میانگین کسری آب مخازن زیرزمینی خراسان رضوی حدود 700 میلیون مترمکعب است.

بر اساس آمارهای موجود، مقایسه آمار چهار ماهه اول سال هیدرولوژیکی جاری با پنج سال گذشته حاکی از آن است که مجموع آب ورودی به مخازن سدهای استان طی 120 روز گذشته برابر با 15.8 میلیون مترمکعب که بالاتر از میانگین پنج سال گذشته است، در مدت مشابه حدود 63 درصد کاهش داشته است و در ابتدای آذرماه امسال حجم ذخیره آب در سدهای استان 19 درصد بوده است.
رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد گفت: درست است که آب های زیرزمینی در حد مشخصی باقی بماند و کیفیت آن ثابت بماند تا ما و آیندگان بتوانیم از این منابع استفاده کنیم. میانگین کسری آب مخازن زیرزمینی خراسان رضوی از سال 65 تا 1400 حدود یک میلیارد مترمکعب برای استان بوده و اکنون به حدود 700 میلیون مترمکعب کاهش یافته است، اما افت سطح ایستابی ادامه دارد و کیفیت آب نیز به شدت کاهش یافته است. یافت.
یکی از اعضای هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: افزایش دما سهم تبخیر را افزایش داد که منجر به کاهش سهم آب تجدیدپذیر شد و این روند همچنان ادامه دارد. طبق پیشبینیها، تا پایان قرن جاری یعنی تا سال 2100 افزایش دما ادامه خواهد داشت و خراسان رضوی با افزایش دمایی بیش از میانگین دمای جهان مواجه است. با توجه به شاخص فقر آبی بین 0 (فقر مطلق آبی) تا 100 (امنیت کل آبی) برای شهرستان های استان، تنها شهرستان بینالود نزدیک به 50 درصد و بقیه شهرها زیر 50 درصد قرار دارند. این بدان معناست که استان با کمبود شدید آب مواجه است. این شاخص هشدار می دهد که ما با بحران های جدی مواجه هستیم و خواهیم بود.
بر این اساس خبرگزاری ای بی اس نیوز این برنامه ها را با حضور کارشناسان و اساتید دانشگاه به منظور بررسی وضعیت آینده آب در خراسان رضوی و ایران با موضوع منابع و میزان مصرف آب در استان تهیه کرد.
انتهای پیام
خشکسالی و کم آبی از جمله مشکلاتی است که نباید از آن غافل شد و این معضل عواقب بسیاری را در پی خواهد داشت. در واقع خشکسالی نه تنها به محیط زیست آسیب می رساند، بلکه تأثیرات آن بر زندگی اجتماعی انسان ها نیز مؤثر بوده و می تواند مشکلات بی شماری را در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و … ایجاد کند.
داوری افزود: اگر این شرایط ادامه پیدا کند در نهایت زیستگاه خود یعنی خراسان رضوی را از نظر آب، خاک، تنوع حیات در آن زیستگاه، جانوران و گیاهان از دست خواهیم داد. از دست دادن این ظرفیت بیولوژیکی به این معنی است که زندگی در این مکان دشوار می شود. اگر در حال حاضر آب و هوای سالمی در محله ما وجود دارد، اما با توجه بیشتر به این اقلیم، جای بهبود و بازگشت وجود دارد.
طی چند دهه گذشته، تغییر اقلیم و کاهش شدید بارندگی، کشور را با چالش شدید خشکسالی مواجه کرده و زنگ خطر بحران آب را در کشور به صدا درآورده است. کاهش بارندگی در سه سال گذشته شدیدتر از گذشته شده است. به گفته وزارت نیرو، کشور برای سومین سال متوالی با کاهش بارندگی، کم آبی و کاهش ذخایر سدها مواجه خواهد شد. این در حالی است که خراسان رضوی به دلیل آب و هوای گرم و خشک از وضعیت بحرانی تری برخوردار است و در حال حاضر از 37 دشت استان، 34 دشت در وضعیت بحرانی قرار دارند و سطح آب های زیرزمینی کاهش یافته است.
ای بی اس نیوز/ خراسان رضوی رئیس مرکز تحقیقات آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد گفت: میانگین کسری آب مخازن زیرزمینی استان از سال 65 تا 1400 حدود یک میلیارد متر مکعب بوده است که اکنون این میزان به حدود 700 میلیون مترمکعب کاهش یافته است. در حال حاضر، سطح آب های زیرزمینی همچنان کاهش می یابد و کیفیت آب نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
دکتر کامران داوری رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد در اولین برنامه از سلسله نشست های «وضعیت آینده آب در خراسان رضوی و ایران» گفت: با توجه به اقلیم استان، آب های زیرزمینی منبع اصلی تامین آب خراسان رضوی است. در حال حاضر بیش از 70 درصد نیاز استان از طریق آب های زیرزمینی تامین می شود. در گذشته های دور جمع آوری آب از طریق کانال ها، چشمه ها یا سفره هایی که به آب های زیرزمینی نفوذ می کردند، انجام می شد.
وی با تاکید بر اینکه افزایش جمعیت و تقاضای آب یکی دیگر از عوامل دخیل در کاهش سطح و کیفیت آب های زیرزمینی مدیریت نشده است، خاطرنشان کرد: عامل بعدی در این کاهش سرعت تغییرات اقلیمی در مقیاس بزرگ در طول سالیان است. در این سالها زمستانهای گرم یا زمستانهای سرد و بدون باران وجود داشته است و اگر سالی مانند سالهای 2017 و 2018 سرشار از آب باشد، سالهای آبی بسیار شدید است و آبی که به این ترتیب تامین میشود در ما باقی نمیماند. موجود است اما استخر را ترک می کند.
داوری یکی از عوامل افت سطح و کیفیت آب های زیرزمینی را مدیریت نامطلوب دانست و گفت: در سال 1347 که برداشت از آب های زیرزمینی در خراسان رضوی ممنوع شد، حدود 1500 حلقه چاه در دشت مشهد وجود داشت که در حال حاضر این تعداد تعداد چاه ها به 7000 حلقه رسیده است که این اعداد فقط شامل حلقه های چاه مجاز می شود و در صورت احتساب حلقه های چاه غیرمجاز این تعداد بیشتر می شود.
وی افزود: البته این جریان ها به شرایط جوی بستگی دارد و در صورت خشکسالی قنات ها، چشمه ها و آب های زیرزمینی خشک می شوند. با معرفی پمپ های آب در 80 سال گذشته، استخراج آب منجر به افت تدریجی سطح آب شده است. غافل از این افت، به برداشت ادامه دادیم که منجر به افت کمی و کیفی سطح آب شد.