خودکفایی در برخی محصولات برای 10 سال آینده / پیشنهاد اختصاص اعتبار مستقل به سند امنیت غذایی

به گزارش ای بی اس نیوز، مجتبی خیام نکویی با بیان اینکه سند ملی امنیت غذایی امروز به ریاست قوه مقننه رونمایی شد، گفت: این سند از نظر اجرایی ابعاد بسیاری پیدا کرده است.

وی ادامه می دهد: تا سال 1986 که از امنیت غذایی صحبت می کردیم، این موضوع مطرح بود که آیا یک کشور می تواند غذای مورد نیاز مردمش را تامین کند و چگونه به آن دسترسی داشته باشند یا اینکه آن غذا می تواند پروتئین های لازم را در اختیار بدنش قرار دهد، سوال بود. اصل راه حل نیست اما وقتی امروز از امنیت غذایی صحبت می کنیم، به این معناست که از نظر فیزیکی و اقتصادی، مردم به مواد غذایی کافی، حلال و مغذی دسترسی دارند تا زندگی فعال داشته باشند و نیازهای خود را از طریق رژیم غذایی تامین کنند. به همین دلیل است که امروزه امنیت غذایی ابعاد مختلفی دارد.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی افزود: یکی از ابعاد امنیت غذایی در دسترس بودن است. هدف از این ماده این است که کشورها بتوانند این غذا را بر اساس تولید داخلی یا تجارت یا از طریق کشت فراسرزمینی در اختیار جمعیت خود قرار دهند. بعد امنیت غذایی بعد دسترسی است. یعنی مردم از نظر اقتصادی می توانند به غذای کافی دسترسی داشته باشند و از نظر اقتصادی می توانند غذای خود را تهیه کنند.

خیام نکویی گفت: یکی از ویژگی های این سند این است که شاخص های بسیار کمی دارد. اول اینکه این سند 10 ساله است. بنابراین ما برای اولین بار 44 سال پس از پیروزی انقلاب در زمینه امنیت غذایی ریل گذاری داریم. در حال حاضر تولید در بخش کشاورزی بالغ بر 125 میلیون تن است. قبل از پیروزی انقلاب 25 میلیون تن بود. ما طی 44 سال تولید را 100 میلیون تن افزایش داده ایم. اما شرایط به گونه ای نیست که واقعاً بتوانیم 100 درصد نیازهای خود را برآورده کنیم. نرخ خودکفایی حدود 80 درصد داریم.

ما سالانه بین 10 تا 16 میلیارد دلار واردات داریم

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه سالانه بین 10 تا 16 میلیارد دلار واردات داریم، گفت: یکی از نکات قابل مشاهده در افق سند این است که بدون تولید گلخانه ای در سال 1411، تولید ما از حدود 120 تن به 145 تن افزایش می یابد. تن میلیون تن و کل تولید ما که امروز 125 میلیون تن است به 160 میلیون تن خواهد رسید. بنابراین اگر بخواهیم چنین افزایش کمی داشته باشیم نیاز داریم که اتفاقات هم افزایی در کشور رخ دهد. در گذشته تصور می شد امنیت غذایی بر عهده وزارتخانه ای مانند وزارت جهاد کشاورزی است.

سند ایمنی مواد غذایی یک سند فرادستگاهی است

وی گفت: اگر امروز این سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و توسط رئیس شورا ابلاغ شد به این دلیل است که این سند یک سند فرانهادی است و حداقل هفت تا هشت وزارتخانه در آن دخیل هستند. امنیت غذایی رکن وزارت جهاد کشاورزی است، اما وزارت علوم نیروی انسانی لازم برای بخش کشاورزی را تربیت می کند، وزارت بهداشت مسئول حوزه سلامت است و وزارت صنعت، وزارت نفت و وزارت نفت. معاونت علمی و فناوری دانشگاه هر کدام وظایف خود را در این سند دارند.

10 سال دیگر در بسیاری از محصولات استراتژیک در آستانه خودکفایی خواهیم بود

خیام نکویی با تاکید بر اینکه امکان اجرای سند جامع وجود ندارد، افزود: مهم ترین اتفاقی که می افتد این است که در سال 1411 در بسیاری از محصولات استراتژیک در آستانه خودکفایی یا خودکفایی کلی قرار خواهیم گرفت که این امر ، در 10 سال به عنوان مثال در تولید گندم، شکر، حبوبات و جو، جو غلات تامین می شود تا بتوانیم به خودکفایی برسیم. در تولید آبزیان، از 125 میلیون تن محصولات کشاورزی، یک درصد از کل آبزیان است. این در حالی است که 5700 کیلومتر خط ساحلی داریم و تا 1411 در سند شاهد بودیم که این مقدار 100 درصد افزایش می یابد و به دو میلیون و 600 هزار تن می رسد.

مدیرعامل سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ادامه داد: شاید اساسی‌ترین سؤال این باشد که اگر سند جامعی بنویسیم آیا امکان تحقق آن وجود دارد یا خیر؟ زیرا واقعاً کارشناسان در این زمینه دیدگاه های متفاوتی دارند. ما معتقدیم که با وجود تمام محدودیت هایی که داریم این امکان پذیر است.

وی افزود: ایران تقریباً پنجاه سال پیش دو درجه گرم شد. امروزه با پدیده تغییر اقلیم مواجه هستیم. امروز با کاهش بارندگی مواجه هستیم. در طول این چهار دهه میانگین بارندگی کشور از 250 میلی متر به 220 میلی متر کاهش یافت و خشکسالی گسترش یافت. همچنین شاهد افزایش جمعیت بوده ایم. در ابتدای پیروزی انقلاب 36 میلیون نفر جمعیت و امروز به 87 میلیون نفر رسیده است. 1430، 103 میلیون نفر با این روند. بنابراین ما به غذای بیشتر و محدودیت های بسیار بیشتری نیاز داریم.

18 میلیون سطح زمین زیر کشت داریم

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه در مجموع 18 میلیون زمین در مناطق آبی و دیم زیر کشت می رود، گفت: ظرفیت دستیابی به امنیت غذایی پایدار وجود دارد. ما ظرفیت دانش داریم. 12000 معلم فقط در بخش کشاورزی کار می کنند و مشارکت مستقیم آنها در اجرای این سند ممکن است در حوزه امنیت غذایی بسیار محدود بوده باشد. سند اما پیش بینی می کند که این اتفاق خواهد افتاد. از طرفی کشاورز یکی از مهمترین عناصری است که باید این سند را به موفقیت برساند.

خیام نکویی در یک برنامه تلویزیونی افزود: میانگین گواهی کشاورزی تقریباً 54 سال است و حدود 5 میلیون کشاورز تولیدکننده داریم. ضمن اینکه نیروی انسانی کافی در رابطه با افرادی که بازنشسته می شوند تربیت نمی کنیم. بنابراین در سند برای آموزش کشاورزان آینده برنامه ریزی شده است.

به گفته وی، ما کشوری با 8 هزار و 300 گونه گیاهی هستیم که 2 هزار گونه آن فقط بومی جمهوری اسلامی و بیش از 2 هزار و 200 گونه گیاهی دارویی هستند. از سوی دیگر، 300 روز از 365 روز در کشور آفتابی است و این یعنی ظرفیت انرژی ای که می توانیم در بخش کشاورزی استفاده کنیم، بالاست. علاوه بر این، ما از 13 منطقه در جهان 11 منطقه داریم و همزمان چهار منطقه داریم. مجموعه عوامل ما را کاملا به این نقطه می رساند که امکان اجرای سند و رسیدن به امنیت غذایی وجود دارد.

وی در پاسخ به این سوال که الگوی کشت ارائه شده در سند براساس کاربری اراضی است، گفت: مدل کشت دارای دو رکن اصلی است. یکی افزایش بهره وری و دومی بهینه سازی آن. افزایش بهره وری بدون توجه به بهینه سازی و با افزایش ضریب نفوذ دانش می تواند اتفاقات خوبی را برای بخش کشاورزی به همراه داشته باشد. مانند گندم در سال 1401 با افزایش بهره وری 3 میلیون تن به گندم ما اضافه شد. 6 میلیون تن در سال جاری اما حوزه بهینه سازی که مولف مدل کشت است نیاز به حمایت مالی دارد.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی افزود: نمی‌توان به کشاورز گفت فلان محصول را نکش، اما از آن هم نمی‌توان سود کرد. اگر شناوری است که برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد، باید حمایت و تامین شود. متأسفانه حمایت های لازم صورت نگرفت و اعتبار کافی برای کار وجود نداشت، اما به اصطلاح از نظر بهره وری اتفاقات خوبی افتاد.

وی افزود: ثمره اصلی دانش بنیان افزایش بهره وری است. به عبارت دیگر در حوزه دانش اگر می گوییم مقدار کمی افزایش می یابد به این دلیل است که ضریب نفوذ دانش را افزایش می دهید و اتفاقی که می افتد این است که بهره وری کلی افزایش می یابد.

یک خط اعتباری مستقل برای سند ایمنی مواد غذایی اختصاص داده شود

خیام نکویی در نهایت گفت: اجرای سند مهمتر از تدوین و گزارش سند است. اجرای سند مستلزم خط اعتباری مستقل برای اجرای سند است. در غیر این صورت اجرا نمی شود و از سازمان برنامه و بودجه کشور و مجلس می خواهیم که اگر واقعاً دغدغه امنیت غذایی دارند، ردیف اعتباری مستقل و حمایتی برای اجرای سند در نظر بگیرند که بر اساس وظایف نهادهای مختلف است. .

انتهای پیام