط تشدید تحریم ها قطعا کشور نیازمند حمایت از تولید داخلی و صنایع داخلی است که زمینه آن نوسازی و گسترش خطوط تولید است.

موضوع مهم دیگری که اکنون به یک درس و تجربه مهم تبدیل شده است، مشورت با بخش خصوصی و صاحبان صنایع در مورد قوانین و مصوبات مرتبط با صنعت است. در مراحل تدوین طرح مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. البته ضروری است که این مشاوره ها جنبه واقعی و کاربردی داشته باشد و صرفا جنبه تزئینی و خودنمایی نداشته باشد. به عنوان مثال، رئیس اتاق بازرگانی ایران درباره این قانون گفت: «در دی ماه سال گذشته بخش خصوصی در خصوص لغو معافیت مالیاتی واردات ماشین‌آلات تولیدی نظر خود را به مدیران ارائه کرد؛ اما ندیده‌ایم. هر گونه تأثیر این نظر در تصمیمات اتخاذ شده در نهایت پیامدهای این تصمیم موجب تجدیدنظر مراجع در تصمیم خود خواهد شد.»

توجه به این چند نکته ساده در این روزهای تدوین بودجه 1402 می تواند برخی از مسائل و مشکلاتی را که احتمالاً در سال آینده پس از تدوین بودجه پیش خواهد آمد، حل کند. لغو معافیت مالیاتی واردات ماشین آلات سنگین اگرچه اخیراً در مهرماه 1401 به حالت قبل بازگشت، اما در مدت تقریباً 6 ماهه بسیاری از صاحبان صنایع، مدیران اقتصادی و نیز چالش بزرگی بود. تصمیم گیران در این زمینه و از آن پس است که اگر سال گذشته و این روزها انتقادات و دیدگاه های صاحبان صنایع ایران شنیده می شد، از چنین پرسش هایی مطرح نمی شد. مرور این تجربه باید نکات مفیدی برای تهیه بودجه 1402 داشته باشد.

حذف معافیت مالیاتی برای واردات ماشین آلات سنگین به طور کلی روند ارتقا و افزایش خطوط تولید صنایع داخلی را با مشکل مواجه می کند و چنین تصمیمی منطقی نیست و حتی در شرایط تحریم شدید منافع صنعت کشور را در بر می گیرد. .

با این مقدمه، به یکی از مهم ترین و سخت ترین بخش های بودجه 1401 می رسیم و از تجربه و فرآیند، نکات مفیدی را برای تهیه بودجه سال آینده حذف می کنیم. هدف این یادداشت، تحلیل یکی از پربازدیدترین پرونده های بودجه 1401 در حوزه صنعت و درس های آن برای بودجه امسال است.

به طور خلاصه ماجرا از این قرار است که پیش از این بر اساس بند «ز» ماده 119 قانون گمرک کشور، واردات ماشین آلات خط تولید تا اصلاح این موضوع از پرداخت حقوق ورودی برای طرح‌های توسعه تجارت معاف می‌شد. در قانون مالی 1401 و این معافیت لغو شد. بعداً مشخص شد که این تصمیم برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی بوده است. چرا که چند ماه بعد در قانون «جهش تولید دانش بنیان» مقرر شد برای حمایت از صنعت مکانیک کشور معافیت گمرکی واردات ماشین آلات صنعتی حذف شود. بر اساس بند 3 این قانون، ماشین آلات و تجهیزات تولیدی، صنعتی، معدنی و خدمات کشاورزی مشمول حقوق ورودی هستند و این هزینه صرف حمایت و تقویت صنعت ماشین‌آلات کشور می‌شود.

توجه داشته باشید

حذف معافیت مالیاتی برای واردات ماشین آلات سنگین به طور کلی روند ارتقا و افزایش خطوط تولید صنایع داخلی را با مشکل مواجه می کند و چنین تصمیمی منطقی نیست و حتی در شرایط تحریم شدید منافع صنعت کشور را در بر می گیرد. .