بازار خودرو را نمی توان با قرعه کشی تنظیم کرد

از تیرماه سال جاری علاوه بر فروش خودرو از طریق قرعه کشی، فروش خودرو در بورس کالا با وجود نظرات مثبت و منفی فراوان در دستور کار وزارت حراست قرار گرفت. این بحث و درگیری میان موافقان و مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا از روز گذشته (دوشنبه 12 بهمن ماه) با نامه رئیس شورای رقابت در راس سازمان بورس وارد فاز جدیدی شده است.

کارشناس خودرو این کشور خاطرنشان کرد: خوشبختانه این سبک از تقاضا از سوی سوینگرها در عرضه خودرو در بورس کالا وجود ندارد. در نتیجه در آخرین قرعه کشی خودرو، حدود 10 تا 11 میلیون نفر برای ثبت نام اقدام کردند، اما افراد کمتری در فروش همین خودروها در بورس کالا شرکت کردند.

وی ضمن اشاره به ضرر قیمت گذاری دستوری خودرو بر خودروسازان گفت: یکی از نکات قابل توجه عدم تناسب افزایش قیمت خودرو با تورم کشور است. در دولت سیزدهم شرکت های سایپا و ایران خودرو تنها یک افزایش قیمت داشتند که البته مانع از تاثیرگذاری فشار سیاسی در این مورد شد. اما به نظر می رسد بورس می تواند این فشار را کاهش دهد.

به گزارش ای بی اس نیوز، پایان عرضه خودرو به صورت قرعه کشی از ابتدای سال 1401 یکی از وعده های اصلی وزیر صنعت، معدن و تجارت برای نزدیک به یک سال گذشته بود و با تاکید بر اینکه سخنگوی وزارت صمت در اوایل دی ماه گفته بود که تحقق این وعده تقویت شد.

عرضه خودرو در بورس، نوسانگرها را در حاشیه قرار می دهد

وی ادامه داد: گروه بعدی جویندگان خودرو سرمایه گذاران هستند. برخی افراد بر اساس پیش بینی های خود خودروی مورد علاقه خود را در بازار از طریق قرعه کشی، بورس کالا و یا حتی در بازار آزاد خریداری می کنند و آن را برای مدت معینی نگهداری می کنند. در نهایت، سومین گروه از خریداران خودرو، سوینگرها هستند. این گروه در قرعه کشی ماشین با هر روشی از جمله اجاره کد ملی دیگری وارد چرخه قرعه کشی می شوند.

خودروسازان باید برای فروش خودرو در بورس برنامه بلندمدت بدهند

انتهای پیام

شجاعی، قرعه کشی را بدترین راه برای عرضه خودرو در شرایط نوسان و افزایش نرخ ارز دانست و گفت: به گفته برخی نمایندگان مجلس، تمام سود حاصل از فروش خودرو در بورس به جیب خودروسازان می رود. نه در دولت به همین دلیل این روش عرضه صحیح نیست. در حالی که در این شرایط به جای رها شدن کامل بورس، سازوکار مناسبی برای تخصیص سود آن تعریف شود.

شجاعی در این خصوص ادامه داد: از سوی دیگر عرضه خودرو از طریق کانال قرعه کشی بازار را تنظیم نمی کند به عنوان مثال با افزایش 15 درصدی نرخ دلار، قیمت خودرو در بازار آزاد به صورت اسمی 25 درصد افزایش می یابد. و به هر حال در این مورد، قیمت های بازار آزاد به شدت تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز است. ضمناً فروش خودرو به روش قرعه کشی شفاف نیست.

وی افزود: زیان ایران خودرو و سایپا قبل از عرضه خودرو به بورس کالا به دلایل مختلف از جمله ناکارآمدی، هزینه های سیاسی و طرح های برنامه ریزی نشده، حدود 110 تا 115 هزار میلیارد تومان بود که سودآور بود، اما بیشتر آن ناشی از دولت است. قیمت گذاری تحمیلی چرا که همین شرکت ها در دهه 80 سودآور بودند.اگر سود فروش خودرو در بازار سرمایه را در این چند ماه به نسبت زیان شرکت های گذشته و سود کوتاه مدت آنها بین 6000-7000 میلیارد تومان در نظر بگیریم. ، این میزان سود رقمی نیست که بر اساس آن بتوان گفت فروش خودرو در بورس رانت وحشتناکی است. اینها خودروسازان هستند.

شجاعی در خصوص کشف قیمت بالاتر خودرو نسبت به کارخانه در بورس گفت: در این راستا باید هزینه تولید بازنگری شود و یا سقف قیمتی برای خودروساز در بورس تعیین شود. البته ضرر و زیان ناشی از قیمت گذاری های تحمیلی دولت (قیمتی کمتر از قیمت تمام شده تولید) به حدی است که در صورت عدم تعیین سقف قیمت در کوتاه مدت، جبران نخواهد شد.

به گفته این مقام مسئول، وعده لغو قرعه کشی تا پایان سال جاری همچنان پابرجاست و قرعه کشی ها تا پایان امسال به طور کامل لغو می شود. خارج از خواهد بود.

در شرایطی که کمتر از دو ماه به پایان سال باقی مانده است، نه تنها این چالش محقق نشده است. برعکس، در آخرین برنامه قرعه کشی ایران خودرو، 9 میلیون و 600 هزار نفر برای 21 هزار خودرو ثبت نام کردند. بررسی ها نشان می دهد که شانس برنده شدن در این قرعه کشی تقریبا کمتر از 0.2 درصد بوده است. این اتفاقات باعث شد تا از قرعه کشی خودرو به عنوان قرعه کشی ملی یاد شود.

به نظر می رسد در شرایط فعلی عرضه خودرو در بورس کالا، با کاهش تقاضای سرمایه و سفته بازی، نتایج مطلوب تری و رضایت بیشتر خودروسازان و مصرف کنندگان به همراه داشته باشد.

در همین رابطه مرتضی شجاعی، کارشناس بازار و صنعت خودرو در گفت وگو با ای بی اس نیوز، ضمن اشاره به وجود سه نوع تقاضا در بازار خودرو، اظهار کرد: اولین گروه از متقاضیان خریداران دائمی خودرو، مصرف کنندگان واقعی هستند. این موضوع به این دلیل است که در سال های اخیر افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد باعث کاهش قدرت خرید این افراد شده است و این دسته تنها به خرید خودرو از طریق قرعه کشی و بورس کالا امیدوار هستند.

کارشناس بازار و صنعت خودرو کشور گفت: در دوره قرعه کشی خودرو، نهادهای نظارتی از جمله وزارت امنیت به دلیل نامشخص بودن روند خرید، اما با توجه به استانداردها و الزامات، نماینده ای را برای نظارت بر عملکرد و قرعه کشی تعیین کرده اند. بورس، عرضه خودرو در بورس کالا شفاف تر و مطمئن تر است. به عنوان مثال اخیراً تعداد خودروهای عرضه‌شده توسط یکی از گروه‌های خودرویی به بورس کالا کمتر از تعهد اولیه آن بوده که همین موضوع دلیل لغو معاملات آن در تالار خودروی بازار پایتخت شده است. البته بهتر است بگوییم این مشکل با کمک مکانیزم نظارتی شفاف بورس تشخیص داده شد و ظرفیت نظارتی بورس به صنعت خودرو کمک می کند.

یک کارشناس خودرو با تاکید بر اینکه عرضه خودرو به قید قرعه به هیچ وجه منجر به تنظیم بازار نمی شود و نمی تواند، گفت: قیمت گذاری خودرو در بازار آزاد توسط غرفه داران و با نوسانات نرخ ارز شکل می گیرد. اما عرضه خودرو در بورس کالا تعادل بازار را در برابر شوک های پولی حفظ می کند.