آیا قراردادهای اقتصادی با کشورهای همسایه می تواند جایگزین برجام شود؟

گفتگو

ساسان شاهویسی در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی و کارآفرینی خبرگزاری آناوی با اشاره به عضویت ایران در سازمان شانگهای و اوراسیا و همچنین معاهده تجاری ایران و پاکستان و اینکه آیا این توافقات می تواند جایگزین برجام در اقتصاد شود، گفت: ابتدا برخی از ظرفیت هایی که از برجام انتظار داشتیم می گفتیم که ما با سه دیدگاه روبرو هستیم. اگر برجام اصلا محقق نشود، گویی برجام شکست خورده است که تقریباً روابط سیاسی-اقتصادی ما با غرب را بر سر تقاطع قرار می دهد.

وی ادامه داد: رویکرد دیگر این است که اگر رویکرد نسبی وجود داشته باشد، قول هایی که داده اند یعنی بخشی از منابع ارزی ما آزاد می شود و حداکثر صادرات براساس رفتار در گذشته ایجاد می شود. اما در عین حال اگر حرف هایی که گفته شد، به قول آقای رئیسی، چکی که صادر شده آزاد شود تا همه این اتفاقات بیفتد، به نظر می رسد که با نگاهی که آقای رئیسی دارد، در حال ایجاد روابط استراتژیک هستیم. آسیا بچرخد و به شرق بنگرد.

این استاد دانشگاه گفت: همانطور که رئیس جمهور اشاره کردند می توانیم این بستر را با غرب (از اروپا تا سایر کشورها) فراهم کنیم و می توان گفت شاید ورود فناوری و در عین حال سرمایه بتواند از نتایج آن باشد. که اثرات کیفی و عوامل مؤثر می تواند بر بازار داخلی و در نتیجه بر بازار سرمایه، بازار کار و بازارهای مالی تأثیر بگذارد.

شاه وایسی افزود: به نظر من برجام در حال حاضر در راه است و کشورهای طرف مذاکرات برجام تمام سرمایه خود را پشت سر موضوع شورش گذاشته و سهم تحریم‌های مبتنی بر شورش را افزایش داده‌اند که نشان می‌دهد در کوتاه مدت، آنها آنچه را که به دنبالش هستند ندارند.

وی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد به شکلی که امروز ایجاد کرده ایم سهمی که توانسته ایم ایجاد کنیم تقریبا دو و نیم برابر قبل از دولت سیزدهم در صادرات انرژی است. علاوه بر این ما توانستیم بر اساس این رفتار سهمی را که در نرخ رشد اقتصادی ایجاد می کردیم افزایش دهیم و توانستیم منابعی را که در اختیار داشتیم برگردانیم و اختلافات را برطرف کنیم. اجازه دهید رژیم پولی خود را به عنوان یک رژیم پولی منضبط تر، قوی تر و قابل اعتمادتر تعریف کنیم. به دلیل رفتارهای بی اساس کشورهای مخالف ما.

وی ادامه داد: به نظر می رسد سناریوی اصلی که حداقل تا پایان سال باید فرض شود و به سمت تحقق شاخص های اقتصادی سند بودجه 1401 حرکت شود تقریباً اقتصاد منهای برجام باشد.

شاه وایسی گفت: به نظر من اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی باید حداقل تا پایان سال با همین الگو و با همین ترتیب تکامل یابد. شدت و ضعف جنگ در اوکراین تاثیر خاصی بر بازارهای ارزی و مالی ما و شاید اتفاقاتی که ما در تامین مواد اولیه و هزینه نقل و انتقالات ارزی و هزینه های حمل و نقل بین المللی انتظار داشتیم نداشت. در تخفیف‌های فروش صادراتی و وارداتی، مثلاً فشاری که دولت بر سود شرکت‌ها وارد می‌کند، همچنین در تامین آب، برق و گاز و زیرساخت‌های لازم برای تولید، اجازه نمی‌دهد برنامه‌های توسعه‌ای خود را انجام دهیم. .

این استاد دانشگاه بیان کرد: در حال حاضر بسیاری از پروژه های نیمه تمام را تصاحب می کنیم، یعنی از آنها حمایت می کنیم تا به حداکثر سهم برسند و طرح های جدید نیاورند و در نهایت هزینه مالی و همچنین قیمت گذاری اجباری را نیز به همراه داشته باشند. به عنوان مجموعه ای از مکانیسم هایی که می تواند اثرات جزئی تاثیرگذار بر بازار را کاهش دهد و در نهایت به این نتیجه می رسیم که فکر می کنم همین چارچوب و قالبی که نقشه راه رشد تولید غیر تورمی نامیده شده است و همزمان با انقلاب های تحول آفرین تعریف شده در سند تحول و بررسی های دوره ای که دیوان محاسبات به طور صحیح و کامل انجام داده است که انحرافات را اندازه گیری می کند.

شاه وایسی در پایان خاطرنشان کرد: دستاوردها را اعلام می کند و به دست نیافته ها نسبت می دهد و باز هم دستیابی به آن بر عهده دستگاه های اجرایی است. آنچه در سند بودجه می گذرد چیزی به نام برجام پیش بینی نمی کند و اینطور نیست که اگر حسن نیت یا فرصتی وجود داشته باشد از آن استقبال نکنیم. آنچه در صحبت‌ها و دیدگاه‌های وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهور وجود دارد این است که ما از حسن نیت استقبال می‌کنیم، اما اگر تصمیم بر این باشد که ماشین تولید و فناوری نوسازی شود، ظرفیتی که باید برای اشتغال ایجاد کنیم. بسترهایی که برطرف می شود نابرابری ها و ایجاد تعادل بین دهک های بالا و پایین جامعه که ایجاد می کنیم، می خواهیم سیاست های برجام را به تعویق بیندازیم و آنچه مسلم است به نظر من این است که آن را تا پایان برجام به تعویق نمی اندازیم. سال و رویکردها، رویکرد مبتنی بر درون زایی اقتصاد و البته جهت گیری آن مبتنی بر افزایش زیرساخت های داخلی است.

absnews