تله “سرزنش” ایران – ایسنا

به گزارش ای بی اس نیوز، با خروج یکجانبه آمریکا از برجام در اردیبهشت 1397، شاهد حمایت سیاسی جامعه جهانی از برجام بوده ایم و آمریکا در این میان تنها مانده است و هیچ یک از اقدامات دوجانبه و … روابط بین الملل و تلاش برای از بین بردن برجام و کشاندن دوباره، درخواست ایران از شورای امنیت سازمان ملل شکست خورده است.

با روی کار آمدن جو بایدن که توانست با شعار بازگشت به برجام، ریاست جمهوری آمریکا را به دست آورد، امیدهایی به احیای این توافق چندجانبه که از حمایت سیاسی بین المللی به ویژه سه کشور اروپایی متحد برخوردار بود، به وجود آمد. با ایالات متحده، اما برخلاف سایر توافقات، بایدن و معاهدات بین المللی که فوراً به آنها بازگشت، از بازگشت فوری و یکجانبه به برجام خودداری کرد.

چند ماه طول کشید تا اعلام کنند برای احیای برجام آماده مذاکره هستند و در نهایت در شش دور مذاکرات مشخص شد که این کشور حاضر به اجرای لغو تحریم ها در چارچوب برجام به نوعی نیست. که تضمین کننده منفعت اقتصادی مطلوب و مؤثر ایران است و اساساً در عمل همان سیاست دولت ترامپ یعنی اعمال فشار حداکثری و تحریم در قبال ایران و برجام را دنبال کرده است. با این حال دولت بایدن تلاش کرده به افکار عمومی نشان دهد که کشوری حاضر به تعامل و مذاکره است و از اتخاذ مواضع سخت گیرانه پرهیز کرده و بیش از پیش سه کشور اروپایی را با خود به این سمت کشانده و به آنها مواضع سختی داده است. .

برخلاف سه سال اخیر دولت ترامپ، سه کشور اروپایی با حمایت و تشویق آمریکا و اسرائیل از هرگونه فشار بر ایران در مجامع بین المللی استقبال کرده و از انتشار بیانیه ها و قطعنامه های قوی در شورای حکام حمایت کرده اند. آژانس بین المللی آمریکا با ورود رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی توانست از نظر فنی و حقوقی فشار بیشتری بر ایران وارد کند و در این مسیر نیز موفق شد. اختلال در مذاکرات فنی ایران و آژانس در خصوص برخی مسائل پادمانی و تهدید ایران به خودداری از محدود کردن بیشتر همکاری‌های فرا پادمانی و برجام از جمله اقداماتی بود که در این مدت کوتاه شاهد بودیم.

در روند مذاکرات برای احیای برجام، ایران از ابتدا خواسته و خواسته های خود را برای بازگشت به برجام در دو جبهه فنی و سیاسی بیان کرده و همواره بر لغو موثر و مطلوب تحریم ها تاکید کرده است. آمریکا راضی به لغو تحریم ها نشد به گونه ای که اگر این مزیت اقتصادی ایران است، اقدام کند. موضوع این است که برجام تقریباً گروگان تحریم‌هایی بوده است که در دولت ترامپ تحت عناوین دیگری به غیر از هسته‌ای اعمال و اجرا شده است، و تا همین گره‌ها که ظاهراً ربطی به برجام ندارند. اما در اجرای آن موثر هستند، از برجام حذف خواهند شد. اگر باز نباشد، اجرای آن هیچ فایده ای برای ایران نخواهد داشت. علاوه بر این، تجربه تلخ و تکان دهنده خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته ای، ایران را بر آن داشته تا با درایت و هوشمندی بیشتری به تعهدات طرف مقابل بیندیشد. ایران بر دریافت ضمانت‌های سیاسی و حتی حقوقی یکجانبه از ایالات متحده به جای تضمین‌های بین‌المللی اصرار داشته است، اما ایالات متحده حاضر به ارائه چنین تضمین‌هایی نیست و از لغو تحریم‌های غیرهسته‌ای که بر برجام تأثیر می‌گذارد اجتناب می‌کند.

سیاست دولت بایدن به نوعی همان سیاست «چماق و هویج» است که ترامپ آن را سیاست «فشار حداکثری» و اعمال تحریم‌های بیشتر نامید. ترامپ در اجرای سیاست فشار حداکثری به طور فزاینده ای بر قدرت اول بودن آمریکا و عدم امتیاز دادن به کشورهای اروپایی تمرکز کرده است، اما بایدن مسیر امتیازدهی را دنبال می کند تا این کشورها را به سیاست های خود نزدیک کند، بنابراین هر روز شاهد هستیم که بیش از اول، او کشورهای اروپایی و سایر متحدان خود را با خود همسو می کند. اساساً فضاسازی و سوق دادن افکار و اذهان عمومی علیه کشور یا کشورها مطابق با منافع ملی آمریکا یکی از مهمترین اقدامات آمریکا برای پیشبرد منافع ملی خود بوده است. بنابراین باید گفت همان طور که ترامپ با همه قلدری های خود و اعمال تحریم های حداکثری علیه ایران نتوانست کاری انجام دهد و بدون تکیه بر اقناع افکار عمومی بین المللی و حمایت از برجام، برجام را نابود کند. جامعه بین‌الملل، بایدن و تیمش سیاست خارجی وی این توانایی و مهارت را دارد که کشورهای اروپایی و جامعه جهانی را به هم نزدیک کند تا ایران را در شکست احتمالی مذاکرات برجام مقصر بداند.

شاید به دلایل سیاسی، اقتصادی و بین المللی همچنان برای ایران و کشورهای باقی مانده در این توافق و حتی برای آمریکا مزیت هایی وجود داشته باشد و طرفین بخواهند این ماشین به راه خود ادامه دهد، اما دولت و سیاست خارجی اگرچه بایدن ترامپ را زیر سوال برده است. با خروج از برجام، او در تلاش است تا آمریکا را از انزوا و ننگ خروج یکجانبه از برجام خارج کند، از این رو با مقصر دانستن ایران در شکست مذاکرات برای احیای برجام، تلاش می کند تا بدنامی قبلی را از بین ببرد. .

اگر دستگاه سیاست خارجی کشور به سیاست سکوت رسانه ای خود ادامه دهد و از دیپلماسی عمومی استفاده بهینه نکند، در عمل فضا و شرایط را برای فشار بیشتر بر ایران و بازگشت قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران در چارچوب قانون ایجاد می کند. برجام با تحریک یکی از کشورهای اروپایی. در این شرایط که اروپا هر روز به آمریکا نزدیک‌تر می‌شود، بایدن دیگر نیازی به بازگشت به برجام و استفاده از مکانیسم ماشه نخواهد داشت.

انتهای پیام