سایر موضوعات

ادامه برداشت «بی حساب» از آب های زیرزمینی!



آمارهای رسمی حاکی از آن است که سالانه 85 درصد آبی که از سطح زیرزمینی برداشت می‌شود، مربوط به چاه‌های مجاز فعال است، در حالی که 20 درصد از چاه‌های مجاز گاهی تا 10 برابر مجوز برداشت آب دارند که این وضعیت همچنان ادامه دارد. خسارات جبران ناپذیری به کشور وارد می کند.

به گزارش ای بی اس نیوز، خشکسالی، پدیده تغییر اقلیم و پیشرفت‌های فناوری از جمله عواملی هستند که طی دهه‌های گذشته باعث افزایش میزان برداشت آب از چشمه‌های زیرزمینی ایران شده‌اند. به طوری که طبق آمارهای موجود سالانه 55 درصد آب مصرفی کشور از چاه ها و قنات ها تامین می شود.

بر اساس آمار جامعه مدیریت منابع آب ایران، در حال حاضر 55 درصد از 98 میلیارد مترمکعب آب مصرفی سالانه کشور از منابع آب زیرزمینی تامین می شود و از نظر طبقه بندی، 87 درصد از 9 درصد مصرف سالانه کشور. به آب شرب و بهداشت و 3 درصد به صنایع اختصاص دارد.

همچنین در بین استان های کشور بیشترین وابستگی به آب های زیرزمینی به ترتیب به استان هایی مانند کرمان، یزد، البرز، خراسان جنوبی، هرمزگان، همدان، خراسان رضوی و فارس نسبت داده می شود که در این استان ها سهم برداشت آب از منابع آب زیرزمینی 93 درصد 91، 89، 89، 88، 87، 84 و 80 درصد است.

در واقع در این استان ها سالانه بیش از 80 درصد آب مصرفی از منابع زیرزمینی تامین می شود و این اتفاق نقش مخربی در وضعیت آبی آنها داشته و خواهد داشت.

این در حالی است که در بسیاری از استان های کشور شرایط چندان مساعد نیست و به طور کلی در سایر استان ها مانند استان های مرکزی، قم، سمنان، زنجان، قزوین، اصفهان، گلستان، سیستان و بلوچستان، تهران، کرمانشاه و لرستان سالانه بیش از نیمی از آب مصرفی از چاه های زیرزمینی تامین می شود.

روند مذکور نه تنها در دهه های گذشته مانعی برای پر کردن موثر سفره های زیرزمینی کشور بوده است، بلکه باعث شده منابع آب زیرزمینی کشور با کسری 5 میلیارد مترمکعبی در سال و کسری تجمعی سفره های زیرزمینی کشور نیز مواجه شود. ، به چیزی حدود 143 میلیارد متر مکعب می رسد.

این وضعیت نه تنها منجر به کاهش شدید سطح آب سفره‌های زیرزمینی و تشدید پدیده‌هایی مانند فرونشست در بسیاری از دشت‌های کشور شده، بلکه از سوی دیگر موجب افت کیفیت منابع آب زیرزمینی شده است. . به شدت کاهش یابد.

توضیح دیگر این که آمارهای رسمی نشان می دهد که اکنون از 609 منطقه مطالعاتی (آبخوان)، 410 منطقه وارد وضعیت ممنوعه و بحرانی شده اند و توسعه بهره برداری از منابع آبی در آن عملا غیرممکن است.

سهم 85 درصدی چاه های مجاز برای بهره برداری از آب های زیرزمینی

از عمده ترین دلایلی که کارشناسان برای وقوع این وضعیت عنوان کرده اند، باید به فعالیت حدود 800 هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در کشور اشاره کرد که بررسی ها نشان می دهد در مجموع و به صورت سالانه بیش از 45 میلیارد مکعب. متر از منابع آب زیرزمینی کشور استفاده می شود.

البته طبق آمارهای موجود، همه این 800 هزار حلقه چاه فعال به یک اندازه در برداشت از آب های زیرزمینی سهمی ندارند، 85 درصد از 45 میلیارد آبی که سالانه از سفره های زیرزمینی (منابع آب زیرزمینی) برداشت می شود توسط چاه های دارای مجوز انجام می شود. ; چاه های مجازی که از نظر عددی 55 درصد چاه های کشور را تشکیل می دهند، اما از نظر حجم برداشت، بخش قابل توجهی از آب های زیرزمینی را استخراج می کنند و به همین دلیل نقش موثری در تشدید بحران آب در دشت های مختلف کشور دارند.

نکته مهم دیگر در این زمینه این است که هم اکنون بیش از نیمی از چاه های مجاز کشور برق دار هستند و تقریباً 75 درصد (معادل 28 میلیارد متر مکعب) از کل برداشت چاه های مجاز توسط چاه های برق انجام می شود. این بدان معناست که میزان برداشت از چاه های گازوئیل که بیشتر در مناطق کم استخراج قرار دارند، کمتر از 10 میلیارد متر مکعب در سال است.

بررسی‌های تکمیلی نشان می‌دهد که بین چاه‌های برقی میزان برداشت یکسانی وجود ندارد و در حالی که 35 درصد از آنها در حد مجاز و 35 درصد دیگر تا 2 برابر حد مجاز برداشت آب دارند، 20 درصد چاه‌ها بیش از 3 بار برداشت آب دارند. آب. و همچنین 10 درصد دیگر تا 10 برابر میزان مجاز سالانه آب از آبهای زیرزمینی برداشت می شود.

بر اساس این آمار، به خوبی مشخص شده است که بخش قابل توجهی از برداشت سالانه آب های زیرزمینی کشور که منجر به تشدید بحران آب در کشور شده است، از چاه های برق ایجاد شده است، چاه هایی که در صورت برداشت بی رویه آنها باید تخریب شوند. از سفره های زیرزمینی ادامه دارد. کشور در آینده نزدیک بسیاری از دشت های کشور را وارد منطقه بحرانی ممنوعه خواهد کرد و هرگونه فعالیت اقتصادی و حتی ادامه حیات در این مناطق با چالش جدی مواجه خواهد شد.

نیاز به کنترل برداشت های خودسرانه از چاه ها

با توجه به اینکه بیش از 86 درصد از کل منابع آب تجدیدپذیر زیرزمینی تخلیه و برداشت می شود، چشم انداز موجود حاکی از وضعیت بحرانی استانداردهای جهانی است. این در حالی است که بر اساس مصوبات پانزدهمین جلسه شورای عالی آب، وزارت نیرو موظف است آب های زیرزمینی قابل برنامه ریزی کل کشور را محاسبه و گزارش دهد. آب قابل برنامه ریزی در واقع یک برداشت پایدار از منابع آب زیرزمینی برای مصارف مختلف، صنعت کشاورزی، فضای سبز) بسته به حجم آب تجدیدپذیر است.

بر اساس اجرای این مصوبه، وزارت نیرو میزان برداشت سالانه آب از چاه‌ها را برای بخش‌های کشاورزی، آب شرب، بهداشت، صنعت و فضای سبز تعیین و ابلاغ کرده است و این نسبت برای میانگین. کشور. بنابراین، حفاظت از آب برای همه افراد ملت؛ موضوع کاهش محصول نیز در سرلوحه سیاست های اصل 35 قانون ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.

بر این اساس، کنترل برداشت چاه ها و دستیابی به آب قابل برنامه ریزی مستلزم اتخاذ تدابیری است که «تعیین حقوق چاه های غیرمجاز»، «اصلاح و تعدیل مجوزهای صادره»، «نصب کنتور» از مهمترین آنها می باشد. در مورد چاه های مجاز» و در نهایت «جلوگیری از برداشت بی رویه». چاه مجاز است.

در عین حال به گفته کارشناسان آب کشور، اصلی ترین و موثرترین محورهای عملیاتی به عنوان اقدامات اصلی طرح احیا شامل نصب کنتور بر روی چاه های مجاز و پر و برچیدن چاه های بلااستفاده مجاز است که به دلیل گستردگی فعالیت ها از یک سو و لزوم انجام اقدامات منفی و دارای مقاومت اجتماعی و لزوم همکاری بین نهادهای ذیربط، ذینفعان و ذینفعان است. همچنین با وجود مسدود شدن بسیاری از چاه‌های غیرمجاز توسط وزارت نیرو، هنوز تعداد قابل توجهی چاه‌های غیرمجاز در کشور وجود دارد که نشان می‌دهد وزارت نیرو به تنهایی قادر به جلوگیری از آن نیست و باید قوانین و تصمیمات موجود مورد بازنگری قرار گیرد. در برنامه هفتم توسعه باید توجه ویژه ای شود.

انتهای پیام

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا