استاد دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: بکارگیری مدل ویژه آینده نگری منطقه ای در مرکز الگوی پیشرفت اسلامی ایران می تواند روند اجرای سند الگوی پیشرفت را بهبود بخشد.
به گزارش ای بی اس نیوز، دکتر حامد امینی در یادداشتی با عنوان «طراحی الگوی آینده نگری منطقه ای مناسب ایران با رویکرد هنجاری» به تبیین جایگاه آمیش سرزمین در الگوی پیشرفت اسلامی ایران پرداخت.
شرح این یادداشت به شرح زیر است:
آینده‌نگری منطقه‌ای نوعی آینده‌نگاری است که با تمرکز بر یک فضای سرزمینی خاص و با هدف اتخاذ تصمیم‌های معین برای دستیابی به آینده مطلوب در یک قلمرو جغرافیایی و اجرای این رویکرد در چارچوب مفهوم توسعه عملیاتی می‌شود. می تواند سهم قابل توجهی در به روز رسانی ادبیات توسعه در یک کشور داشته باشد بر این اساس این مقوله برای رشد و توسعه کشور بسیار ضروری است و در سند الگو نیز به آن اشاره شده است.
به عنوان مثال، در بخش اقدامات سند الگو، دو بند مهم در رابطه با کاربری و نقش آن ذکر شده است:
1- نهادینه سازی تقسیم کار ملی با توجه به استعدادهای طبیعی و ایجاد مزیت های جدید در تمامی مناطق و ایجاد حلقه های هم افزایی اقتصادی- منطقه ای و گسترش پیوندها و روابط بین مناطق شهری، روستایی و عشایری به ویژه با گسترش صنایع تبدیلی کشاورزی. به منظور تقویت نقش خود در تولید و صادرات.
2- با تخصیص امکانات و تشویق و تسهیل سرمایه گذاری و توسعه مناطق محروم با اولویت مناطق مرزی به ویژه سواحل و جزایر جنوبی، بستری برای توزیع متوازن جمعیت و توازن منطقه ای بر اساس توانمندی های سرزمینی و اصول بهره برداری ایجاد شود.
شرایط مختلف مناطق سرزمینی و الزامات محلی آنها و عدم هماهنگی سیاست های نهادهای دولتی در سطح مناطق دور از مرکز، امکان برنامه ریزی مؤثر و متمرکز در اداره مرکزی را از بین برد. دولت ها و دولت های سراسر جهان مجبور به توسعه برنامه های منطقه ای شده اند.
از سوی دیگر، سرعت تحولات و تغییرات در حوزه‌های مختلف و تأثیرات این تغییرات بر یکدیگر، تدوین چشم‌انداز واحد سرزمینی را زیر سؤال برده و نیاز به تأمل آینده‌نگر و جایگزین در آمایش سرزمین را برجسته کرده است. .
در ادبیات آینده‌نگاری رویکرد استفاده از دیدگاه‌های آینده‌نگاری در برنامه‌ریزی منطقه‌ای به «آینده‌نگاری منطقه‌ای» معروف است که بیش از دو دهه است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر سعی در ارائه مدلی بومی برای اجرای این رویکرد در ایران دارد. با توجه به الزامات ویژه برنامه ریزی منطقه ای در ایران از جمله ضعف زیرساخت های قانونی برنامه و بودجه در سطح منطقه، نیاز به برنامه ریزی هنجاری مبتنی بر الزامات دینی و ملی و برخی موارد دیگر، تدوین یک مدل آینده نگر با رویکرد منطقه ای یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
پس از بررسی ادبیات آینده‌نگاری منطقه‌ای، تحلیل علم‌سنجی، مقایسه قابلیت‌های مدل‌های مختلف، بررسی نقاط قوت و ضعف هر مدل و با استفاده از رویکرد فرا یکپارچه‌سازی، مدل آینده‌نگاری منطقه‌ای با توجه به نیازهای محلی توسعه یافت.
دستاوردهای رویکرد فرا یکپارچه سازی و مدل پیشنهادی نیز برای نظرات کارشناسان آماش ارسال و نتایج ارائه شد.
مدل پیشنهادی با نام آینده‌نگری منطقه‌ای هنجاری متناسب با ایران از شش بخش اصلی تشکیل شده است:
تامین زیرساخت ها، آماده سازی و چارچوب بندی، شناخت وضعیت موجود از طریق شناسایی پیشران ها و آینده های احتمالی ملی، ترسیم افق و آینده مطلوب منطقه، تدوین تدابیر و راهبردها و در نهایت اجرای کار، نظارت و ارتقاء.
در ادامه، مدل مفهومی و ساختاری متناسب با سطح برنامه ریزی در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از مدل تدوین شده استخراج شده است.
این کار از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته و جلسات کارشناسی با کارشناسان برنامه ریزی و منطقه ای و پیش بینی در مرکز مدل انجام شد.
در کنار این دو مدل، راهنمای گام به گام ایجاد مرکز آینده نگری در مرکز الگوی پیشرفت اسلامی ایران وجود دارد. این راهنما شامل نحوه تعریف کار، تشکیل گروه آینده نگاری، فراهم کردن زیرساخت های لازم، نحوه ترسیم موضوعات برای مشاهده و پیش بینی، ملاحظات اجرایی و در نهایت مراحل راه اندازی مرکز آینده نگاری در این مجموعه می باشد.
الگوی توسعه‌یافته آینده‌نگری منطقه‌ای با رویکرد هنجاری می‌تواند برنامه‌ریزی را در سطح ملی و منطقه‌ای ارتقا دهد و همچنین استفاده از الگوی ویژه آن برای مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می‌تواند روند اجرای سند ایرانی را بهبود بخشد. منشور اسلامی. مدل پیشرفت
انتهای پیام
