آمار صادرات بر اساس سطح فناوری محصول/ 0.1 درصد سهم فناوری سطح بالا
بر اساس آمارهای سازمان توسعه تجارت، در نیمه نخست امسال سهم محصولات اولیه از کل صادرات غیرنفتی 38 درصد، محصولات فناوری متوسط 30 درصد، محصولات مبتنی بر منابع 22 درصد و محصولات با فناوری پایین. -کالاهای فناوری 9 درصد و کالاهای با فناوری پیشرفته 0 درصد یا 1 درصد.
به گزارش ای بی اس نیوز، آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت نشان می دهد که در شش ماهه نخست امسال مجموع صادرات غیرنفتی شامل پتروشیمی و پایه نفتی، معدن و صنایع معدنی، صنعت و کشاورزی بالغ بر 67 میلیون و 744 هزار تن بوده است. به ارزش 24,144,000,000. … دلار شده است.
در مجموع در این مدت نسبت به نیمه اول سال قبل وزن صادرات غیرنفتی 29 درصد افزایش ولی ارزش آن 2.6 درصد کاهش داشته است. بیشترین سهم از این صادرات مربوط به محصولات پتروشیمی و میعانات گازی است که تقریباً 52 درصد (از نظر ارزش) از کل صادرات غیرنفتی را تشکیل می دهند. معدن و صنایع معدنی با رقمی نزدیک به 27 درصد در جایگاه دوم قرار دارند. سهم صنعت و کشاورزی از ارزش کل صادرات غیرنفتی به ترتیب 15 درصد و 6 درصد بوده است.
این در حالی است که سازمان توسعه تجارت در گزارش خود کل صادرات غیرنفتی را نیز بر اساس سطح فناوری محصولات طبقه بندی کرده است. بر این اساس در مدت مذکور بیش از 21 میلیون تن کالا به ارزش حدود 9 میلیارد دلار محصولات اولیه از کشور صادر شد که نسبت به سال قبل از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب 39 و 13 درصد افزایش داشت. مدت مشابه سال گذشته اساساً صادرات محصولات اولیه بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است که معادل 38 درصد از ارزش کل صادرات غیرنفتی است.
در مرحله بعدی محصولات با سطح فناوری متوسط قرار دارند که 30 درصد از ارزش کل صادرات غیرنفتی را تشکیل می دهند. به این ترتیب در نیمه نخست امسال بیش از 15 میلیون تن کالا در سطح فناوری متوسط به ارزش 7.2 میلیارد دلار از کشور صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل 10 درصد وزنی افزایش داشت اما ارزش آن کاهش یافت. 15 درصد
همچنین صادرات محصولات مبتنی بر منابع طبیعی که 22 درصد از کل صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص می دهد، در نیمه نخست امسال به 26 میلیون تن به ارزش 5.4 میلیارد دلار رسید که نسبت به ترم مشابه 41 درصد افزایش داشته است. سال گذشته اما ارزش آن هفت بوده است که درصد کاهش یافته است.
در این میان کمترین سهم از کل صادرات غیرنفتی مربوط به محصولات با فناوری سطح پایین و محصولات فناوری سطح بالا با سهم 9 و 0.1 درصد است. بر این اساس در شش ماهه نخست امسال بیش از دو میلیون تن محصولات با فناوری پایین به ارزش 1.9 میلیارد دلار و 17 هزار تن محصولات با فناوری پیشرفته به ارزش 172 میلیون تن به وزن و ارزش گروه اول از کشور صادر شده است. 11 بوده و دو درصد افزایش و وزن و ارزش گروه دوم 36 و 21 درصد کاهش داشته است.
اما چرا بررسی سطح فناوری کالاهای صادراتی مهم است؟ نگاهی دقیق به این گزارش نشان می دهد که هر تن کالای صادراتی با فناوری پیشرفته به طور متوسط بالای 10 هزار دلار قیمت دارد. این در حالی است که هر تن کالای صادراتی با فناوری سطح متوسط و پایین به ترتیب به طور متوسط 460 دلار و 821 دلار قیمت دارد. همچنین میانگین ارزش صادرات هر تن محصولات اولیه و محصولات مبتنی بر منابع در نیمه نخست امسال به ترتیب 425 دلار و 208 دلار بوده است. بر این اساس ارزش صادرات هر تن محصول با فناوری پیشرفته چندین برابر سایر محصولات است.
چرا توسعه صنایع پیشرفته ضعیف است؟
شایان ذکر است، موسسه مطالعات و تحقیقات بازرگانی در مرداد ماه سال جاری در گزارشی با عنوان «هوش و توسعه فناوری، حلقه مفقوده در سبد محصولات تولیدی و صادراتی ایران» اطلاعاتی را درباره سهم محصولات با فناوری متوسط و پیشرفته در سبد تولیدی و صادراتی ایران ارائه کرد. همانطور که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت، یکی از عواملی که منجر به توسعه کمتر صنایع با فناوری پیشرفته در مقایسه با صنایع مبتنی بر منابع در کشور شد، سهم هزینه های تحقیق و توسعه کمتر از 1 درصد از تولید ناخالص داخلی است. اگرچه در اکثر کشورهای توسعه یافته مانند ژاپن، آمریکا، آلمان و چین، سهم هزینه های تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی بین 2 تا 5 درصد است.
اما نکته مهم این است که در برنامه های پنج ساله سوم، چهارم و پنجم توسعه کشور، سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی سه درصد تعیین شد و این هدف در برنامه ششم توسعه به چهار درصد افزایش یافت. . اما از نظر عملکرد، ارزش این شاخص در سالهای 1397، 1398 و 1399 به ترتیب برابر با 0.65، 0.58 و 0.43 بوده است که به ایران اجازه میدهد در شاخص «سهم ارزش افزوده صنعتی در تولید ناخالص داخلی» رتبه 74 را کسب کند. و ضعیف بودن رقابت پذیری محصولات صنعتی (رتبه 112 در شاخص سهم صادرات صنعتی در کل صادرات) مشهود است.
در این گزارش همچنین پیشنهاداتی برای حرکت به سمت صنایع با فناوری پیشرفته از جمله صنایع نوسازی و نوسازی، ایجاد حمایت ها و مشوق ها برای صنایع با فناوری پیشرفته، ارائه مجوز تاسیس و توسعه برای استفاده از فناوری های روز و اعطای مشوق های مالی ارائه شده است. . و واحدهای صنعتی تجاری تا پیشرو در استفاده از فناوری های روز، کاهش ریسک سرمایه گذاری در صنایع دانش بنیان (فناوری بالا) با حمایت بخشی از هزینه های تحقیق و توسعه توسط صندوق برای نوآوری و شکوفایی و یا تامین بخشی از سرمایه صندوق تحقیقات و فناوری تخصصی این صنعت یکی از این پیشنهادها اخذ درصدی از سود یارانه انرژی صنایع اشباع شده از جمله پتروشیمی و فولاد است.
انتهای پیام