حمل و نقل یکی از مهم ترین عوامل رشد و توسعه کشورها محسوب می شود. تا جایی که برخی از اقتصاددانان بر این باورند که هیچ اقتصاد پیشرفته ای بدون توسل به شبکه حمل و نقل مدرن قادر به ادامه فعالیت نیست و فعالیت های حمل و نقل از جمله فعالیت های اساسی و ضروری برای رشد اقتصادی و ضروری برای تحول جامعه محسوب می شود.
بر اساس این گزارش، حمل و نقل ریلی به عنوان یکی از قدیمی ترین راه های حمل و نقل مسافر و کالا به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود از جمله صرفه جویی در مصرف انرژی، سازگاری با محیط زیست و توسعه پایدار، کاهش هزینه ها نسبت به سایر وسایل حمل و نقل، از محبوبیت بالایی در دنیا برخوردار است. و غیره. ترانزیت بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است و دولت ها نیز سیاست هایی را برای ارتقای حمل و نقل ریلی اجرا می کنند.
صنعت حمل و نقل ریلی یکی از شاخص های اصلی توسعه یافتگی کشورهاست و اندازه خطوط موجود نسبت به جمعیت کشور یکی از عواملی است که در طبقه بندی کشورها به آن توجه می شود.
بر اساس این گزارش، بر اساس قانون برنامه هفتم، سهم حمل و نقل بار در حوزه حمل و نقل ریلی باید به 30 درصد و در حوزه حمل و نقل مسافر به 20 درصد برسد، به همین دلیل دولت و مسئولان حمل و نقل ریلی باید به این موضوع توجه کنند. در دستور کار خود هستند.
بر اساس آخرین آمار حمل و نقل ریلی کشور، در حال حاضر 31 هزار واگن باری در 15 هزار کیلومتر راه آهن تردد می کنند که از این تعداد تنها 330 دستگاه لکوموتیو باری در حال فعالیت هستند.
ایجاد مشوق برای حضور بخش خصوصی در صنعت ریلی
حمل و نقل ریلی باری همواره مورد توجه و تمرکز ویژه وزیر راه و شهرسازی بوده است، از این رو مهرداد پازارباس وزیر راه و شهرسازی در حاشیه یازدهمین نمایشگاه حمل و نقل ریلی گفت: باید برای حمل و نقل بار از کشور مشوق هایی فراهم کنیم. بخش راه به بخش راه آهن، که منافع زیادی برای کشور به همراه خواهد داشت. توسعه حمل و نقل بار از طریق شبکه راه آهن نه تنها باعث افزایش ایمنی جاده ها و در نتیجه کاهش تصادفات جاده ای و کاهش تعداد قربانیان تصادفات جاده ای می شود، بلکه زمینه های رشد اقتصادی را نیز فراهم می کند.
وی با بیان اینکه در حوزه توسعه ناوگان با ممنوعیت واردات مواجه هستیم، گفت: طبق توافقنامه منعقده با وزارت صنعت، معدن و تجارت مقرر شد در صورت عدم تولید داخلی به واردات ادامه دهیم. نیازها را برآورده کند.
بذرباش در ادامه بر لزوم افزایش سرعت قطارهای باری در کشور تاکید کرد و تصریح کرد: باید سرعت حمل و نقل کالا در شبکه ریلی افزایش یابد که این امر مستلزم سرمایه گذاری های کلان است و با وجود منابع محدود دولت این امکان وجود دارد. با مشارکت بخش خصوصی و خواهد بود.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در این زمینه چاره ای جز ورود به بخش خصوصی نداریم و برای این منظور در حال طراحی سازوکارهای تشویقی هستیم، گفت: در حوزه توسعه ناوگان، مشوق هایی در قالب تهاتر نفت و بانکداری وجود دارد برای توسعه ناوگان بخش خصوصی نیز تسهیلاتی در نظر گرفته شده است و در این راستا در ماه های گذشته شاهد افتتاح تعدادی خودرو بوده ایم.
وی ادامه داد: خوشبختانه کمبود خاصی در خودروهای باری در کشور وجود ندارد و با وجود این، وزارت راه و شهرسازی به دنبال انتقال بار از راه آهن به بخش خصوصی است. زیرا این بخش علاوه بر سودآوری برای بخش خصوصی می تواند نتایج بسیار مثبتی برای کشور به همراه داشته باشد.
بهره برداری از 3000 وسیله نقلیه باری جدید در کشور
همچنین در این زمینه، میعاد صالحی، مدیرعامل شرکت راه آهن با بیان اینکه در حال حاضر 31 هزار واگن باری در ناوگان وجود دارد، گفت: در دو سال گذشته 3000 واگن جدید در این راستا تولید و در حال تولید است و با نوسازی واگن های باری، به ناوگانی دست یافته ایم به عنوان استاندارد، در نتیجه در تولید ناوگان باری خود نیازی به واردات خودرو نداریم.
وی با بیان اینکه در ده سال گذشته به دلیل عدم تمرکز در این زمینه با مشکل کمبود لکوموتیوهای باری مواجه بودیم، گفت: ناوگان فعلی لکوموتیوهای باری عمر طولانی دارد و قدمت این است. ناوگان به 30 سال می رسد وی گفت: از سوی دیگر قطعات لوکوموتیو از جمله قطعات با تکنولوژی بالا مشمول تحریم های خارجی هستند و نیاز به تامین مالی ویژه دارند.
صالحی با بیان اینکه می دانیم تولید لکوموتیو چندین سال به طول می انجامد و تلاش می کنیم تعداد لکوموتیوهای سنگین آماده بهره برداری را به طرق مختلف افزایش دهیم، تصریح کرد: در حال حاضر لکوموتیو تولید می شود.
وی افزود: در حال حاضر 100 دستگاه لکوموتیو با شرایط تعلیق بلندمدت داریم و بر اساس قانون برنامه و بودجه هفتم و در راستای تعمیم اقتصاد، 50 دستگاه لکوموتیو به صورت تک به تک تحویل بخش خصوصی می شود. ماه ژوئن 20 دستگاه لکوموتیو نیز به روش ROT تحویل داده می شود. لازم به ذکر است که لکوموتیو باربری دارای نرخ سود بالایی بوده و بخش خصوصی را به خود جذب می کند.
موانع واردات ناوگان ریلی مسافری برطرف می شود
بر اساس این گزارش، یکی دیگر از بخش های مهم حمل و نقل ریلی کشور مربوط به حوزه مسافری است که در چند سال اخیر به دلیل افزایش تقاضا در بسیاری از روزها به ویژه در ایام پیک سال شاهد شکل گیری آن بوده ایم. از صف های طولانی بلیت قطار، بزارباش وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به سوال باشگاه خبرنگاران در خصوص رفع این مشکل گفت: کمبود بلیت قطار به دلیل افزایش تقاضا است و امیدواریم تا با تامین خودروهای سواری و آزادسازی واردات خودرو، میتوانیم به تعادل بین عرضه و تقاضا در این بخش دست یابیم.
وی همچنین از توافق با وزارت امنیت برای رفع موانع واردات خودروهای سواری خبر داد و افزود: اگر ظرفیت داخلی کارساز نباشد از ظرفیت وارداتی استفاده خواهیم کرد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه برخی صاحبان کالا به دلیل ارزان بودن خودروها را به عنوان انبار استفاده می کردند، افزود: این کار به دلیل ارزان بودن نسبت به اجاره انبارها انجام شد و یکی از دلایل ماندن کالا در انبارها همین بود. پورت ها با تشکیل کارگروه ویژه برای هماهنگی بین سازمان بنادر و دریانوردی، راه آهن و گمرک این مشکل تا حدودی برطرف شده است.
وی با بیان اینکه همکاری راه آهن و بخش خصوصی مورد توجه وزارت راه است، گفت: این همکاری اختیاری نیست بلکه الزامی است. اگر بخش خصوصی وارد این صنعت نشود، در حوزه زیرساخت و ناوگان موفق نخواهیم شد. بخش زیادی از تقاضای بلیت قطار در مسیر تهران به مشهد و بالعکس و از مشهد به شهرهای دیگر است که سعی کرده ایم به برخی از این مطالبات پاسخ دهیم.
وی افزود: روند تعدیل قیمت بلیت در حال انجام است اما برخی شرکت های حمل و نقل در تلاش برای تغییر قیمت هستند. بخش بزرگی از سختی تهیه بلیت به دلیل افزایش تقاضا است که با تهیه خودروهای سواری و رایزنی با وزارت حراست برای واردات خودروها در صدد رفع آن هستیم.
با توجه به اینکه بخش زیادی از صف های طولانی در حوزه حمل و نقل مسافر از طریق راه آهن مربوط به کمبود ناوگان است، مقرر شد 500 دستگاه خودروی سواری به این بخش اضافه شود و در این راستا مدیرعامل شرکت راه آهن، میاد و صالحی در پاسخ به سوال باشگاه خبرنگاران گفت: دولت سیزدهم 50 خودرو سواری جدید به ناوگان اضافه کرد و در حوزه خودروهای سواری راه آهن تولید داخل در اولویت است.
وی با بیان اینکه برای هدف گذاری 500 خودروی سواری با تولیدکنندگان داخلی مذاکره کرده بودیم، گفت: در حال حاضر 3 تولیدکننده داخلی داریم که با آنها مذاکره کرده ایم. بر این اساس تا 15 ماه آینده 100 واگن مسافری وارد ناوگان ریلی می شود و روند تولید و نوسازی واگن های مسافری پس از 15 ماه به سرعت شاهد افزایش و تولید واگن خواهیم بود.
وی بیان کرد: همزمان با افزایش تعداد لکوموتیوها، تعداد صندلی های این بخش نیز افزایش می یابد به طوری که هر کالسکه شامل 10 کوپه و هر کوپه دارای 4 صندلی و تعداد شگفت انگیزی صندلی ارائه می شود.
طبق آمار، هر قطار مسافربری ظرفیت حمل 600 مسافر را دارد که معادل 150 واگن مسافربری، 60 کامیون کوچک، 30 مینی بوس یا 15 اتوبوس است.
لازم به ذکر است که توسعه راه آهن در ایران همواره یکی از اولویت های اصلی در امور زیربنایی و عمرانی کشور بوده است که مقام معظم رهبری بارها در دولت های مختلف بر آن تاکید داشته اند. توسعه راه آهن در کشوری مانند ایران با موقعیت ژئوپلیتیکی خاص و وجود کریدورهای ارتباطی مهم با افزایش ترانزیت نیز به رشد درآمدهای ارزی کشور کمک می کند.
خبرنگار: کبری عزیزم