14:36 – 23 اوت 1403
علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در تشریح عملکرد 3 ساله دولت سیزدهم گفت: در ابتدای دولت سیزدهم با عدم تعادل جدی در حوزه برق مواجه بودیم. برنامه ما باید دو مشکل را حل می کرد. مشکل اول نارضایتی و مشکل دوم تقاضای مازادی است که در اجرای این برنامه به وجود آمد. به طور کلی دولت سالانه بین 4 تا 5 هزار مگاوات با افزایش تقاضا مواجه بود، بنابراین شروع کار ما باید طوری طراحی می شد که عدم تعادل 15 هزار مگاواتی را حل کرده و نیاز سالانه 5 هزار مگاوات را تامین کند.
وی افزود: در این زمینه نارضایتی ها در دو بعد برنامه ریزی رفع شده است، اول اینکه در راستای توسعه توانمندی های نیروگاه ها اقداماتی انجام شود. همچنین در صورت لزوم شبکه را گسترش دهید. برای رفع اختلالات شبکه، نقاطی از شبکه که دچار افت ولتاژ می شوند، بعد دوم مدیریت مصرف است. مدیریت هوشمندانه مصرف به گونه ای که خللی در رونق و تولید کشور ایجاد نکند. برای این منظور علاوه بر استفاده از توان نیروگاه های تحت نظارت وزارت نیرو، برنامه جامعی برای بهره برداری از نیروگاه ها برای تامین صنایع در نظر گرفته شده است، ضمن اینکه توجه ویژه ای به توسعه انرژی های تجدیدپذیر شده است. منابع علاقه به انرژی های تجدیدپذیر به عنوان شاخصی برای این برنامه جمع آوری شد. طبیعتا برای اجرای این برنامه نیاز به تامین منابع مالی کافی، بکارگیری نیروهای نخبه و انتخاب مدیران مجرب، توانمند و با انگیزه به عنوان همکار بود.
وزیر نیرو در خصوص اقدامات برای عبور از پیک تابستان گفت: ۱۰۰ اقدام برای تابستان ۱۴۰۱ هجری شمسی در دستور کار قرار گرفته است. این 100 اقدام شامل ارتقای نیروگاهها، نوسازی نیروگاهها و تعمیر نیروگاهها و تعمیر نیروگاههایی است که بعضاً بیکار بودند یا در شرف خروج بودند. بخشی دیگر از اقدامات توسعه شبکه خطوط انتقال و بهره برداری از تعداد زیادی پست بود. موضوع دیگر عدم تعادل مالی صنعت برق است. متأسفانه در طول سالیان گذشته کار خاصی در خصوص اصلاح ساختار مالی انجام نشده است. از این رو مهمترین دلیل عدم توسعه صنعت یعنی اصلاحات اقتصادی و اصلاح ساختار مالی صنعت برق در دستور کار دولت و مجلس قرار گرفته است. برای این اصلاحات لازم بود قانون مجلس اخذ شود. در این راستا قانون رفع موانع تولید از صنعت برق در دستور کار قرار گرفت. دولت سیزدهم حمایت زیادی از این طرح کرد و با رای قاطع نمایندگان به قانون مادر شورای اسلامی تبدیل شد که رفع عدم تعادل مالی را نیز ممکن کرد.
وی افزود: مجموع این اقدامات باعث شد تا کشور در تابستان 1401 هجری شمسی با مشکلات بسیار کمتری نسبت به سال 1400 برق را مدیریت کند، به طوری که قطعی برق خانگی به طور کامل برطرف شد و برق رسانی به بخش تولید رشد چشمگیری را به ثبت رساند. . برای تابستان 1402 و همچنین تابستان 1403 همان بسته های اجرایی در دستور کار قرار گرفت. در تابستان 1402 یکصد و چهل اقدام تدوین شد و در تابستان 1403 که اکنون در آن هستیم، 180 اقدام در دستور کار قرار گرفت. این اقدامات بخشی از ایجاد، توسعه و مقررات زدایی شبکه و نیروگاه ها بود. لازم بود نیروگاه های موجود با حداکثر ظرفیت به تولید برسد. این ضرورت ایجاب می کرد که برخی از این نیروگاه ها را مدرن کنیم.
وزیر نیرو در خصوص استفاده از توانمندی های شرکت های فناور و دانش بنیان گفت: در دولت سیزدهم با استفاده از توانمندی های شرکت های دانش بنیان، ظرفیت نیروگاه های کشور را ارتقا دادیم که گاهی تا 15 درصد سال هاست که تولید برخی نیروگاه ها متوقف شده و بر همین اساس تعمیر و نوسازی تمامی نیروگاه ها در دستور کار قرار گرفته است. در این راستا نیروگاه های تولید برق با ظرفیت هزاران مگاوات بهره برداری شد. سرعت ساخت نیروگاه ها، سرعت توسعه طی این سه سال بی نظیر بوده است و در سراسر کشور، در استان های مختلف، صدها واحد نیروگاهی اعم از نیروگاه حرارتی، نیروگاه برق آبی و به ویژه نیروگاه های تجدیدپذیر به کار گرفته شده است. به بهره برداری رساند .
وزیر نیرو با اشاره به اینکه در دولت سیزدهم بیش از 10 هزار و 382 مگاوات به ظرفیت نیروگاه های تولید برق کشور اضافه شد، گفت: حدود 22 هزار مگاوات نیروگاه در مراحل اجرایی داریم که با بهبودی همراه است. بین 10 تا 95 درصد. . امروز ظرفیت تولید نیروگاه های کشور به 93 هزار مگاوات رسیده است. در برنامه هفتم، یعنی طی پنج سال آینده، پیش بینی می شود تا پایان برنامه، ظرفیت نیروگاه های تولید برق کشور به 123 هزار مگاوات برسد. ظرفیت این ایستگاه در حال حاضر 93000 مگاوات است و قرار است 30000 مگاوات به ظرفیت ایستگاه اضافه شود. در حال حاضر بیش از 22000 مگاوات در حال ساخت است و این مقدار نیروگاه می تواند ظرف یکی دو سال آینده به شبکه متصل شود. یعنی برای تکمیل مفاد برنامه هفتم فقط باید 8000 مگاوات نیروگاه اضافه کنیم.
محرابیان ادامه داد: بر اساس گزارش معتبرترین موسسات انرژی جهان به نام موسسه انرژی یا EI که در مجلات معتبر بین المللی منتشر شده است، توسعه نیروگاه ها طی سه سال گذشته سرعت زیادی یافته است. طی سه سال گذشته، تولید برق ایران 45.7 تراوات ساعت افزایش یافته است و این رشد تولید، ایران را در رتبه هفتم جهان قرار داده است. قبل از ایران کشورهایی مانند چین، هند، آمریکا، روسیه، برزیل و اندونزی وجود داشتند که کشورهایی بسیار پهناور، با جمعیت بسیار بالا و اقتصاد بزرگ هستند. صنعت سهم بسیار بالایی در مصرف بخش عمده برق تولیدی کشور دارد به طوری که 45.7 تراوات ساعت معادل 87 درصد به بخش تولید و صنعت کشور اضافه شد. می توان نتیجه گرفت که در تولید، اقتصاد و توسعه کشور شاهد رشد بوده ایم. این رشد تولید ایران را در رتبه هفتم جهان، سوم آسیا و رتبه اول غرب آسیا قرار داده است که رتبه مهمی است. یعنی بالاتر از همه کشورهای اروپایی، بالاتر از کشورهای عربی منطقه، بالاتر از ترکیه، بالاتر از کره جنوبی، ژاپن و بیشتر کشورهای با اقتصاد بزرگ.
وی افزود: اگر بخواهیم رشد سرانه تولید را در دولت های مختلف بسنجیم، در دولت های بعد از جنگ، در دولت آقای الهاشمی، سالانه 5.3 تراوات ساعت به تولید کشور اضافه کردیم، در دولت. آقای خاتمی. ما سالانه 9.1 تراوات ساعت اضافه کردیم و در دولت آقای احمدی نژاد 10.8 تراوات ساعت و در دولت آقای روحانی فقط 8.7 تراوات ساعت به تولید برق کشور اضافه شد. این در حالی است که در دولت سیزدهم سالانه 15.2 تراوات ساعت به تولید برق کشور اضافه می شد. البته این را در شرایطی می خواهم بگویم که این دولت با شهادت آیت الله سه سال رئیس جمهور شد. بخش خوبی از نیروگاه هایی که در این مدت پیش بینی کرده بودیم و شروع به کار کردیم هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده اند که انشالله تا یک سال آینده و حداکثر تا دو سال آینده به بهره برداری می رسند این کار به تکمیل نیروگاه ها توجه ویژه ای خواهد داشت.
محرابیان با تاکید بر اینکه توسعه برق تجدیدپذیر برای ما یک گزینه نیست، بلکه یک ضرورت است، گفت: چرا که وقتی از برق تجدیدپذیر صحبت میکنیم به معنای رفع عدم تعادل در تعادل برق، سوخت و آب است. زیرا نیروگاه انرژی های تجدیدپذیر آب و سوخت مصرف نمی کند و برق تولید می کند. مهمترین چیز حفظ محیط زیست است. ما در شرایطی قرار گرفتهایم که لازم است همه برنامههای توسعهای ما مبتنی بر حفظ محیط زیست باشد. تولید برق حرارتی نیز در سراسر شهرها یک مشکل است. دولت سیزدهم تولید برق تجدیدپذیر را سرلوحه دغدغه های خود قرار داد.
وی افزود: توسعه انرژی های تجدیدپذیر در دو بعد مورد توجه و کار قرار گرفت: بعد اول زیرساخت های تجدیدپذیر است. تا بتوانیم از حداکثر انرژی داخلی در اجرای نیروگاه ها استفاده کنیم. به همین دلیل از سرمایهگذارانی که واحدهای صنعتی برای تولید تجهیزات و قطعات یدکی نیروگاههای انرژیهای تجدیدپذیر تأسیس کردهاند، حمایت کردهایم. تکمیل زنجیره تولید برای ما یک اصل بوده است. امروز واحدهای صنعتی داریم که قادر به اجرای پروژه های عظیم هستند. واحدی که به تازگی افتتاح شده است، قادر است سالانه 2300 مگاوات پنل خورشیدی تولید کند. این عدد بسیار بالاست. زنجیره های تولید نیز در حال تکمیل است. بخشی از آن اجرایی شده و بخشی دیگر همچنان در دست اجراست. به عبارت دیگر میتوان با تکمیل این پروژهها یک نیروگاه انرژیهای تجدیدپذیر در داخل کشور احداث کرد به گونهای که انرژی خورشیدی به برق تبدیل شود. به دلیل حفظ محیط زیست بسیار مقرون به صرفه و با ارزش است.
وزیر نیرو ادامه داد: تا امروز قرارداد احداث حدود 11 هزار مگاوات نیروگاه های تجدیدپذیر با سرمایه گذاری بخش خصوصی منعقد شده است. بخش خصوصی برای بهره برداری به موقع از این نیروگاه ها به دولت ضمانت داده است. این نیروگاه ها یکی یکی روشن می شوند. امیدواریم بر اساس برنامه ریزی انجام شده این نیروگاه ها در زمان مشخصی وارد تولید شوند و بخش زیادی از نیاز کشور به برق را تامین کنند.
این مقام مسئول افزود: قرارداد اجرای ایستگاه انرژی های تجدیدپذیر در وزارت نیرو با ظرفیت 4500 مگاوات با حضور آیت الله رئیسی رئیس جمهور شهید با سرمایه گذاران عمده این منطقه منعقد و عملیات اجرایی آن آغاز شد. ” انرژی های تجدیدپذیر در دنیا و کشور متنوع است و شامل انرژی باد، انرژی زمین گرمایی، انرژی حاصل از فاضلاب و فرآیندهای زباله (معروف به انرژی زیست توده) و غیره است که همگی در دستور کار قرار دارند. در همین راستا اخیرا قراردادی با سرمایه گذاران برای ساخت نیروگاه بادی به ظرفیت 1500 مگاوات منعقد شد. بزرگترین نیروگاه بادی شرق کشور نیز اخیرا به بهره برداری رسید.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس قانون، پیش بینی می شود صنایع بزرگ برق و انرژی کشور از سال 1402 هجری شمسی یک درصد برق مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تامین کنند و در سال اول 1402 هجری شمسی و دو درصد نیز در سال 1403 هجری قمری و به میزان تا 5 درصد. هر سال این امر تقاضای زیادی را در بازار سهام برای سرمایه گذاران تجدیدپذیر ایجاد کرده است. در شورای عالی نیرو با حضور رئیس جمهور، مصوب شد که ادارات دولتی نیز موظف شوند 20 درصد برق مورد نیاز خود را از انرژی های تجدیدپذیر استفاده کنند. در سال اول یعنی امسال 5 درصد پیش بینی شده بود و در چهار سال آینده 5 درصد اضافه می شود و تا 20 درصد برق اداری باید از برق تجدیدپذیر استفاده شود. به عبارت دیگر، 5 درصد برق صنایع بزرگ به اضافه 20 درصد برق اداری، تقاضای قابل توجهی را نشان می دهد و جذب سرمایه گذاری خوبی را برای این حوزه فراهم کرده است.
محرابیان در تشریح مستندات اولیه توسعه صنعت برق گفت: پیش بینی می شود در برنامه هفتم تا پایان سال پنجم برنامه 30 هزار مگاوات از ظرفیت نیروگاه های تولید برق کشور و انرژی های تجدیدپذیر اختصاص یابد. گیاهان مورد انتظار است. این زیرساخت همچنین شامل کارخانه ها و واحدهای صنعتی است که می توانند پنل های خورشیدی، توربین های بادی یا انواع تجهیزات مورد نیاز این ایستگاه را تولید کنند.
وی ادامه داد: از جمله کارهایی که در دستور کار قرار گرفت بهره برداری از انرژی بورس انرژی برای خرید و فروش برق و تامین نقدینگی نیروگاه ها است. از ابتدای سال جاری بر اساس سیاست پیش بینی شده، برق مورد نیاز شبکه توسط شرکت های توزیع و انرژی منطقه ای از طریق بورس خریداری می شود. این روش در گذشته بود اما نمایشی از بازار سهام بود. کمتر از 1 درصد برق کشور در بورس خرید و فروش می شود، اما در حال حاضر بیش از 60 درصد برق مورد نیاز کشور از طریق بورس خریداری می شود و قیمت آن در حین معامله به صورت نقدی به صاحب نیروگاه پرداخت می شود. . پیش بینی می شود درصد خرید و فروش برق از طریق بورس در سال پنجم برنامه هفتم توسعه به 60 درصد برسد. یعنی به نوعی مفاد سال پنجم برنامه را اجرا کرده ایم و اکنون بیش از 60 درصد برق از طریق بورس خرید و فروش می شود.