تیراندازی 21 ساله علیه بنیانگذار ایران نو

با شنیدن این سخنان از زبان شاه البته به ذهنش خطور نمی کرد که پس از سال ها بالاخره او را در مورد نیت احتمالی حزب اکثریت مردد بیابد.

سه جزء، مظفر شاهدی، صفحه 1004

به گزارش ای بی اس نیوز، امروز 25 آذرماه، پنجاه و هشتمین سالگرد تأسیس حزب ایران نوین در سال 1342 است.

در اواخر سال 1339 با همکاری حسنعلی منصور، ایرج منصور، دکتر محمدعلی مولوی، فریدون معتمدزیری و امیرعباس هویدا و 30 نفر دیگر گروهی به نام «پیشرو» تشکیل شد که بعدها به نام این سازمان نامگذاری شد. با مرکز پیشرفت جایگزین شد.

اعضای حزب مردم پس از کمرنگ شدن نقش سیاسی خود در تشکیلات سیاسی، در مرکز ترقی خواه ایران ادغام شدند و راه را برای یک شخصیت سیاسی قدرتمندتر و تشکیلات وابسته به دادگاه هموار کردند و انتظار می رود نخست وزیران و سایر دوستانشان مجبور شوند. حزب ایران نوین را در 16 دسامبر 1963 تأسیس کرد و آن را به بزرگترین و تأثیرگذارترین حزب دولتی دوران پهلوی تبدیل کرد.

سرانجام این حزب منحل و سپس با حزب سلطان پهلوی ادغام شد. به دستور محمدرضا شاه، حزب ایران نوین در 10 اسفند 1353 همراه با انحلال سایر احزاب و تشکل های حزب و اعضای آن و سایر اعضای احزاب سیاسی منحل شد. زمان، تحت نظارت مستقیم محمدرضا شاه پهلوی و خاندان سلطنتی با حزب رستاخیز ادغام شد.

داستان

روزنامه اطلاعات روز بعد از تأسیس حزب نوشت: «عصر دیروز طی مراسمی حزب ایران نوین اعلام موجودیت کرد و رسما کار خود را آغاز کرد. در این جلسه اصول و اهداف تشکیل حزب جدید اعلام و دبیر کل و اعضای شورای مرکزی حزب منصوب شدند. این نشست با حضور نزدیک به 800 نفر از شخصیت‌های بزرگ و ملی و اعضای شورای ملی و مجلس سنا ساعت 18:30 در سالن فرهنگ برگزار شد. آقای حسنعلی منصور پس از قرائت بیانیه و بیانیه حزب شامل مسائل مربوط به پیشرفت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در 34 اصل و اعلام اهداف حزب به عنوان دبیرکل حزب ایران نوین انتخاب شد.

دو حزب مردم و میلیون ها در سال 1339 مصادف با بیستمین دوره انتخابات مجلس شورای ملی وارد رقابتی ناسالم شدند. در این دوره تقلب ها و درگیری های زیادی صورت گرفت و با شواهد تقلب ها و درگیری های انتخاباتی، حزب مردم به عنوان اقلیت و حزب ملی به عنوان اکثریت، انتخابات لغو شد و هر دو حزب اعتبار خود را از دست دادند.

محمدرضا پهلوی در 21 اسفند 1353 بطور خصوصی به اسدالله علم گفته بود که ترس او از جاه طلبی های حزب ایران نوین آشکارا منجر به انحلال احزاب گذشته و تشکیل حزب رستاخیز متحد شده است.

ایجاد این انجمن در واقع مقدمه ای برای ایجاد حزب ایران نوین بود که یک سال و نیم بعد توسط اعضای انجمن ترقی خواه ایجاد شد.

دارابی، علی; مطالعات سیاسی جاری در ایران، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1388.

یادداشت هایی از اسدالله علم

به گفته خطیبی، این احزاب نتوانستند نقشه انقلاب سفید شاه را اجرا کنند و مردان و دولتمردانی را که در آینده بتوانند این طرح را اجرا کنند، به جز صرف وقت و نمایش در فضای باز و ساختگی، تربیت و تربیت کنند. با فساد همراه بود و خودشان بحران اجتماعی و سیاسی جدیدی ایجاد کرده بودند که خطیبی آن را «فئودالیسم حزبی» نامید.

این حزب برای آموزش کارکنان خود دانشکده تحصیلات تکمیلی علوم سیاسی و امور حزبی را تأسیس کرد و روزنامه ندای ایران نوین را به عنوان ارگان خود منتشر کرد.

حزب ایران نوین در انتخابات مجلس شورای ملی 22 و 23 در سال های 1346 و 1350 اکثریت مجلس شورای ملی را به دست آورد. این حزب بزرگترین و ماندگارترین حزب دولتی در دهه های 1340 و 1350 بود و تا زمان تأسیس حزب جمهوری اسلامی اکثریت سیاسی را در اختیار داشت. -نظام حزبی در سال 1353.

این حزب متشکل از ائتلافی از سیاستمداران برجسته، اعضای دفتر نخست وزیری، نمایندگان مجلس و قضات و وکلای با نفوذ دوران پهلوی بود.

منوچهر اقبال نخست وزیر وقت و دبیرکل حزب ملی از یک سو و اسدالله علم دبیرکل حزب مردم از سوی دیگر از دبیرکلی حزب ملی استعفا کردند. علینقی کنی، ناصر عاملی و محمد فضائلی تا سال 1353 در صحنه سیاسی کشور حضور دارند و در دوره بیست و یکم در سال 1342، دوره بیست و دوم در سال 1346 و بیست و سوم در سال 1350 در انتخابات مجلس شورای ملی. ، با حزب نو ایرانی رقابت می کند، مجلس را داشت. این حزب در طول حیات سیاسی خود با جناح بندی ها و اختلافات زیادی مواجه شد و سرانجام در سال 1353 با استقرار نظام تک حزبی در ایران به کلی از بین رفت.

وی افزود که بی میلی و بی اعتمادی مردم کشور نسبت به این احزاب، دامنه فعالیت اجتماعی احزاب را به هیچ وجه کاهش داده است.

جمعی از جوانان آموزش دیده در آمریکا جلسه افتتاحیه را با حضور نزدیک به 800 نفر از رجال و نمایندگان مجلس و نمایندگان مجلس در ساعت 18:30 برگزار کردند و حسنعلی منصور را به عنوان دبیرکل حزب ایران نوین انتخاب کردند. مرد 41 ساله توسط مردی 21 ساله به قتل رسید.

ترس از سلطان

دکتر حسین خطیبی، از اعضای برجسته حزب ایران نوین و نایب رئیس وقت مجلس، دلایل انحلال و تأسیس این حزب را روزمرگی احزاب قبلی دانست که هیچ برنامه و دستور کار مهمی نداشتند. غیر از تکرار کلیشه ها و سوالات بی اهمیت زیاد. معاد را ارزیابی کنید.

منابع:

حزب ایران نوین چهار ماه پس از حمله خونین سپاه شاهنشاهی به مدرسه فیضیه و کشتار تعداد زیادی از دانشگاهیان و دانش آموزان آن با ادغام چند حزب و گروه سیاسی برجسته متولد شد.

در گزارش ساواک در مورد تحزب در ایران آمده است: «دستگاه حزب فقط به بنگاه یا مؤسسه ای انتفاعی تبدیل شده است که در آن عده ای فقط منافع خود را در نظر می گیرند و منافع اجتماعی را با حفظ منافع در نظر نمی گیرند. درحال حاضر. انتخاب و معرفی حزب با نظر آقای معینی قائم مقام دبیرکل حزب صورت می گیرد و ایشان نسبت به همه اقداماتی که می توان انجام داد که در کارترها یا از دوستان و دوستان ایشان است بی تفاوت نیست. اقوام مانند برادرش که بدون آموزش کامل در حزب به مجلس راه یافت یا رفقای او مانند آقای بلوری، سناتور و رئیس جمهور تهران شیروخورشید و رشید نادرخانی، رئیس فعلی انجمن. از میان افراد و افراد مطیع آن، افراد منصوب می شود و از سوی دیگر، کادرهای حساس حزب در میان همان گروهی از مردانی که مناصب نمایندگی مجلس را در اختیار دارند، تقسیم می شوند، عمدتاً مانند امیرحسین شیخ بهایی که مسئول صنف است. امور در حزب او ناصر اولیایی شیرازی مسئول امور بازرگانی است این امر نه تنها باعث تضعیف افکار عمومی شد، بلکه اصولاً طرفین را بدبین کرد، در حالی که در مورد دو نفر ذکر شده، علاوه بر ادعای حامی بودن و … دوستان مقامات دولتی با حاج آقا بزرگ ابوحسین (تاجر بازار) و دار هستند. گروه های وی که سابقه تحریک در موارد مختلف را دارند، در شهر کرج همکاری و ملاقات کردند».

حسنعلی منصور در یکم بهمن 1343 در مقابل ساختمان مجلس شورای ملی توسط محمد بخارایی از دوستان حجت الاسلام والمسلمین محمدی کشته شد. نخست وزیری که در سن 41 سالگی توسط مردی 21 ساله ترور شد و امیرعباس هویدا معاون دبیرکل جایگزین آن شد، به سرعت توسط محمدرضا شاه به عنوان نخست وزیر جدید جایگزین شد.

مظفری، آیات; مطالعات سیاسی کنونی ایران معاصر، قم، زمزم هدایت، 1387، چاپ سوم.

البته علم در خاطرات خود خشم و کینه دیرینه و فراموش نشدنی خود را از امیرعباس پنهان نکرده است. همانطور که در خاطرات خود در روز پنجشنبه 17 آوریل 1975 می نویسد: «امپراتور باید واقعاً از هر نظر درست باشد. چگونه جاه طلبی ها و گستاخی های حکومت و حزب اکثریت را در هم شکست. بالاخره حزب ایران نوین چه ربطی به دعوت از همه احزاب اعم از جلو و عقب و کمونیست و غیر کمونیست و لیبرال و … در کنگره خود دارد؟ امپراتور آنقدر هوشیار است که قابل تصور نیست».

کانون ترقی خواه ایران نه به عنوان حزب، بلکه به صورت جمعیت در پاییز ۱۳۴۰ توسط جمعی از جوانان تحصیل کرده در آمریکا و توسط وزرا و سیاستمداران خاصی مانند حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا تشکیل شد. با انحلال حزب ملی، این جمعیت در نقش یک حزب مستقل در مقابل حزب خلق ظاهر شده و در بیست و یکمین دوره انتخابات مجلس شورای ملی در سال 1342 شرکت می کنند.

مقصودی، مجتبی; تحولات سیاسی اجتماعی ایران 1320-1357، تهران، روزنه، 1380، چاپ اول.

علم در خاطرات خود نوشت: «حزب جدید دوباره پا به عرصه وجود گذاشت. گفتم نخست وزیر هم خیلی پر است. گفتند چرا؟ گفتم پایان حزب ایران نوین مدعی اکثریت قاطع مردم ایران شد و شاید به دلایل دیگر، کی می‌داند. او گفت: “البته او مرد باهوشی است و من مطمئن هستم که می داند هرگز نمی تواند غذا بخورد.” اما حتی یک هزارم هم می توانست برای خودش فانتزی داشته باشد. این اولین بار است که این دستور را از شاهنشاه می شنوم. حتی می‌گفتند وقتی جناح‌های قوی در این سازمان بزرگ وجود داشته باشد، البته می‌توانند با اکثریت ائتلاف کنند و دولت تشکیل دهند».

حزب ایران نوین با کمیته اجرایی و دفتر سیاسی، سازمان جوانان، زنان، کشاورزان، کارگران، بازرگانان، اتحادیه‌ها، اتحادیه‌ها و سایر تشکل‌های وابسته و همچنین مرکز کمیته خود، گام‌های مهمی در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی برداشته است.

پل یالتا، مفسر روزنامه لوموند، در همان زمان به ناتوانی حزب ایران نوین در تقویت و گسترش برنامه‌های انقلابی شاه سفید که اساساً برای تحقق آن طراحی شده بود، و نیز بی‌اعتباری شدید و غیرقابل علاج اشاره کرد. از سمت چپ به مردم ایران این حزب و سایر احزاب موجود مورد ارزیابی قرار گرفتند.

حزب ایران نوین در مقایسه با تمام احزاب و گروه‌های سیاسی آن زمان از تعداد بیشتری از شخصیت‌ها و شخصیت‌های سیاسی بهره می‌برد و سازمانی متشکل و حرفه‌ای‌تر از سایر ساختارهای قدرت در دوران پهلوی ایران تشکیل می‌داد.