اطلاعیه انسداد و رفع انسداد وجوه حساب بانکی و چک برگشتی

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا از بانک مرکزی، پیرو بخشنامه 31 خرداد 1402 درباره نحوه پوشش کسری مبلغ چک توسط صادرکننده. چک برگشتی؛ بر اساس بررسی های انجام شده و مکاتبات واصله در حال حاضر در خصوص اجرای تعهدات قانونی مربوط به انسداد وجوه از حساب های بانکی متعلق به صادرکننده چک بلامحل و نحوه رفع انسداد وجوه بلوکه شده در اجرا. احکام، آراء، مجریان دریافتی از مراجع قضایی و ثبتی مربوطه. رویه واحدی در شبکه بانکی کشور وجود ندارد. بر این اساس و به منظور اتخاذ رویه واحد در این زمینه، الزامات و فرآیندهای اجرایی باید به شرح زیر اجرا شود:

در صورت مسدود شدن مبلغ حساب های بانکی صادرکننده چک برگشتی توسط سامانه چک و متعاقبا وصول دستور، تصمیم، حکم مقام قضایی ذیصلاح یا ثبت در خصوص رفع انسداد وجوه مسدود شده در رابطه با چک خاص. در صورتی که اثر سوء رفع نشده باشد و با پرداخت به ذینفع (دارنده نهایی) چک، بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی موظف است بدون دخالت سامانه چک، مبلغ بلوکه شده را آزاد و آن را پرداخت و یا به حساب بانکی واریز کند. توسط این مقامات مطابق با مفاد دستور، تصمیم، فرمان مشخص شده است. متعاقباً به درخواست صادرکننده چک به بانکی که نزد آن حساب جاری دارد، در چارچوب موارد مذکور در تبصره (3) ماده (5) قانون صدور چک، غیرقانونی است. ابزار باید از چک برگشتی حذف شود.

در صورتی که در دستور، تصمیم، اجرائیه مراجع قضایی و ثبتی مبنی بر آزادسازی وجوه بلوکه شده بابت چک خاصی، اثر سوء رفع نشده، ذینفع مشخص نشده باشد و یا پرداخت به شخص دیگری مشخص نشده باشد. نسبت به صاحب نهایی چک بر اساس موازین قانونی قابل اجرا از جمله قانون اجرای احکام مدنی، بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی باید با هماهنگی حوزه حقوقی مربوطه به مراجع مذکور اعلام کند که «وجوه را شمارش می‌کند… تضمین حق ذینفع چک شماره.

در صورت تقدم انسداد حساب توسط سامانه ماهچک بر دستور/تصمیم/اجرای دریافتی از مراجع ذیصلاح بسته به مهلت زمانی وصول سفارش/تصمیم/اجرا در بانک یا اعتبار غیربانکی. موسسه و یا اعلام وضعیت در سامانه های مربوطه در خصوص توقیف حساب، این موضوع باید توسط بانک/موسسه اعتباری غیربانکی و با هماهنگی حوزه قانونی مربوطه به مراجع ذیصلاح اعلام شود.

در رابطه با بندهای دو و سه، در صورت اصرار مرجع قضایی یا ثبت کننده بر اجرای دستور/حکم/مجری، بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی موظف است مستقیماً و بدون دخالت سامانه ماهچک نسبت به اجرای حکم. دستور/حکم/اجرایی.اقدام و با هماهنگی حوزه قانونی مربوطه مراتب را به مراجع ذیصلاح اطلاع دهد.

در صورت آزاد شدن وجه بلوکه شده در حساب های بانکی به شرح بندهای فوق (به استثنای پرداخت کل مبلغ چک به ذینفع به شرح بند اول)، مبلغ پرداختی از حساب مذکور همواره خواهد بود. گیر افتاده در سیستم ماهچک در نظر گرفته شود. اما هنگام رفع اثر منفی چک برگشتی، پس از تماس با سرویس رفع انسداد مهچک حساب مذکور، کد خطای شماره 14 با عنوان «مشخصات کلیدی به صورت آفلاین اعمال شد» توسط بانک عامل ارسال می شود. در این صورت سامانه ماهچک روند برنامه ریزی شده را ادامه می دهد و مبالغ مسدود شده در سایر حساب های صادرکننده چک را با فرض آزادسازی حساب بر اساس دستور/حکم/اجرای واصله از صادرکننده چک، مرجع قضایی یا ثبتی آزاد می کند.

اجرای الزامات فوق الذکر و سایر ضوابط مقرر در بخشنامه شماره 62078/02 مورخ 21/03/1402 به گونه ای باشد که در نتیجه منافع مشمولانی که قبلاً مبلغی را از حساب جاری دریافت کرده اند منتفع گردد. مسدود شده است، ذخیره کنید. ضمناً مؤسسه اعتباری باید مستقیماً و بدون دخالت سامانه چک نسبت به آزادسازی مبلغ مسدود شده توسط سامانه مذکور اقدام کرده و در عین حال کل مبلغ چک را به مدت یک سال مسدود و سپس اثر سوء چک را حذف کند. .

بر این اساس بانک ها موظفند موارد مذکور را در سامانه های اطلاعاتی و عملیاتی مربوطه این مؤسسه اعتباری اجرا کنند و با توجه به مفاد بخشنامه شماره 169153/96 مورخ 16/05/1396 موارد به فوریت رسیدگی شده است. به کلیه واحدهای ذیربط این بانک ابلاغ و بر اجرای آن نظارت دقیق دارند.