طبیعتاً در شرایط عادی میزان مصرف انرژی می تواند یکی از شاخص های مثبت تولید و ارزش آفرینی و حداقل رشد اقتصادی باشد، اما تقسیم بندی مصرف در ایران در شرایط کنونی نشان دهنده لزوم بازنگری برای استفاده و افزایش سهم بخشهای مرتبط با صنعت و تولید و حرکت به سمت بهینهسازی مصرف در همه بخشها بهویژه در بخش خانگی و تجاری. علاوه بر این، نیاز به بهینه سازی مصرف انرژی در سایر بخش های عمده مصرف کننده انرژی در کشور نیز در سرلوحه برنامه های مرتبط با مصرف ضروری است.
به گفته وزارت نفت، واقعیت در ایران این است که با الگوی فعلی مصرف انرژی به ویژه گاز طبیعی در کشور، نه تنها نسل های آینده از این ثروت ملی محروم خواهند شد، بلکه بعید نیست که نسل فعلی نیز از این ثروت ملی محروم شوند. همچنین باید با کمبود انرژی مواجه شد، زیرا تولید و مصرف انرژی در کشور مختل شده است که به معنای حذف صادرات، تخلیه و کاهش تولید گاز طبیعی در مخازن فعلی کشور و نیاز به سرمایه گذاری برای حفظ و نگهداری است. شرایط تولید و همچنین لزوم توجه به تغییر شیوه مصرف برای جلوگیری از بحران کمبود انرژی در کشور که امری اجتناب ناپذیر و یک نیاز ملی است.
ایران هم اکنون از نظر ذخایر گاز در رتبه دوم، از نظر تولید سوم و از نظر مصرف جهانی رتبه چهارم است که بدون توجه به تناسب بین این سه رتبه جایگاه خوبی است، اما در بخش خانگی گاز طبیعی در حال حاضر حدود 74 است. درصد سبد هیدروکربنی و 70 درصد انرژی کشور را تامین می کند که این نیز جایگاه معتبری است، اما نکته اصلی لزوم حفظ تعادل تولید، پالایش، حمل و نقل و مدیریت مصرف در داخل است که باعث برنامه ریزی و اجرا می شود. برای رشد متوازن در همه بخش ها مهم است. با این تفاسیر مصرف صحیح و اصلاح الگوی مصرف فعلی در شرایط فعلی کلید حفظ این موقعیت ها و به عبارتی حفظ تعادل مطلوب است.
از سوی دیگر، در میان دیگر شاخص های مهم در بخش مصرف گاز، ضریب شدت انرژی وجود دارد که به سادگی مقایسه بین مقدار به دست آمده و انرژی مصرفی را نشان می دهد، به عبارت دیگر در کشور ایران در صورت ارزش ایجاد شده. بر اساس واحد ریال و مترمکعب مصرف گاز طبیعی در نظر بگیرید که این ضریب نسبت به سایر کشورهای جهان (میانگین جهانی) 3 است و در مقایسه با کشورهای پیشرفته بسیار بیشتر از این عدد است. یعنی در سطح جهانی اگر یک متر مکعب گاز مصرف کنند سه برابر ارزش کالا یا خدمات تولیدی در کشور ماست. آنها می گویند در قیمت بالای تمام شده، بخشی که مربوط به مصرف انرژی است و باید به آن توجه ویژه ای شود، بهینه سازی مصرف است.
اما یکی از دلایل مصرف بالای داخلی، قیمت پایین آن است، از جمله دلایل مصرف بالای سوخت داخلی، راندمان و بهره وری پایین اکثر بخش هایی است که گاز طبیعی را به عنوان سوخت غالب در کشور مصرف می کنند. به دلیل غیراستاندارد بودن تاسیسات، ساختمان ها، سیستم ها گرمایش و رعایت نکردن مقررات در ایران چندین برابر میانگین جهانی انرژی اتلاف می کند، بنابراین لازم است برای بهبود این مشکلات توجه بیشتری شود و نسبت به آنها اقدام شود.
انتهای پیام
به گزارش ای بی اس نیوز، بر اساس آخرین آمار رسمی منتشر شده، ایران با حدود 32.6 تریلیون مترمکعب گاز طبیعی، حدود 18 درصد از ذخایر قطعی گاز جهان را به خود اختصاص داده و دومین ذخایر گازی جهان را به خود اختصاص داده است. وجود این ذخایر عظیم در ایران، سیاستگذاران بخش انرژی کشور را بر آن داشته است تا برای توسعه زنجیره ارزش صنعت گاز برنامه ریزی کرده و در حوزه های تولید و پالایش، حمل و نقل، ذخیره و توزیع گاز طبیعی در تمامی مناطق سرمایه گذاری کنند. از ایران با هدف جایگزینی گاز با سایر فرآورده های نفتی در سبد خرید. انرژی علاوه بر بهره مندی از این سوخت پاک به جلوگیری از افزایش سریع مصرف فرآورده های نفتی کمک کرده است که کاهش صادرات یا واردات آن می تواند درآمد و رونق اقتصادی کشور را به همراه داشته باشد.
البته شاخص های دیگری مانند بهره وری در تولید می تواند در قیمت نهایی تاثیرگذار باشد که در جای خود می توان به آن پرداخت، اما آنچه در مورد مصرف گاز طبیعی در کشور در همه بخش ها می توان گفت، پایین بودن بسیار پایین است. قیمت گاز طبیعی مصرفی در کشور در تمامی بخش ها مصرفی است که با بی توجهی یا عدم توجه به الگوی مصرف فعلی در تمامی بخش ها قابل توجه است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
ایران هم اکنون پس از آمریکا، روسیه و چین چهارمین مصرف کننده گاز در جهان است و پس از آن کانادا، قطر، ترکمنستان و نروژ قرار دارند.
رونق اقتصاد جهان مستلزم منابع انرژی است و مطالعات مختلف نشان می دهد که منابع هیدروکربنی تا سال 2050 به عنوان منابع اصلی انرژی باقی خواهند ماند و بر این اساس، تحلیل سیر تحول این منابع و توزیع جغرافیایی آنها نشان می دهد که تا سال 2025 تنها پنج مورد کشورهای منطقه خلیج فارس شامل ایران، عربستان سعودی، کویت، عراق و امارات متحده عربی تولیدکنندگان اصلی نفت و کشورهای ایران، روسیه، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی تولیدکنندگان اصلی نفت خواهند بود. پنج تولید کننده برتر گاز در آن زمان.
