چندی پیش مسعود مزیکیان نماینده فعلی مجلس یازدهم و کاندیدای مجلس دوازدهم در مصاحبه ای به کنایه گفته بود مرغی که گفتند ربطی به برجام ندارد 20 هزار تومان شد و الان همان مرغ 120 هزار تومان شده است. تومان اما پشت این اظهارات نادرست چیست؟
به گزارش ای بی اس نیوز، همزمان با نزدیک شدن به انتخابات مجلس دوازدهم در 20 اسفند، شاهد اظهارات و اظهارات کذب برخی از نامزدها هستیم. این اظهارات در حوزه اقتصاد بسیار پرطرفدار است، اما منجر به انتظارات نادرست می شود.
چندی پیش مسعود مزیکیان نماینده فعلی مجلس یازدهم و کاندیدای مجلس دوازدهم در گفتگویی به کنایه گفت مرغی که به اعتقاد آنها ربطی به برجام ندارد 20 هزار تومان بوده و حالا همان مرغ 120 شده است. هزار تومان!
پزشکان برای نشان دادن تفاوت قیمت سعی می کنند کف قیمت مرغ در دولت روحانی را با قیمت بازار در شرایط فعلی مقایسه کنند. اما چند نکته در این بین وجود دارد.
قیمت مرغ 120 هزار تومان؟
ادعای قیمت مرغ 120 هزار تومانی در شرایط فعلی قیمتی نادرست است، زیرا طبق مشاهدات میدانی، مرغ گرم در خرده فروشی های تهران 80 هزار تومان قیمت دارد و در برخی موارد حتی 75 هزار تومان نیز عرضه می شود.
رئیس اتحادیه فروشندگان طیور و ماهی تهران با بیان اینکه فروش مرغ در تهران بیش از 85 هزار تومان مجاز نیست، تصریح کرد: مرغ با قیمت 78 هزار تومان در میادین میوه و تره بار به فروش می رسد.
قیمت مرغ تنها در روزهای خاصی به دلیل افزایش تقاضا در برخی فروشگاه ها افزایش یافت، در حالی که مرغ مورد تایید دولت نیز به صورت نامحدود عرضه می شد. به عنوان مثال با توجه به افزایش تقاضا برای خرید مرغ با توجه به ایام عید سعید قربان و غدیر خم و نزدیک شدن به ماه محرم قیمت مرغ در تابستان به حدود 111 هزار تومان رسید اما در همان زمان قول داده شد زمانی که تقاضا کاهش پیدا کرد، شاهد کاهش قیمت مرغ بودیم و این اتفاق هم افتاد.
دلالی مرغ چیست؟ برجام یا تورم ملی و جهانی؟
علاوه بر افزایش تقاضا، از دیگر دلایل مهم افزایش قیمت مرغ می توان به کاهش جوجه ریزی، هزینه های بالای نهاده، تحویل زودهنگام مرغ های تولید شده با وزن کمتر توسط مرغداران به کشتارگاه و کاهش کلی عرضه اشاره کرد. که نیازمند اقدامات سیاسی است نه مذاکره با آمریکا و برجام!
علاوه بر این، از سال 2099 افزایش قیمت مواد غذایی در سراسر جهان به دلیل خشکسالی آغاز شد و پس از جنگ روسیه و اوکراین این روند تشدید شد. بنابراین طبیعی بود که هزینه های تولید افزایش یابد و ربطی به برجام نداشت.
شجاعت دولت سیزدهم در حذف ارز 4200
در اواسط فروردین 1400 (دولت روحانی) قیمت مرغ از حدود 12 هزار تومان به 20 هزار و 400 تومان (قیمت مصوب دولت) رسید اما در بازار آزاد 40 هزار تومان بود. با مرغ 120000 تومان که از اساس اشتباه است.
اما یکی از دلایل گرانی مرغ حذف 4200 ارز در اردیبهشت 1401 بود که قیمت مصوب مرغ را به 60 هزار تومان رساند. حذف ارز 4200 یکی از وظایف مجلس به دولت بود که دولت روحانی شروع کرده بود و دولت سیزدهم خواه ناخواه باید آن را اجرا می کرد.
نکته مهم این است همزمان با حذف ارز 4200 بسیاری از کارشناسان مدعی شدند که با حذف ارز 4200 قیمت مرغ به 120000 تومان می رسد اما در شرایط تورمی کشور (که دلایل دیگری دارد برجام) بازار مرغ از اردیبهشت 1401 تا به امروز یعنی زمستان 1402 حدود 18 هزار تومان تغییر کرده و در حال حاضر قیمت مصوب 78 هزار تومان به راحتی در دسترس مردم است.
دولت سیزدهم و افزایش یارانه از 45 هزار تومان به 620 هزار تومان
مهم ترین نکته این است که اگرچه در دولت سیزدهم به دلیل حذف ارز قیمت مرغ 4200 افزایش یافت اما یارانه نقدی نیز به همین میزان افزایش یافت. یعنی در ابتدای سال 1401 دولت سیزدهم با حذف سیاست اجاره بها 4200 تومانی یارانه مستقیم را از 45 هزار تومان به 300 تا 400 هزار تومان افزایش داد.
همچنین در قالب طرح کالابرگ 120 هزار تومان به یارانه هر ایرانی اضافه شد. البته این افزایش به خرید محصولات اساسی بستگی داشت.
اخیراً در چارچوب اجرای طرح کاتالوگ محصولات الکترونیکی فجرانه، اعتبار اضافی خرید کالا از 120 هزار تومان به 220 هزار تومان افزایش یافت.
به عبارت دیگر، به گفته علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، مبلغ 400 هزار تومان کالابرگ با 220 هزار تومان افزایش به 620 هزار تومان برای هر نفر رسید.
نکته آخر
بدون شک افزایش یارانه ها در شرایط تورمی کنونی وظیفه دولت است که باید در کنار کنترل قیمت کالاهای اساسی مانند مرغ انجام شود، اما نمی توان بدون در نظر گرفتن شرایط، مشکلات را به برجام و به مذاکره ربط داد. شرایط ذاتی اقتصاد ایران که از تورم مزمن (حتی قبل از برجام) رنج می برد و برای از بین بردن رقیب، ذهنیت مردم را از بین برد.
تورم دو رقمی اعتباری برای کسی نیست. ولی کنترل این تورم و جلوگیری از افزایش آن یکی از دستاوردهایی است که با دروغ هایی مانند جوجه 120 هزار تومانی نمی توان آن را انکار کرد چرا که تجربه دولت روحانی ثابت کرده است که برجام نمی تواند معیشت مردم و بهار اقتصاد را تضمین کند. مشکلات پس از مرگ برجام به یکباره از بین رفت و امروز با مشکلات آن مواجه هستیم که مهمترین آن ایجاد انتظارات تورمی است که با تحریکات روانی کمتر تمامی بازارهای مالی و حتی کالاهای اساسی را از بین می برد.
انتهای پیام