سوال: در کشور ما اتفاقاتی افتاده است که می توان گفت مانعی برای نگهداری زنبور عسل است و استفاده از تمام مزایایی که ذکر کردید می تواند به تولید محصول کمک کند. ما با آفت کش ها و حشره کش ها آشنایی نداریم. ریزگرده در جنوب است که باعث کاهش و مرگ زیادی زنبورها شده است به همین دلیل ایجاد کلنی و سپس با یک سری بی توجهی ها به راحتی کلنی را از دست می دهد. با تمام این آمارها باید گفت اولین نفری هستیم که تولید داشتیم افزایش آماری داشتیم اما این افزایش متناسب با ظرفیتی که داریم نیست، خیلی بهتر از این می توانیم کار کنیم، راه حل ها را بشنویم.
قاسمی: در مورد موانعی که گفتید، خب، ما این ریزگرده ها را به عنوان تغییر اقلیم می شناسیم، یعنی فقط این ریزگرده ها نیستند که باعث این آسیب می شوند. به یک نکته مختصر اشاره کردید، ما در این صنعت به طور کلی مسائل آموزشی و ترویجی داریم. در بحث زنبورداری متاسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده است. تولیدکنندگان و زنبورداران همچنان از مزیت های سازمان تامین اجتماعی و بیمه بی بهره اند. این یک مشکل بسیار اساسی است که در این صنعت در کشور ما وجود دارد. برای اینکه بتواند به درستی تولید کند باید در منطقه ای واقع شود که کارخانه وجود داشته باشد. حمل کندو بین استان ها و شهرستان ها به شدت آسیب می بیند، یعنی یکی از موانع است، نقطه ای که به تولید کننده برمی گردد و به مصرف کننده برمی گردد و یک سیستم Na خوبی که در کشور این است که ما هنوز نتوانسته ایم استاندارد اجباری برای عسل داشته باشیم. خب متأسفانه در بحث تولید عسل برخی مدعی هستند که با استاندارد اجباری عسل می توان جلوی این کار را گرفت و ما باید از حقوق تولیدکنندگان خود حمایت کنیم. ما همچنین باید از حقوق مصرف کننده حمایت کنیم، خوب، این یک سری موانع است، موانع عمومی مانند کمبود نقدینگی کافی، عدم بسته بندی مناسب و مواردی که متاسفانه در بخش کشاورزی با چالش ها و موانع جدی روبرو هستند. اینجا نیز غالب شود
سوال: آیا به ده میلیون دلار نمی رسد؟
قاسمی: خیر.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه مجله کشاورزی رادیو اختاز میزبان جناب آقای دکتر ارسلان قاسمی رئیس کمیته کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تعاون ایران جهت تشریح مدیریت و برنامه بود. برای استفاده از سایت های پرورش زنبور عسل در کشور.
سوال: در دنیا به آن توجه زیادی می شود.
قاسمی: شاید بتوان گفت زیرساخت اساسی توسعه کشاورزی در هر کشوری مسئله زنبور عسل است. در کشور ما بر اساس مدارک موجود، در استان لرستان، باستان شناسان آثاری یافته اند که 800 سال قبل از میلاد به تولید و پرورش زنبور عسل مشغول بوده ایم. ما عسل و عسل بودیم، یعنی تاریخچه بسیار عمیقی در ایران دارد، اما بدون توجه به تغییرات اقلیمی که امروزه بشر با آن مواجه است، جمعیت زنبور عسل را بهویژه در نیمکره شمالی ما به شدت تحت تأثیر قرار داده است، بنابراین اهمیت زنبور عسل در این منطقه است. برای ما اهمیت حیاتی دارد، هرچند گفته شده ارزش افزوده گرده افشانی زنبور عسل 60 است و برخی آمارها 150 برابر ارزش افزوده عسل است، یعنی اصلا عسل را رها می کنیم، فقط مواظب این موجود باشید که صنعت دیگری است که این امکان و این پتانسیل در این مخلوق خداوند متعال وجود دارد.
سوال: آقای دکتر قاسمی، بحث تجاری که در دنیا برای زنبورهای عسل در صنعت زنبورداری وجود دارد را خلاصه و برجسته کنیم و نقش خودمان را از زبان حضرتعالی در چه شکلی ببینیم؟
قاسمی: پس از چین و ترکیه، سومین کشور تولیدکننده عسل در جهان هستیم. خب متاسفانه یکی از کمبودهایی که در بخش کشاورزی داریم این است که آمار دقیق نداریم. اما ما بالغ بر 100000 تن عسل داریم. تولید کشور در سال 1400 یعنی در سال گذشته بیش از 1800 تن به ارزش 6.5 میلیون دلار صادرات داشته ایم. ارزش دلاری صادرات ما این است که فقط به ۲۲ کشور دنیا عسل صادر کردیم. خب مثلا ما صادرکننده ژل رویال نیستیم. ما واردکننده هستیم اما مقدار کمی از موم و گرده گل وارد نکرده ایم، در این یک سال و دانش فنی ساخته ایم.
سوال: چگونه می توان استفاده از ظرفیت هایی که در کشورمان برای زنبورداری وجود دارد و اثرات مثبت آن بر تولید محصول را مدیریت و برنامه ریزی کرد؟
قاسمی: ببینید، نکتهای که در ابتدا میخواهم به آن اشاره کنم این است که تخمین زده میشود که زنبور عسل در تهیه و تولید بیش از یک سوم محصولات غذایی جهان نقش حیاتی دارد و این به لطف گرده افشانی و باروری درختان و گیاهان که این نقش را ایفا می کند. تحقیقاتی توسط انجمن ملی پرورش دهندگان زنبور عسل فرانسه انجام شده است که بسیار جالب است. می گویند 70 درصد آفتابگردان و سیب و 80 درصد توت فرنگی و 80 درصد گیلاس و 100 درصد تولید شبدر و یونجه در فرانسه به دلیل گرده افشانی زنبور عسل است عزیزم خوب است زنبور این خواص را دارد و شما باید به این داستان توجه کنید، اما در کشور ما.
رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تعاون ایران گفت: در 10 ماهه امسال یک هزار و 330 تن عسل به ارزش 2.5 میلیون دلار به 22 کشور جهان صادر کردیم.
سوال: این را بگوییم، این آمار مهم است، من می گویم 10 میلیون دلار با توجه به اینکه ما در جایگاه سوم تولید هستیم و اتفاقی که در دنیا می افتد حدود 120 میلیارد دلار است و نشان می دهد که باید باز هم گفته شود. چه تعداد از محصولات هیچ نقشی در تجارت ندارند.
قاسمی: ببینید از زاویه دیگری به این موضوع نگاه کنید، اگر بپذیریم سرانه مصرف مردم حدود یک کیلوگرم است، الان بین 800 تا 1200 تا 1300 گفته شده است، حالا به طور متوسط 86 تن را در نظر بگیرید، باید مصرف داخلی داشته باشد. یعنی چیزی به سختی برای صادرات رها می شود، باید در داخل کشور مصرف شود و مصرف می شود. رقمی که برای صادرات باقی مانده است، تعداد زیادی نیست در حالی که سایر صنایع نیز از عسل و فرآورده های زنبورعسل استفاده می کنند، اما کشور می تواند به سمتی برود که در تجارت جهانی نقش داشته باشد، وجود دارد و باید موانع را برداریم تا به آنجا برسیم.
