به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ای بی اس نیوز ، سند جدید گازی ایران و ترکمنستان که امروز با حضور رئیس جمهور اسلامی ایران و رهبر ملی ترکمنستان بین شرکت ملی گاز ایران و رئیس جمهور امضا شد. شرکت دولتی ترکمن گاز تحت عنوان سند توسعه همکاری های گازی می تواند نقطه مثبتی در راستای تعاملات منطقه ای انرژی و دیپلماسی گازی ایران باشد. اما آنچه اثربخشی این سند جدید را در راستای اهداف برنامه هفتم توسعه تعیین می کند، جزئیات آن است که هنوز اعلام نشده است.
ایران و ترکمنستان در دو دهه گذشته روابط دشواری را در بخش گاز تجربه کرده‌اند و تجربیات متفاوتی از روابط نزدیک گاز تا بد نیت ترکمنستان به دست آمده است. باید دید تفاهم نامه یا سند جدید گاز تا چه حد امضا شده است. در آغاز دولت چهاردهم باید در افزایش تعاملات و پرهیز از تکرار وعده های بد گذشته موثر باشد.
در دی ماه 1400 بود که قرارداد تبادل گاز ایران، ترکمنستان و آذربایجان امضا شد. این قرارداد با امضای تفاهم نامه در خرداد 1401 مبنی بر مبادله بیش از 10 میلیون متر مکعب گاز بین ترکمنستان و آذربایجان از طریق ایران دو برابر شد.
مبادله روزانه 5 تا 10 میلیون مترمکعب گاز ترکمنستان به آذربایجان از ایران ادامه داشت تا اینکه در اولین روزهای زمستان سال گذشته (23 دی ماه) بورس گاز ترکمنستان به طور کامل متوقف شد.
علت توقف مبادله گاز، اختلاف آذربایجان و ترکمنستان بر سر قیمت گاز بود و مذاکرات دو کشور از دی ماه 1402 ادامه داشت تا در صورت دستیابی به توافق جدید، مبادله گاز از سر گرفته شود. این مذاکرات بی نتیجه ماند و پرونده تبادل گاز در ترکمنستان عملا بسته شد.
در خرداد 1402 وزیر نفت وقت اعلام کرد که به زودی قرارداد واردات 10 میلیون مترمکعب گاز در روز (علاوه بر بورس) با ترکمنستان منعقد خواهد شد، اما ترکمنستان قرارداد واردات گاز را امضا نکرد.
علیرغم تفاهم نامه ها و توافقات قبلی، کاهش شدید دما و افزایش مصرف گاز، مصرف گاز صنایع خانگی، تجاری و غیر عمده از مرز 660 میلیون مترمکعب گذشت و شاهد کاهش فشار گاز در نقاط خاصی بودیم. در انتهای خطوط لوله سراسری گاز کشور، هیچ گازی از ترکمنستان برای پوشش افت فشار شمال شرق کشور دریافت نمی شود.
همچنین در پی مذاکرات فشرده بین طرف‌های ایرانی و ترکمنستانی در خصوص تبادل گاز ترکمنستان و عراق از طریق جمهوری اسلامی ایران، قرارداد تبادل گاز بین طرف‌های ایرانی و ترکمنستان در تیرماه سال جاری (22 تیر 1403) منعقد شد. این قرارداد طی مراسمی با حضور علی مجتبی روزبهانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان و مژداش بابایف رئیس شرکت ترکمن گاز به امضا رسید.
در واقع سند همکاری گازی دو کشور که امروز امضا شد، می تواند نقشه جامعی از آینده تعاملات گازی دو کشور از جمله واردات و تجارت را تشکیل دهد.
مسعود مزکیان رئیس جمهور در دیدار مشترک هیات های عالی رتبه ایران و ترکمنستان، توافقات گازی تهران و عشق آباد را اقدامی راهبردی برای تبدیل ایران به هاب گازی منطقه و تضمین منافع دو طرف دانست. .
absnews
