به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ای بی اس نیوز ، عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت چهاردهم اخیرا در گفت وگویی 14 چالش مهم اقتصاد ایران را تشریح کرد. طبیعتا یکی از این چالش ها که مستقیما با عدم تعادل در بازار ارز مرتبط است، حوزه تجارت خارجی است.
همتی در این خصوص گفت: تجارت خارجی ما فقط در سال های 95 و 97 مثبت بوده است، به تجارت غیرنفتی اشاره می کنم و مابقی 15 سال گذشته منفی بوده و متاسفانه حداقل در دو سه سال اخیر به خصوص. در سال گذشته، ما به کسری 17 میلیارد دلاری رسیدیم، و اگر این روند ادامه پیدا کند و راه حلی پیدا نکنیم، که مطمئناً این کار را خواهیم کرد، باعث می شود نفت خود را خرج کنید. درآمد حاصل از واردات است و شما نمی توانید برای توسعه کار کنید و این یک مشکل است و اینها چالش های مهمی هستند، اما چالش های دیگری نیز وجود دارد. اما اینها چون مهم هستند اول باید مطرحشان کنیم. و دولت چهاردهم مصمم است انشاءالله این امر را با جدیت اجرا کند.
نزدیک کردن نیما به نرخ آزاد راه حل همتی برای پوشش کسری تجارت خارجی است
در دوره ریاست آقای همتی در بانک مرکزی، نرخ نیما با کمی انحراف از بازار غیررسمی و با نوسانات کمتر افزایش یافت. این اقدام از کاهش مشوق های صادراتی و بازده ارزی و همچنین افزایش تقاضای واردات و برآورد بیش از حد واردات جلوگیری کرد.
این سیاست در آن زمان یکی از اهرم های بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز در شرایط نسبتا بحرانی سال های 1397 و 1398 بود و در واقع افزایش انگیزه صادرات و بازگشت ارز و کاهش تقاضا برای ارزهای وارداتی باعث شد. با وجود کاهش شدید ارزهای نفتی در سال 2018 و به ویژه در سال 2017 (که سهم دولت در ارزهای نفتی 7.5 میلیارد دلار بود) می توان بر این دوره دشوار غلبه کرد.
بنابراین با توجه به مصاحبه های وزیر اقتصاد به نظر می رسد هدف اصلی از ایده همتی جلوگیری از ایجاد انگیزه برای اضافه اظهاری واردات و کم اظهاری صادرات و کاهش مابه التفاوت نرخ نیما و آزاد باشد. نرخ بازار و البته حفظ ارز ترجیحی برای کالاها یک ضرورت است.
تقویت کنترل گمرکی و به روز رسانی ارزش ها
اگرچه بررسی های کارشناسی نشان می دهد که موفقیت دولت در نزدیک کردن نرخ نیما به بازار آزاد می تواند اختلاف گمرکی را تا حد زیادی برطرف کند، اما باید توجه داشت که با توجه به کاهش فاصله نرخ نیما با بازار غیررسمی، گمرک کنترل ها باید تقویت شود.
یکی از دلایلی که باعث ایجاد صف های سنگین اپلیکیشن برای واردات محصولاتی مانند تلفن همراه و … شده است، به روز نشدن سازوکارهای تعیین ارزش گمرکی و سود نجومی نهفته در واردات کالا به دلیل برآورد بیش از حد است. .
همانطور که در مجموعه ای از گزارش های مربوط به این موضوع به تفصیل توضیح داده شد، عدم نظارت دقیق و به روز رسانی مکانیسم تعیین ارزش باعث شده است که برای مثال محصولی مانند آیفون 13 پرو مکس با قیمتی در حدود 600 تا 700 دلار باشد. ، الان حدود 1000 دلار است که باید اعلام شود.
انگیزه بالاتر در مقایسه با گزارش کالا
نکته دیگری که در اینجا قابل تامل است، انگیزه بیشتر واردات کالا به دلیل تخصیص ارز 28500 تومانی و تفاوت قابل توجه آن با بازار آزاد است. با توجه به واردات 15 تا 20 میلیارد دلاری مایحتاج اولیه و تدبیر وزیر اقتصاد برای تداوم سیاست تخصیص ارز ترجیحی، مطمئناً این یکی از حوزه هایی است که تقویت کنترل گمرکی ضروری است. برای جلوگیری از اعلام بیش از حد حوزه واردات کالا است.
تقویت کنترل گمرکی تنها به معنای به روز رسانی مکانیزم ارزش گذاری قیمت ها نیست، بلکه دامنه این کنترل باید شامل تمامی نقاط ضعف گمرک باشد. به عنوان مثال، در برخی موارد، تلرانس وزنی در مورد گزارش حجم واردات کالاها مجاز بود که منجر به ایجاد زمینه برای اضافه اظهاری در این حوزه شد.
3 چالش اصلی در حوزه تجارت خارجی در نشست مشترک بانک مرکزی و گمرک
لازم به ذکر است 3 چالش اصلی در حوزه تجارت خارجی که در نشست مشترک مسئولان ارزی بانک مرکزی با گمرک در سال گذشته با رویکرد تسهیل بازگشت ارزهای صادراتی و مدیریت ارزهای وارداتی به شرح زیر است:
1- مبدا واحد پول: گمرک ایران بخشنامه ای صادر کرد که بر اساس آن از بند اول ماده 38 قانون مقررات صادرات و واردات، امکان ترخیص نامحدود و نامحدود ارزش کالا از ست های تولیدی (بدون ثبت سفارش و ارز) وجود دارد. منبع). . این بخشنامه نظارت پولی بانک مرکزی را زیر سوال می برد و مشخص نیست ابهامات در این جلسه برطرف شده است یا خیر.
2- کارت های یکبار مصرف: یکی از چالش های غیرمستقیم مربوط به گمرک، موضوع کارت های یکبار مصرف است که بازگشت ارزهای صادراتی را با چالش مواجه می کند. بر این اساس مشخص نیست بانک مرکزی چه برنامه ای در سر دارد.
3-عدم به روز رسانی مکانیسم ارزش گذاری: ارزش گذاری کالاهای وارداتی یکی از چالش های بانک مرکزی و گمرک است. چندی پیش برخی مدعی شدند که بین 20 تا 30 درصد برخی از کالاها به دلیل تاخیر در به روز رسانی ارزش افزوده شده است. یکی از مهم‌ترین مصادیق این مشکل، ارز مرتبط با واردات گوشی‌های همراه است که دبیر انجمن واردکنندگان اعلام کرده بود که تا 100 درصد برخی از مدل‌های گوشی شیائومی گران‌قیمت هستند.
انتهای پیام
