اولین قدم برای کاهش تاثیر دلار، انتخاب مدل اقتصاد باز یا بسته است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رادیو گفتگو در بخشی از برنامه گفت وگوی اقتصادی میزبان آقای مجیدرضا حریری، رئیس هیات مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین بود تا در خصوص بررسی راه کارهای ارائه دهد. کاهش وابستگی اقتصادی کشور به دلار.

سوال: به هر حال، در دهه های گذشته، چین علاوه بر رشد اقتصادی مستمری که تجربه کرده و حضور موثر خود در نظام اقتصادی جهانی را داشته، به دنبال تقویت یوان و شاید توانایی استفاده از پول خود است. سطح آسیا که می تواند جایگزین دلار در جهان شود، همانطور که می دانیم کشورهای عضو آسه آن، چین، کره جنوبی و ژاپن توانستند نرخ ارز بسیار خوبی داشته باشند. آیا برای کاهش وابستگی اقتصادی کشور به دلار، آیا تغییر روی یوان می تواند همان ریسک دلار را برای ما افزایش دهد یا خیر؟ بیایید آن را از شما بشنویم.
حریری: دلار، یوان، ین یا یورو، مبنای اثر نرخ ارز چیست، خیلی مهم نیست، خود یوان اکنون با دلار اندازه گیری می شود، یوان چند دلار است؟ دلار چند یوان است؟

سوال: آیا دلار مبنای ارزیابی است؟

حریری: اساس ارزیابی به هر حال دلار است که می توان آن را با ارزهای ملی مبادله کرد و اینکه چین توانسته است تجارت خود را از کمتر از چند دهم درصد به حدود 6 درصد با یوان در جهان افزایش دهد. روند 14-15 ساله نیاز به درآمد اولیه دارد، یعنی سال ثبات اقتصادی، سال رشد اقتصادی فزاینده و ذخایر ارزی متناسب با دلاری که چین دارد، چین یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر مبادله دلار و طلا در جهان است. . هیچ کدام از اینها ما نیستیم، وقتی مثل پول ملی خود نیستیم، نه پول ملی ما، اساساً 5-6 کشور در دنیا هستند که می توانند پول ملی خود را مبنای محاسبه قرار دهند. جهان، ما باید در مورد آن فکر کنیم. این ترکیب سبد ارزی و معاملات ما چگونه باید باشد و چقدر باید تحت تأثیر کدام ارز باشد، اینها چیزهایی است که من به عنوان یک تاجر یا در یک برنامه رادیویی می توانم تصمیم بگیرم، این بانک پول است و آن در حوزه بین المللی خود نیز; اما اینکه فکر کنیم می خواهیم وابستگی خود به دلار را کاهش دهیم، به طور کلی امکان پذیر است، نه اینکه بگوییم این احتمال صفر است، آیا می توانیم اثر دلار را در اقتصاد خود به صفر برسانیم؟ وجود ندارد، اما اثر آن قابل کاهش است. با این حال، همه اینها مستلزم آن است که ابتدا تصمیم بگیریم که چگونه می خواهیم اقتصاد خود را در حوزه مسائل پولی-مالی و مهمتر از آن در حوزه اقتصاد کلان خود مدیریت کنیم؟
مشکلی که در اقتصاد ما وجود دارد 5 دهه است که وجود دارد و ربطی به تاریخ بعد از انقلاب ندارد یعنی از زمانی که دلار نفتی وارد اقتصاد ما شد و اقتصاد نفتی شکل گرفت، این است که ما در برخی تابع اقتصاد بازار هستیم. جاهایی، حتی در آمریکا آزادتر است، ما در برخی جاها در حال نهادینه کردن و ایجاد نوعی اقتصاد سوسیالیستی، حتی سوسیالیستی تر از اتحاد جماهیر شوروی سابق هستیم.
این مدل جواب نمی دهد، باید تکلیف خود را پیدا کنیم، در کوتاه مدت در دوران تحریم، در میان مدت که تحریم ها برداشته می شود و در بلندمدت باید متدولوژی مشخصی برای ساماندهی اقتصادمان داشته باشیم و اتخاذ کنیم. تصمیمات بدون هیچ طرفی در مورد هیچ، من کارشناس نیستم، سعی نمی کنم بگویم کدام یک، شاید سلیقه شخصی دارم، آقا اقتصاد آزاد یا اقتصاد متمرکز کدام بهتر است؟ شما باید یکی از این دو را انتخاب کنید، باید بگویم سلیقه ها متفاوت است، برخی می گویند اقتصاد آزاد بهتر است، برخی می گویند اقتصاد متمرکز بهتر است. من شخصاً معتقدم انتخاب یکی از آنها بهتر از وضعیت فعلی است، از وضعیت فعلی که نه این هستیم و نه آن و هر دو این و آن هستیم. بیایید تصمیم بگیریم با کدام مدل اقتصادی کشور را اداره کنیم؟ اگر در مورد این مدل تصمیم بگیریم، مدل ابزار بر اساس این مدل تعریف می شود.
اگر بگوییم یک روز باید پول خرد را بیاورند و تحویل بدهند، یک روز می گوییم 30، 70 بده، یک روز می گوییم 28500 و یک روز می گوییم 4200، یک روز می گوییم نیما، یک روز. می گوییم بازار متشکل، نوعی باور فکری در حوزه اقتصاد را نشان می دهد، اگر تصمیم بگیریم که شخصا معتقدم در شرایط فعلی باید همه منابع ارزی در اختیار بانک مرکزی باشد و از آنها استفاده بهینه شود تا ما می توانیم تمام درآمدهای ارزی خود را برای کسب و کارمان کافی داشته باشیم. او به اندازه کافی نمی دهد. بنابراین باید مهمتر از این باشد که منافع ملی در منافع شخصی تعریف نشود.

سوال: به نظر شما کدام استراتژی برای دستیابی به هدف دور شدن از معاملات دلار مهمتر است؟ استفاده از قراردادهای ارزی یا استفاده از سایر ارزهای جهانی؟
حریری: من به شما گفتم که اینها ابزار هستند، یعنی ابزار تا زمانی که شما روش خود را دارید، می خواهید یخچال را یک زمانی تعمیر کنید، جعبه ابزار و داشبورد مخصوص برای تعمیر یخچال دارید، یک زمانی اگر شما می خواهید ساعت را تعمیر کنید، ابزار متفاوت است، ممکن است، مطمئناً امکان تعمیر یخچال با ابزار ساعت برای ما وجود ندارد. اگر هر دو را در جعبه ابزار قرار دهیم، مطمئن باشید که فقط باعث سردرگمی و زمان و عدم تمرکز می شود. بنابراین باید رفتار خود را تعریف کنیم، چه نوع رفتاری را می خواهیم اتخاذ کنیم و ابزار مناسب برای آن انتخاب کنیم، سپس شروع به کار روی این راه حل کنیم. نه دولت ها راضی هستند، نه دولت و نه حاکمان، هیچکس از این اقتصاد راضی نیست. چون نفهمیدیم کجا میخواهیم برویم و چون هدف را نمیدانستیم، ابزار مناسبی برای آن هدف نداریم، هر روز تصمیم میگیریم و بعد که آن تصمیم خراب شد، یک تصمیم دیگر علیه آن بگیرید، از دی و بهمن گذشته تا الان سه چهار ماه است، ببینید چند مدل سیاستی در حوزه ارز و در حوزه صادرات ارز اجرا کرده ایم. و اینها نشان دهنده نوعی سردرگمی و سرگردانی است که طبیعی است زیرا تکلیف اقتصاد کلان ما مشخص نیست.